Castle Frankenstein
Castle Frankenstein is een sleutelelement in de Frankenstein mythe. In de meeste adaptaties is kasteel Frankenstein de gotische woning waar de mysterieuze wetenschapper zijn experimenten uitvoert en zijn beruchte monster creëert. In de tekst van Mary Shelley’s oorspronkelijke roman is er echter geen kasteel Frankenstein. Veel locaties spelen een belangrijke rol binnen de context van de roman, maar een mysterieus gotisch kasteel is er niet één van. In de roman vinden de experimenten van Dr. Frankenstein plaats in een appartement en niet in een extravagant kasteel. En toch kan men niet aan Frankenstein denken zonder aan het kasteel te denken. Het is intrinsiek verbonden geraakt met het verhaal. Hoe is dat zo gekomen? Het blijkt dat er een echt kasteel Frankenstein in Duitsland bestaat dat Mary Shelley waarschijnlijk heeft geïnspireerd, hoewel het twijfelachtig is of ze het ooit heeft bezocht. Het kasteel uit de dertiende eeuw bevindt zich in het Odenwaldgebergte bij de stad Darmstadt, Duitsland.
Kasteel Frankenstein in de Frankenstein Mythe
Ondanks het ontbreken ervan in de roman, bevat bijna elke bewerking van Frankenstein een kasteel waar de
mysterieuze wetenschapper verblijft. Zoals veel associaties van de mythe in de hedendaagse cultuur, kan dit worden toegeschreven aan de film uit 1931 met Boris Karloff in de hoofdrol. Deze film was de eerste keer dat het verhaal van Frankenstein in verband werd gebracht met een kasteel. Veel klassieke Frankenstein-beelden vinden hun oorsprong in deze film. Het traditionele beeld van Frankenstein – vierkant hoofd, hechtingen, bouten in zijn nek – komt uit deze film, net als het idee om naar het monster zelf te verwijzen als Frankenstein. De film leverde ook het klassieke beeld van kasteel Frankenstein, boven op een heuvel, omringd door bliksem in de nacht van de schepping van het monster.
Van af dit moment wordt kasteel Frankenstein een hoofdbestanddeel in verfilmingen. In 1974 speelde Gene Wilder de hoofdrol in een film getiteld Young Frankenstein, een parodie op het horrorgenre en de Frankenstein-films uit 1930 in het bijzonder. Mel Brooks’ film is in zwart-wit en gebruikt rekwisieten die zijn gemodelleerd naar die in de film uit 1931. De film bevat ook een bijna identieke opname van kasteel Frankenstein.
Even versies van de Frankenstein mythe gemaakt voor kinderen bevatten het spookachtige kasteel. In Alvin and the Chipmunks Meet Frankenstein, lopen de zingende knaagdieren Dr. Frankenstein en zijn monster tegen het lijf tijdens het boeken van een voorstelling in een pretpark. In deze bewerking is kasteel Frankenstein een attractie die toevallig ook het echte monster huisvest.
Van Boris Karloff tot Alvin en de Chipmunks, de meeste beelden van kasteel Frankenstein zijn opmerkelijk vergelijkbaar. Dit zou te maken kunnen hebben met de periode van het Frankenstein-verhaal, maar het zou ook een knipoog kunnen zijn naar het echte Duitse kasteel Frankenstein.
De echte plaats
Geschiedenis
Het echte kasteel Frankenstein ligt boven op een heuvel in Duitsland, niet ver van de rivier de Rijn. Het kasteel werd vóór 1250 gebouwd door heer Conrad II Reiz van Breuberg, die zich later Frankenstein noemde. Verschillende takken van zijn familie en hun bondgenoten woonden ongeveer 400 jaar in het kasteel. In de zeventiende eeuw diende het kasteel als kazerne voor gepensioneerde soldaten. Na de Tweede Wereldoorlog werd het ook gebruikt als basis van het Amerikaanse leger. Het kasteel verviel tot een ruïne in de 18e eeuw en werd in de jaren 1850 verbouwd door romantische architecten die het kasteel een meer gotisch uiterlijk wilden geven.
Heden
Heden ten dage is kasteel Frankenstein een populaire toeristische attractie. Het ligt op een bergketen die veel wordt gebruikt voor sporten als wandelen en mountainbiken en herbergt een restaurant waar toeristen verfrissing kunnen vinden. Eenmaal per jaar is het kasteel het toepasselijke toneel van een jaarlijks Halloweenfestival. Het festival begon in 1978 en groeide al snel uit tot een van de grootste Halloween-festivals in Europa. Het kasteel biedt ook plaats aan bruiloften en evenementen zoals Horror Dinner Night.
Shelley’s Inspiratie
Er wordt algemeen aangenomen dat kasteel Frankenstein als inspiratie diende voor Mary Shelley’s beroemde roman. Hoewel ze het kasteel zelf waarschijnlijk nooit heeft bezocht, is bekend dat ze in 1814, slechts vier jaar voor de publicatie van haar roman, een boottocht over de Rijn maakte en er vlak bij zou zijn langs gevaren. Het is waarschijnlijk dat Shelley op zijn minst van het kasteel had gehoord, en als romanticus geïnteresseerd zou zijn geweest in de ruïnes. Sommige academici beweren dat Shelley het kasteel inderdaad bezocht heeft, maar het geheim hield om haar aanspraak op originaliteit te beschermen.
Mad Scientist
Een van de meest overtuigende argumenten dat Shelley door het kasteel zou zijn geïnspireerd, is het verhaal van Johann Conrad Dippell. Dippell werd geboren in kasteel Frankenstein in 1673. Op latere leeftijd keerde hij terug naar het kasteel en werkte als alchemist. Hij creëerde een dierlijke olie waarvan hij beweerde dat die elke kwaal kon genezen en hij werd wel zijn versie van het “levenselixer” genoemd, een beroemd streven van alchemisten. Dippell was geobsedeerd door de menselijke ziel en voerde experimenten uit waarbij hij probeerde de ziel van een dood dier over te brengen naar een levend dier. Dippell voerde vele experimenten uit op dieren en het gerucht gaat dat hij uiteindelijk overging tot het experimenteren op menselijke lijken.
Mogelijk werden deze geruchten verspreid door concurrerende wetenschappers die jaloers waren op Dippells succes met Prussion Blue, een kleurstof die vandaag de dag nog steeds wordt gebruikt. Niettemin lijkt dit beeld van de “gekke wetenschapper” opmerkelijk veel op dat van Shelley’s fictieve Dr. Frankenstein. Wetende dat Shelley in de buurt van kasteel Frankenstein reisde slechts een paar jaar voor de publicatie van haar roman, is het niet uitgesloten om aan te nemen dat ze gehoord kan hebben van Dippell en hem gebruikte als een sjabloon voor haar protagonist.
Bronnen/ Verdere lectuur
Shelley, Mary. Frankenstein. Pearson Education, Inc. 2007. Print.
Frankenstein. Dir. James Whale. Perf. Boris Karloff. Universal Pictures, 1931. Film.
Young Frankenstein. Dir. Mel Brooks. Perf. Gene Wilder. 20th Century Fox, 1974. Film.
Alvin and the Chipmunks Meet Frankenstein. Dir. Kathi Castillo. Universal Cartoon Studios, 1999. Film.
http://www.exploring-castles.com/frankenstein_castle.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Frankenstein_Castle