Antibioticakeuze voor kinderen met penicilline-‘allergie’

admin 0 Comments Articles

Antibioticakeuze voor kinderen met penicilline-‘allergie’

Issue: Mei 2013

TOPIC TOEVOEGEN AAN EMAIL ALERTS

Ontvang een e-mail wanneer er nieuwe artikelen worden geplaatst op

Geef uw e-mailadres op om een e-mail te ontvangen wanneer er nieuwe artikelen worden geplaatst op .

Abonneren

TOEGESTAAN AAN EMAIL ALERTS

U bent succesvol toegevoegd aan uw alerts. U zult een e-mail ontvangen wanneer nieuwe inhoud wordt gepubliceerd.
Klik hier om uw email alerts te beheren

U heeft met succes uw alerts toegevoegd. U zult een e-mail ontvangen wanneer nieuwe inhoud wordt gepubliceerd.
Klik hier om E-mail Alerts te beheren
Terug naar Healio

We konden uw verzoek niet verwerken. Probeert u het later nog eens. Als u dit probleem blijft houden, neem dan contact op met [email protected].
Terug naar Healio

Het is niet ongewoon dat verzorgers of oudere pediatrische patiënten hun pediatrische zorgverlener op de hoogte stellen van een “allergie voor penicilline”. Het lekenpubliek gebruikt het woord “allergie” vaak losjes met betrekking tot medicijnen, maar als een zorgverlener “penicilline-allergie” hoort, zal dat waarschijnlijk een rode vlag doen rinkelen. Het elimineren van het gebruik van penicilline, amoxicilline en andere bèta-lactam antibiotica vanwege een allergie heeft belangrijke gevolgen voor de keuze van antibiotica en de behandeling van infectieziekten.

Amoxicilline is misschien het nuttigste orale antibioticum dat zorgverleners in de pediatrische gezondheidszorg hebben om veel voorkomende infectieziekten te behandelen. Het heeft een goede werking tegen Streptococcus pneumoniae en andere veel voorkomende luchtwegpathogenen (vooral in combinatie met clavulanaat, een beta-lactamaseremmer). De vloeibare formulering heeft een relatief goede smaak, een goed veiligheidsprofiel en is niet duur. Voor een groot deel vormen deze kenmerken de basis voor aanbevelingen voor het gebruik ervan in recent gepubliceerde richtsnoeren voor pediatrische infectieziekten (bv. acute otitis media, community-acquired pneumonie). Evenzo blijven amoxicilline en penicilline nuttige antibiotica voor andere veel voorkomende infectieziekten, zoals bacteriële faryngitis. Een kind bestempelen als “penicilline/amoxicilline-allergisch”, met de implicatie dat andere beta-lactam antibiotica (bv. cefalosporines) ook vermeden moeten worden, vermindert dus aanzienlijk de antibioticakeuze voor toekomstige infecties. Antibiotica die dan worden gekozen, zijn waarschijnlijk minder effectief, duurder en, misschien, minder veilig.

Soorten reacties

Zoals lezers van deze column weten, is misschien de nuttigste vraag om aan een zorgverlener of patiënt te stellen over een penicilline-allergie, het soort reactie dat de patiënt heeft ervaren. Een geschiedenis van misselijkheid, braken, losse ontlasting of diarree wanneer het antibioticum werd genomen, kan verontrustend zijn geweest voor de verzorger of de patiënt, maar deze effecten zijn zeker geen indicatie van een allergische reactie van het type I (IgE-gemedieerd) – de allergische reactie die het meest verontrustend is voor zorgverleners.

Een overzicht van de literatuur onthult dat dit dilemma door onderzoekers is onderzocht (d.w.z., had de patiënt die een penicilline-allergiegeschiedenis opgeeft werkelijk een IgE-gemedieerde reactie?). Salkind evalueerde de literatuur van 1966 tot 2000 voor studies waarbij een penicilline huidtest werd gebruikt om de gerapporteerde geschiedenis van een penicilline allergie te beoordelen. Vier studies werden geëvalueerd (n=9.526). Deze onderzoekers concludeerden dat slechts 10% tot 20% van de patiënten die een voorgeschiedenis van penicillineallergie rapporteerden, werkelijk allergisch waren wanneer de huidtest werd uitgevoerd. Een grondige anamnese van de gerapporteerde allergie van een patiënt kan helpen bij het bepalen van de waarschijnlijkheid van een echte allergische reactie of de noodzaak voor een penicilline huidtest. Tekenen en symptomen die op een echte allergische reactie wijzen, zijn onder meer urticariële huiduitslag, angio-oedeem, bronchospasme en hypotensie. Maculopapuleuze huiduitslag alleen is waarschijnlijk geen indicatie voor IgE-gemedieerde reacties.

