Eigenlijk, KUNNEN we soms weglopen van onze problemen – het is bevrijdend

Ik ben ooit weggelopen uit een relatie. Of liever gezegd, het einde ervan. Ik was vrij jong – pas 18 en net klaar met school – dus het gebrek aan verantwoordelijkheden betekende dat ik vrij was om te doen wat ik wilde. En, 18 zijnde, wat ik wilde was op een verlengde vakantie gaan.

Ik heb niemands hart gebroken of egoïstisch gehandeld. Ik liet niemand de stukjes oprapen namens mij.

Maar wat ik wel deed was mezelf het stadium van liefdesverdriet besparen. En wie zou daar niet elke keer voor kiezen, toch?!

Ik stapte gewoon op het vliegtuig en vloog weg uit mijn dagelijks leven – inclusief alle herinneringen aan wat er was gebeurd, alle mensen die er alles van wisten en alle onzekerheid over wat ik hierna zou doen. Ik ging ergens heen om mezelf de ruimte te geven om na te denken, maar uiteindelijk had ik een geweldige tijd. Aan het eind van de vakantie dacht ik er nauwelijks nog aan.

En toch is er een klein deel van mij dat zich slecht voelt. Wat is dat gevoel precies? Het is geen schuldgevoel – zoals ik al zei, niemand werd gekwetst door mijn acties. Maar ik denk dat ik het gevoel heb dat ik een beetje gefaald heb. Ik heb het niet op de moeilijke manier gedaan, dus daarom heb ik het niet goed gedaan.

We worden voortdurend geconfronteerd met een sociale druk om problemen ‘onder ogen’ te zien. Ons wordt verteld dat we ons verleden, onze ervaringen en onze gevoelens moeten verwerken om ze te kunnen afsluiten. Alleen dan kunnen we verder en omhoog. Goed advies, in grote lijnen.

Maar is dat te veel een eenduidige aanpak? Te veel een denkende benadering, terwijl we ons misschien moeten afvragen of een emotionele benadering net zo goed zou werken? Of beter?

Voordat je iets beslist, is de belangrijkste vraag die je jezelf moet stellen natuurlijk: hoe zal dit alle anderen beïnvloeden? Als je mensen hebt die op je rekenen, dan is weglopen niet het juiste ding om te doen. Dat spreekt vanzelf.

De tweede vraag is: zal ik op een gegeven moment de brokken moeten lijmen? En zo ja, maakt uitstel de zaak alleen maar erger?

En de derde vraag zou zijn: neem je je problemen toch maar mee? Zo ja, dan heeft het geen zin ergens heen te gaan. Je zult bij elke bocht op je wachten.

Als het antwoord op vraag 1 en 2 ja is, dan kun je het beste door de knieën gaan en het probleem confronteren waar je bent. Het is uw enige optie, echt waar. Voor vraag 3, is het waarschijnlijk het beste om te blijven. Maar wees niet te overhaast met die beslissing. Zoals hierboven beschreven bij mijn liefdesverdrietvakantie, had ik niet gedacht dat ik mijn gevoelens zo snel van me af zou schudden als ik deed! Het kan dus de moeite waard zijn om eens wat nieuws te proberen.

Wanneer is het bijna altijd goed? Als je niets te verliezen hebt. Wanneer je hersenen, gevoelens en lichaam rust nodig hebben van alle pijn en gekwetstheid. Wanneer je een nieuw perspectief nodig hebt. Wanneer de mensen om je heen je niet verdienen. Wanneer je het gevoel hebt gekregen dat je mensen iets verschuldigd bent, terwijl het in feite allemaal van jouw kant komt. Wanneer je hebt geprobeerd en geprobeerd om iets te laten gebeuren en het werkt gewoon niet.

Wanneer je vrij bent en de vrijheid hebt om dat te doen, doe het dan gewoon.

Misschien is er maar een korte onderbreking voor nodig. Misschien moet je je omstandigheden veranderen. Of je omgeving. Of je vrienden. Of zelfs je partner. (Bijna zeker, je baan, te oordelen naar de reacties van de meeste mensen).

Wat zou weglopen oplossen? Waarschijnlijk niets. Maar het zal je doen nadenken, je herinneren aan wat belangrijk is – en wat je dacht dat belangrijk was voordat alles bergafwaarts ging. Soms helpt een beetje chaos in je leven je om dingen, en jezelf, vanuit een nieuw perspectief te zien. Je kunt niet op oude gewoontes vertrouwen als alles om je heen nieuw is!

