Definities van informatie-geletterdheid
Er zijn verschillende opvattingen over informatie-geletterdheid:
- Er zijn mensen die zeggen dat informatie-geletterdheid gewoon een natuurlijke progressie is in de evolutie van het vakgebied. Voor deze professionals omvat informatie-geletterdheid alle eerdere concepten en voegt het extra betekenisnuances toe.
- Anderen stellen resoluut dat informatie-geletterdheid slechts een nieuwe naam is voor wat we altijd al hebben gedaan. Voor deze mensen is het enige voordeel van informatie-geletterdheid dat het inspeelt op de huidige maatschappelijke en onderwijstrends, en dat het wellicht beter wordt begrepen door mensen buiten ons vakgebied.
- Ten slotte zijn er mensen die ervan overtuigd zijn dat informatie-geletterdheid een nieuw concept is en dat het een nieuwe manier van denken vertegenwoordigt over professionele doelen en verantwoordelijkheden van bibliothecarissen (Rockman, 2004).
Hoewel sommigen de indruk hebben dat het debat slechts een oefening in semantiek is, is het voor de ontwikkeling van informatie-gerelateerde competenties van cruciaal belang te definiëren wat we bedoelen met ‘informatie-geletterdheid’. Als we niet precies weten wat ‘informatie-geletterdheid’ is, hoe kunnen we die dan ontwikkelen of bevorderen en, nog belangrijker, hoe weten we of we daarin geslaagd zijn?
De term ‘informatie-geletterdheid’ werd voor het eerst gebruikt door Paul G. Zurkowski in 1974. Volgens Zurkowski is iemand met informatievaardigheden iemand die heeft geleerd om een breed scala aan informatiebronnen te gebruiken om problemen op het werk en in zijn of haar dagelijks leven op te lossen. Zurkowski’s definitie is meer dan 30 jaar later nog steeds geldig.
Maar of IL nu een geheel nieuw concept is of gewoon de meest gangbare term, informatie geletterdheid lijkt aan legitimiteit te hebben gewonnen als de term om te gebruiken in plaats van gebruikerseducatie, bibliografische instructie, bibliotheekvaardigheidsinstructie, en andere eerder bedachte omschrijvingen (Rockman, 2004).
Professionele organisaties, zoals:
- American Library Association,
- Association of School Librarians en
- Association for Educational Communications and Technology hebben allemaal documenten opgesteld waarin dit concept wordt beschreven.
Het lijkt erop dat, hoewel de term informatie-geletterdheid lijkt te zijn geaccepteerd, de betekenis van de term sterk uiteenloopt. Nog meer dan zijn voorgangers lijkt de term informatie-geletterdheid moeilijk vast te pinnen.
In 1985 beschrijft Patrica S. Breivik informatie-geletterdheid als een geïntegreerd geheel van vaardigheden en de kennis van hulpmiddelen en bronnen.
Informatie-geletterdheid wordt ontwikkeld door volharding, aandacht voor details, en een kritische, evaluerende kijk op het gevonden materiaal. Breivik ziet informatie-geletterdheid ook als een vorm van probleemoplossende activiteit. Het Presidential Committee on Information Literacy Final Report van de American Library Association (ALA), gepubliceerd in 1989, beschrijft het informatie-geletterde individu als iemand die in staat is een informatiebehoefte te herkennen, en informatie effectief kan lokaliseren, evalueren en gebruiken. De nadruk ligt hierbij op het voorbereiden van mensen op levenslang leren. Bron: http://www.highereducation.org/crosstalk/ct1001/news1001-townlibrary.shtml |