Edward A. Bell

Veel clinici herinneren zich misschien dat ze hebben geleerd dat er een kruisreactiviteit van 10% allergie bestaat tussen penicilline en cefalosporines. Deze informatie was gebaseerd op oudere studies van 40 jaar geleden of meer en wordt nu als onbetrouwbaar beschouwd. In deze studies werd penicilline-allergie gedefinieerd op basis van het verslag van de patiënt. Ook wordt erkend dat oudere productietechnieken voor cefalosporinen sporen van penicilline bevatten. Aangezien penicillines en cefalosporines chemisch vergelijkbaar zijn door de aanwezigheid van een beta-lactam ring, werd aangenomen dat deze chemische overeenkomst verantwoordelijk was voor de kruisallergeniciteit. Uit recentere informatie blijkt echter dat deze verbindingen in vivo verschillend worden afgebroken, waarbij verbindingen worden gevormd met een verschillend antigenisch vermogen. Uit aanvullende informatie blijkt dat moleculaire zijketens die aan de beta-lactamring zijn bevestigd, waarschijnlijk verantwoordelijk zijn voor het gedeelde antigene vermogen.

Cefalosporines als alternatief

Nieuwe literatuur suggereert nu dat kinderen met penicilline-allergie veilig veel cefalosporines kunnen krijgen. In een uitgebreid overzicht van de literatuur van de afgelopen 60 jaar concludeerde Campagna dat cross-allergeniciteit tussen penicilline of amoxicilline en cefalosporines kan optreden wanneer specifieke zijketens gelijk zijn. Dit doet zich meestal voor tussen de cefalosporines van de eerste generatie en verscheidene cefalosporines van de tweede generatie (tabel). Cefalosporinen van de derde en vierde generatie hebben ongelijksoortige zijketens en hebben dus een verwaarloosbaar risico van kruisallergeniciteit.

Veel van de in deze review beoordeelde studies waren cohort- of retrospectieve evaluaties, en sommige gegevens werden opgenomen uit studies die cefalosporine-uitdagingen gebruikten bij patiënten met gedocumenteerde penicilline- of amoxicilline-allergieën. Positieve reactiepercentages tot 38% kwamen voor wanneer cefalosporines met soortgelijke zijketens als penicilline of amoxicilline werden gebruikt. Uitdagingen met cefalosporinen met andere zijketens dan penicilline of amoxicilline leidden niet tot reacties.

Extensive reviews van Pichichero komen tot soortgelijke conclusies: Een verhoogd risico op kruisallergie is mogelijk tussen penicilline en amoxicilline/ampicilline en verschillende cefalosporines van de eerste generatie wanneer deze antibiotica soortgelijke zijketens hebben (tabel). Een toename van kruisallergie treedt niet op wanneer deze zijketens verschillen, zoals tussen penicilline/amoxicilline en sommige cefalosporines van de tweede generatie, en de derde en vierde generatie. De specifieke cefalosporines die worden aanbevolen in recent gepubliceerde richtlijnen voor pediatrische behandeling (bv. AOM, community-acquired pneumonie) – cefuroxime, cefdinir, cefpodoxime en ceftriaxone – hebben ongelijke zijketens en zullen dus naar verwachting geen verhoogd risico op kruisallergie met penicilline of amoxicilline hebben.

Waarschijnlijk geen echte allergie

Samenvattend blijkt uit de gepubliceerde literatuur dat de kans dat een patiënt die beweert allergisch te zijn voor penicilline of amoxicilline – en echt allergisch is – 20% of minder is. Een grondige anamnese kan helpen om diegenen te onderscheiden die echt allergisch kunnen zijn. Een voorgeschiedenis met tekenen en symptomen die wijzen op een IgE-gemedieerde reactie van type I (urticariële, pruritische huiduitslag, angio-oedeem, bronchospasme, hypotensie, anafylaxie), wijst eerder op een echte allergische reactie. Een maculopapuleuze huiduitslag alleen, die vaak voorkomt bij de pediatrische populatie, wijst waarschijnlijk niet op een echte allergie.

Wanneer een vage maar mogelijk suggestieve voorgeschiedenis wordt gegeven, kunnen patiënten baat hebben bij een doorverwijzing naar een allergoloog voor een penicilline huidtest ter bevestiging. Een kind het etiket “penicilline- of amoxicillineallergie” opplakken, terwijl dit niet echt het geval is, kan aanzienlijke negatieve gevolgen hebben voor de behandeling van toekomstige infectieziekten. Een kind met een echte allergie voor penicilline of amoxicilline betekent niet dat veel cefalosporines met een goede werking tegen veel voorkomende pediatrische ziekteverwekkers niet kunnen worden gebruikt.

Campagna JD. J Emerg Med. 2012;42:612-620.

Voor meer informatie:

Edward A. Bell, PharmD, BCPS, is hoogleraar klinische wetenschappen aan het Drake University College of Pharmacy, Blank Children’s Hospital, in Des Moines, Iowa. Hij is ook lid van de Editorial Board van Infectious Diseases in Children. Hij is te bereiken op: Drake University College of Pharmacy, 2507 University Ave, Des Moines, IA 50311; e-mail: [email protected].

Disclosure: Bell meldt geen relevante financiële onthullingen.