Breakdown: The Greatest Round in Battle Rap History
Photo Credit: YouTube
Je hoort de iconische lach van JAY-Z in de bovenstaande tweet – een van de acht die hij tussen 1 januari 2012 en 31 december 2012 heeft verstuurd – maar het citaat is een nogal obscure verwijzing naar een ongelooflijk geïsoleerde subcultuur van de hiphop: battle rap.
Het is geen verrassing dat de grootste rapper aller tijden (die ooit bijna vijf uur lang met DMX vocht in een poolhal in de Bronx) is doorgedrongen tot de onderwereld van battle rap, maar de omvang van zijn fandom is dat misschien wel.
“Jay-Z heeft waarschijnlijk elke SMACK-dvd, Grind Time-battle, freestyle en elke battle die ooit op YouTube heeft gestaan, bekeken. Als je ooit een battle hebt gedaan in een situatie met enige vorm van promotie, heeft hij het gezien. Hij belt me zo van, ‘Kom alsjeblieft kijken naar dit gevecht. Jay bekijkt ze allemaal. Ik bedoel allemaal. Elk gevecht dat er ooit is geweest.” -Young Guru, Complex
Van de ontelbare gevechten die JAY-Z Young Guru waarschijnlijk heeft gedwongen samen met hem te bekijken, is er een reden waarom de GOAT in het bijzonder over deze battle heeft getweet – hij wordt algemeen beschouwd als de beste ronde in de geschiedenis van battle rap.
Loaded Lux, afkomstig uit Harlem, is een battle rap-legende met een uitgebreid cv; hij was net uit een onderbreking van zes jaar toen hij zijn grote terugkeer maakte op “Summer Madness 2,” een evenement gehost door SMACK / URL (Ultimate Rap League) in 2012. Lux’s tegenstander was een Detroitse rapper genaamd Calicoe, een opkomende rapper die snel opklom in de rangen van de URL, en de zoon van Blackface, een prominent lid van de Black Mafia Family – een van de grootste drugs conglomeraten in het land, opgericht in Detroit door de Flenory broers (Big Meech en Southwest T) in de jaren ’90 – die, op het moment van de battle, in de gevangenis zat. Met zinnen als “BMF, that’s signed, stitched, read it in the fine print,” maakt Calicoe’s afkomst integraal deel uit van zijn gangsterpersoonlijkheid.
“En als je het de DEA of de taskforce-agenten vraagt, zullen ze in feite zeggen: ‘Alle coke in de straten van Atlanta kwam van BMF.Ze hadden daar laboratoria die de kilo’s versneden en vervolgens naar Miami, Detroit, St. Louis, New York, bepaalde delen van South Carolina, Tennessee en LA stuurden. – Mara Shalhoup (auteur van BMF: The Rise and Fall of Big Meech and the Black Mafia Family), Miami New Times Interview
Op het podium van Webster Hall, is Lux van top tot teen aangekleed. De vrouwen in zijn entourage dragen rouwsluiers, houden zwarte rozen en gedenkboekjes vast, en op het podium staat een kist op ware grootte. Tegen het einde van zijn eerste ronde weerklinkt een reeks zinnen in het publiek:
“You n****s came here playin’, it’s cool / But you’all gon’leave givin’ headcounts / They didn’t even book you n****s rooms / I told ‘em Harlem Hospital givin’ beds out”
Fans van de Harlem-veteraan brullen, waarbij Lux even de tijd neemt om te zwelgen in hun lofuitingen en een triomfantelijke grijns richting Calicoe laat zien. De camera draait naar het balkon: Busta Rhymes, die naast een opgewonden Diddy staat, ziet eruit alsof hij op het punt staat te imploderen-ogen wijd open, kaak in ongeloof neergelaten.
Nadat de commotie is bedaard, gebeurt er iets onvoorstelbaars. “Wacht even, wacht even, laat me het op een rijtje zetten,” zegt Lux, zijn stem ongewoon beverig. Hij legt een hand op zijn slaap en mompelt een paar regels in zichzelf.
Is hij echt aan het stikken?
De teleurstelling van de menigte wordt steeds hoorbaarder.
Calicoe schreeuwt naar het balkon: “Easy money! Zet die 10 stapels op!” Zijn volgende ronde begint weer met zijn hyper-agressieve rapstijl, waarbij hij ontelbare – zij het creatieve – metaforen afratelt voor vuurwapens. Maar deze keer herijkt Lux zich snel, en kort in zijn derde ronde, verandert het gevecht in iets heel anders.
Lux spreekt het publiek toe als een gepassioneerde prediker op de kansel. “I want y’all to picture this as I paint the slide / Tombstone grain inscribed, here lies my beloved, grave this wide,” rapt hij, zich omdraaiend om Calicoe in zijn ogen te kijken.
