Dr. Richard Leakey
T
Op 10 februari werd de World Ecology Award aan Dr. Richard Leakey uitgereikt door kanselier Blanche Touhill tijdens een Gala Diner dat gehouden werd in het Ritz Carlton in Clayton. Dr. Leakey is zowel ecoloog als paleoantropoloog. Hij groef de botten van Turkana Boy op, waarvan wordt aangenomen dat het het eerste complete skelet van de Homo erectus is, en speelt een sleutelrol bij het stoppen van de olifantenstroperij door een wereldwijd verbod op de ivoorhandel.
Richard Leakey werd op 19 december 1944 in Nairobi, Kenia, geboren als zoon van Louis en Mary Leakey. Hij verliet de middelbare school op 17-jarige leeftijd en richtte een succesvol fotografisch safaribedrijf op. In die tijd toonde hij weinig belangstelling om in de paleoantropologische voetsporen van zijn ouders te treden. Hij sloot zich echter aan bij een team fossielenjagers dat in de buurt van Lake Natron werkte en tijdens een vlucht terug naar Nairobi observeerde hij wat leek op fossielhoudend sedimentgesteente bij Lake Turkana. Hij kreeg financiering van de National Geographic Society en werd benoemd tot administratief directeur van de Nationale Musea van Kenia. Hij bracht de volgende drie decennia door met het opgraven van sites aan de oostkust van het Turkanameer en vond, samen met een team wetenschappers, meer dan tweehonderd hominide fossielen van uitstekende kwaliteit, waaronder Turkana Boy.
Zijn carrière bij het Nationaal Museum van Kenia eindigde toen president Daniel Arap Moi hem benoemde tot directeur van de Kenya Wildlife Service (KWS). Zijn mandaat bestond erin een einde te maken aan de ongebreidelde stroperij van olifanten, die de kuddes in heel Kenia had gedecimeerd. De stroperij had ook het toerisme, een belangrijke bron van buitenlandse valuta voor Kenia, teruggedrongen. Leakey steunde een voorstel om de Afrikaanse olifant tot bedreigde diersoort uit te roepen en in 1989 werd de soort door CITES (Convention on International Trade in Endangered Species) op de lijst van bedreigde diersoorten geplaatst, waardoor alle handel in olifantenproducten illegaal werd. Dit leidde tot een daling van de marktprijs van ivoor, waardoor de economische reden voor stroperij wegviel. Leakey was een wonderbaarlijke fondsenwerver toen hij bij de KWS werkte en haalde zo’n 150 miljoen dollar op bij westerse regeringen. Hij verhoogde ook de parkgelden en zette gemeenschapsontwikkelingsprojecten op. Hij redeneerde dat als de opbrengsten van het ecotoerisme gedeeld konden worden met de mensen die rond de nationale parken woonden, zij een grotere stimulans zouden hebben om de wilde dieren van Kenia te beschermen. Dit idee kreeg aanzienlijke steun van internationale organisaties, maar werd door sommige politici in Kenia minder gunstig ontvangen. Na steeds fellere aanvallen nam Leakey in 1994 ontslag bij de KWS. Hij vervolgde zijn politieke carrière en richtte in 1995 een nieuwe politieke partij op. De partij, Safina genaamd, viel corruptie en politieke repressie in Kenia aan. In december 1997 werd hij in de oppositie gekozen in het Keniaanse parlement. In een verrassende stap werd Richard Leakey in 1998 opnieuw directeur van de Kenya Wildlife Service, maar in 1999 gaf hij deze functie op om Kenia’s nieuwe hoofd van de openbare dienst en secretaris van het kabinet te worden.
Richard Leakey is getrouwd met Meave Leakey, een belangrijk paleoantropologe op haar eigen terrein. Haar ontdekking in 1995 van een ongeveer 4 miljoen jaar oud skelet in het Turkanameer is het oudst bekende specimen van een hominide die rechtop liep op twee benen. Samen met wetenschapschrijver Roger Lewin was Richard Leakey co-auteur van Origins (1977), People of the Lake (1976), Origins Reconsidered (1993), en The Sixth Extinction (1995). Hij schreef ook een autobiografie, One Life (1984). In 1993 verloor hij de onderste helft van beide benen bij een vliegtuigongeluk.