De financiële crisis van 2008 toegelicht
Verleden en heden
In 2008 schudde de financiële crisis de wereldeconomie door elkaar. Nu, tien jaar later, vragen mensen zich af hoe de regels zijn veranderd, en belangrijker nog, hoe dit soort economische crises in de toekomst kunnen worden voorkomen.
Wat begon als een crisis met betrekking tot de subprime hypotheekmarkt, ontwikkelde zich later tot een grootschalige, wereldwijde financiële crisis en recessie. Van de massale reddingsoperaties tot de daaruit voortvloeiende economische neergang, zetten velen nu vraagtekens bij de stabiliteit en transparantie van de mondiale banksystemen waarop ze voorheen vertrouwden.
Wat gebeurde er tijdens de financiële crisis?
De financiële crisis van 2008, die wordt aangeduid als de ergste economische ramp sinds de Grote Depressie, heeft de wereldeconomie verwoest. Dit resulteerde in wat bekend staat als de Grote Recessie, die leidde tot dalende huizenprijzen en een sterke stijging van de werkloosheid. De gevolgen waren enorm en zijn nog steeds van invloed op de financiële systemen.
In de VS verloren meer dan acht miljoen burgers hun baan, ongeveer 2,5 miljoen bedrijven werden verwoest, en bijna vier miljoen huizen werden in minder dan twee jaar tijd in beslag genomen. Van voedselonzekerheid tot inkomensongelijkheid, velen hebben het vertrouwen in het systeem verloren.
De recessie eindigde officieel in 2009, maar velen bleven nog lang daarna lijden, vooral in de VS. Het werkloosheidscijfer bereikte 10% in 2009 en werd pas in 2016 hersteld tot het niveau van voor de crisis.
Wat veroorzaakte de Grote Recessie?
In termen van de oorzaak, waren tal van factoren de schuldige. De “perfecte storm” was aan het broeien en toen die zijn breekpunt bereikte, volgde een financiële crisis. Financiële instellingen waren het verstrekken van leningen met een hoog risico (vooral hypotheken) die uiteindelijk resulteerde in een massale door de belastingbetaler gefinancierde reddingsoperatie.
De ware oorzaak van de financiële crisis van 2008 is zeer complex, maar het was Amerika’s huizenmarkt die een kettingreactie in gang zette – een die scheuren in het financiële systeem zou blootleggen. Dit werd gevolgd door het faillissement van de firma Lehman Brothers, dat een verlammend effect had op de Amerikaanse en Europese economie. Op zijn beurt maakte deze episode het publiek bewust van de potentiële tekortkomingen van de banken. Het veroorzaakte ook aanzienlijke verstoringen over de hele wereld, gebaseerd op de manier waarop de wereldeconomie met elkaar verbonden is.
Waarom doet het er vandaag toe?
Hoewel de financiële crisis al een decennium geleden toesloeg, zijn er nog steeds zorgen. De gevolgen van de recessie zijn nog niet voorbij, en het herstel van de wereldeconomie is naar historische maatstaven vrij zwak. Leningen met een hoog risico worden opnieuw aangeboden, en hoewel de wanbetalingspercentages nu laag zijn, kan dat zeer snel veranderen.
Regulatoren houden vol dat het mondiale financiële systeem sinds 2008 is veranderd en dat de veiligheidsmaatregelen aanzienlijk zijn verbeterd. Om die reden zijn velen van mening dat het mondiale financiële systeem vandaag sterker is dan tien jaar geleden.
Aan de andere kant vragen sommigen zich nog steeds af: zou dit soort economische crises opnieuw kunnen gebeuren? Het korte antwoord is ja, alles is mogelijk. Ondanks de vele veranderingen die werden doorgevoerd en de nieuwe regels die werden gehandhaafd, zijn er fundamentele problemen die blijven bestaan.
De financiële crisis van 2008 herinnert ons eraan dat beleid ertoe doet. De gebeurtenissen die in 2008 plaatsvonden, werden in wezen veroorzaakt door de besluiten die regelgevers, politici en beleidsmakers jaren daarvoor namen. Van slecht gecontroleerde regelgevende instanties tot de impact van de bedrijfscultuur, de Grote Recessie is allesbehalve “in het verleden”.
De ontwikkeling van Bitcoin en andere cryptocurrencies
Terwijl de opkomst van een financiële crisis in 2008 enkele van de risico’s van het traditionele banksysteem aan het licht bracht, was 2008 ook het geboortejaar van Bitcoin – de eerste cryptocurrency die werd gecreëerd.
In tegenstelling tot fiatvaluta’s, zoals de Amerikaanse dollar of het Britse pond, zijn Bitcoin en andere cryptocurrencies gedecentraliseerd, wat betekent dat ze niet worden gecontroleerd door een nationale overheid of centrale bank. In plaats daarvan wordt de creatie van nieuwe munten bepaald door een vooraf vastgestelde reeks regels (protocol).
Het Bitcoin-protocol en zijn onderliggende Proof of Work-consensusalgoritme zorgen ervoor dat de uitgifte van nieuwe cryptocurrency-eenheden een regelmatig schema volgt. Meer specifiek is het genereren van nieuwe munten afhankelijk van een proces dat bekend staat als mijnbouw. De miners zijn niet alleen verantwoordelijk voor het inbrengen van nieuwe munten in het systeem, maar ook voor het beveiligen van het netwerk door transacties te verifiëren en te valideren.
Daarnaast stelt het protocol een vaste maximale voorraad vast die garandeert dat er ooit slechts een totaal van 21 miljoen Bitcoins in de wereld zal zijn. Dit betekent dat er geen verrassingen zijn als het gaat om de huidige en toekomstige voorraad van Bitcoin. Bovendien is de Bitcoin-broncode open-source, dus iedereen kan deze niet alleen controleren, maar ook bijdragen en meewerken aan de ontwikkeling ervan.
Slotgedachten
Hoewel het al tien jaar geleden is dat de financiële crisis van 2008 uitbrak, zijn mensen nog niet vergeten hoe fragiel het internationale bankensysteem eigenlijk is. We kunnen er niet helemaal zeker van zijn, maar dit is waarschijnlijk een van de redenen die hebben geleid tot de creatie van een gedecentraliseerde digitale munt als Bitcoin.
Cryptocurrencies hebben nog een lange weg te gaan, maar ze vertegenwoordigen zeker een levensvatbaar alternatief voor het traditionele fiatsysteem. Zo’n alternatief economisch netwerk kan financiële onafhankelijkheid brengen waar die er niet is, en heeft zeker het potentieel om een betere samenleving te creëren in de toekomst.