“Ik bedoel dat ik zoveel liefde voor je had / Ik weet dat ‘omdat je zoveel haat voor me hebt / Wil niet dat je je oog laat hangen / Niet voor een seconde, lil n***a, vang het, zet je vibe schrap / Wees bevroren, for death is cold”
Lux treedt dan nadrukkelijk op met de regels “I wanna search your soul / And hold onto whatever hole’s exposin’ the pain you hide / Bring me mine, n****a” alsof hij fysiek een tastbare leegte uit Calicoe’s lichaam haalt. Wanneer een zichtbaar geïrriteerde Calicoe – die zich omdraait en simpelweg zijn hoofd schudt – in beeld verschijnt, kunnen toeschouwers niet geloven dat er niet echt een gapend gat in zijn borst zit.
“Nu wil ik deze band niet verbreken, ik wil gewoon de cyclus doorbreken,” gaat Lux verder.
Als zwarte man respecteert hij de heiligheid van een vader-zoon relatie, maar om zijn boodschap over te brengen, zal Calicoe’s BMF bloedlijn worden gevangen in het kruisvuur.
Lux breekt hem af tot op moleculair niveau:
“Zie je, ik neem je situatie in gedachten / En hoewel ik je vader nooit heb ontmoet / zie ik veel van zijn manieren in je stappen / Ik bedoel, je hebt die ‘praat zoals ik loop’ houding / En weet je het is echt goed hij gaf je trots / Elke zoon moet trots zijn op zijn vader / En ik kijk naar mijn kleine en ik wil hetzelfde voor de mijne / Dat is waarom als ik naar je opkijk / Ik zie wat hij kan doormaken als een vader niet de tijd neemt ”
Hysterie ontstaat; de spanning stijgt. “He gon’ get this work,” roept Lux uit naar de uitzinnige menigte voordat hij zich rechtstreeks tot Calicoe richt: “You gon’ get this work, n***a.”
Deze geïmproviseerde uitwisseling – de eerste van vele – te midden van een verhit gevecht is een integraal onderdeel van het viscerale element van battle rap. Lux ad-libs met venijnige vurigheid, adrenaline golvend door zijn systeem als hij herkent en profiteert ten volle van de tektonische verschuiving in momentum; Calicoe, vegen het zweet van zijn voorhoofd, biedt halfslachtig een weerwoord: “Ik heb je vermoord.”
De specificiteit van Calicoe’s familiebanden stelt Lux in staat platitudes te vermijden, en hij wordt verder venijnig persoonlijk:
“Hij vertelde je dat hij moest doen wat hij moest doen / Om eten op jullie bord te brengen om te dineren / Wil je me vertellen dat al die slangin’ en bangin’ was om jullie allemaal een beter leven te geven? / Toen God hem drive gaf? / En dat Big Meech back-up zingende kont n***a jullie moeders hier alleen liet voor de laatste rit? / Dat plaagt je geest niet? / “
De menigte barst los, een kakofonie van gejuich weerklinkt door Webster Hall. Plotseling is de energie opnieuw verschoven.
Lux, die empathie als wapen gebruikt, graaft dieper in Calicoe’s psyche: “Tryin’ to be like the only daddy you got / And I understand you wanna keep his name alive / But youngin, I’m tryin’ to save you from your demise.” Later schakelt hij naadloos over van vertedering (“You said it yourself, ‘My pops was a real n***a’ / Youngin, that ain’t no lie”) naar overkoepelende waarheden (“He was in the business that the system perpetuates on the side / To keep us in the condition where we ain’t made to survive”) naar retorische vragen (“But you think he a God? Well, let me ask you this / Would you kill the world to save yourself, n***a?”) allemaal in één adem.
Calicoe lijkt nu minder op een Detroit gangster en meer op een schuldig kind dat wordt uitgescholden door zijn ouders; het is een schokkende juxtapositie als Lux doorgaat met rappen over Calicoe’s opgesloten vader. “Your pops wasn’t no gangsta, he was just another lost n***a,” zegt Lux, waarmee hij het anker van zijn hele vers introduceert.
In feite wordt deze regel zo vaak herhaald dat, tegen het einde van de ronde, het publiek het woord voor woord in real time kan reciteren; om aan het ontvangende eind van zo’n dramatische, interactieve verbale aanval te zijn, moet als een koortsdroom hebben gevoeld.
Het leek alsof Loaded Lux samenspande met het universum om de sterren in zijn voordeel te laten uitvallen, en elk miniem detail kristalliseerde zich in een tijdloze voorstelling die grenst aan dramatisch theater: de begrafeniskleding, de kist, de choke, de ad-libs, het motief, en zelfs Calicoe’s reacties. Lux rapt met de passie van een prediker – hij manipuleert de spanning meesterlijk met zijn cadans en intonatie – hij gebaart als een manische dirigent om de ernst van zijn woorden kracht bij te zetten.
De onderliggende kracht van Lux’s boodschap is die van een bredere slag: het is een PSA aan de talloze andere battle rappers die schaamteloos deze stijlfiguren in hun rhymes bestendigen en iedereen die zich associeert met illegale, destructieve levensstijlen of ze verheerlijkt. Lux’s derde ronde tegen Calicoe is een tour de force die battle rap overstijgt, en een zin uit zijn eerste ronde geeft een huiveringwekkend inzicht in de man die verantwoordelijk is voor zo’n bijzonder moment: “Ik vocht vroeger op het dak, de verliezer moest springen.”