In de moderne maatschappij hebben we een cultuur gecreëerd waarin we geloven dat we veel autonomie hebben. En ja, zeker, we hebben meer macht en controle over ons leven dan onze voorgangers hadden, in heel veel opzichten. Maar zowat elk artikel of boek over het veranderen van je leven vertelt je dat je leven in jouw handen ligt en dat jij verantwoordelijk bent voor wat er gebeurt. Maar klopt dit wel met de werkelijkheid? Kan het leven ooit zo gestructureerd en voorgepland zijn?

Het leven is te ingewikkeld om altijd vaste regels te volgen. Ik weet (en ben het ermee eens) dat vertrouwen wonderen doet en dat hard werken bijna altijd meer oplevert dan luiheid. Ik snap het. Een meer praktische aanpak kan een overemotionele geest ontlasten.

Maar theorieën werken niet altijd. Ken je die truc waarbij je je intenties om te veranderen verklaart aan je vrienden en familie, zodat je je dan verplicht voelt om het ook echt te doen? De theorie is dat je niet voor schut wilt staan waar iedereen bij is, dus is het een motiverende methode.

Maar in feite blijkt uit onderzoek dat het vaak belemmerend werkt. De reden hiervoor is dat wat er in feite gebeurt is dat mensen je prijzen voor je goede idee, je opgebeurd wordt en dan jezelf voor de gek houdt dat je al op weg bent naar succes. In werkelijkheid heb je nog niets gedaan. Maar het gevoel dat je dat gedaan hebt, remt je af omdat het je alle positieve gevoelens te vroeg geeft.

En dat spreekt boekdelen, nietwaar? Dat ondanks al onze inspanningen om rationeel en methodisch te zijn in onze benadering van het leven, we uiteindelijk toch door emoties worden geleid. Dat doen we bijna altijd. Althans, veel meer dan we in de gaten hebben.

Goede raad kan fantastisch zijn. Er zijn veel zelfhulp schrijvers of agony aunts die miljoenen mensen hebben geholpen zichzelf te redden door de realiteit van hun situatie onder ogen te zien. Dat is echt krachtgevend. Maar wanneer dat advies verandert in een sociaal geaccepteerde wijsheid, kan het een verplichting worden. Iets wat je voelt dat je moet doen, anders is het je eigen schuld dat je je leven niet weer op de rails krijgt. En dat is helemaal niet empowerend.

Daar zou ik de houding willen plaatsen die wij, als samenleving, innemen ten opzichte van het weglopen voor problemen. Het wordt gezien als zwak, het wordt gezien als een korte-termijn oplossing en eigenlijk, kan het worden gezien als kinderachtig gedrag. Vandaar dat ik me een beetje slecht voelde en alsof ik mezelf in de steek had gelaten toen ik wegliep uit de relatie die ik noemde.

Maar ik ben het respectvol oneens met de maatschappij op dit punt. Met alle voorbehoud die ik heb besproken, kan weglopen soms precies zijn wat we nodig hebben. Het is een emotionele reactie, zeker, maar als je je gevoelens verandert, kun je er vrij zeker van zijn dat veel van je leven mee zal veranderen. En als alles niet volgens plan is gegaan, ondanks je beste bedoelingen, waarom probeer je dan niet een tijdje voor het moment te leven?

Ik heb het weglopen een paar keer in mijn leven gedaan (niet altijd relaties!) en ik heb er maar één keer spijt van gehad. En zelfs als het mijn leven niet ingrijpend veranderde, voelde ik me er altijd beter door, hetzij door afleiding, hetzij doordat het me iets nieuws leerde. Of het nu een spontane vakantie is of opstaan en verhuizen naar een nieuwe stad, het is het gevoel van vrijheid dat mijn ziel nieuw leven heeft ingeblazen.

Hoe dan ook, het is misschien niet het antwoord op al je problemen en moet niet achteloos worden gedaan. Maar je zult pas weten hoe zwaar een gewicht je met je hebt meegedragen – in de vorm van je problemen – wanneer je ze afwerpt.

Bedenk wel dat het niet hetzelfde is als weglopen voor de werkelijkheid. Het uitstel is van korte duur – zet je schrap voor de volgende hoop problemen die je nieuwe omstandigheden met zich meebrengen!