Het tempo in het schrijven: 10 Powerful Ways to Keep Readers Hooked
Als je ooit vol verwachting op je nagels hebt gebeten tijdens het lezen van een roman – of moeite had om je te concentreren op een bijzonder lange passage van een boek – dan heb je al ervaring uit de eerste hand als het gaat om het leren hoe lezers kunnen worden beïnvloed door de pacing in het schrijven. Pacing verwijst naar de snelheid waarmee de actie plaatsvindt. Het is een essentieel onderdeel van je verhaal, en het kost tijd en zorgvuldige overweging om precies goed te krijgen.
Waarom is pacing precies belangrijk?
Denk je dat je alleen een meeslepend personage nodig hebt om lezers aan je te binden? Nou… je hebt wel wat meer nodig dan alleen dat. Prachtig getekende personages kunnen je lezers niet eeuwig blijven boeien – zelfs een boek met geliefde personages als Indiana Jones, Harry Potter, of Elizabeth Bennet zou een sleur zijn als de eerste vijftig pagina’s hen langzaam beschrijven gaan over hun dagelijkse activiteiten.
Dat is waar pacing stappen in. Pacing beïnvloedt de sfeer van je verhaal, helpt ideeën en thema’s te ontwikkelen, en stelt je lezers in staat zich te verbinden met de personages en de gebeurtenissen die hen omringen.
Hoewel het misschien gemakkelijk is om te denken dat een snel tempo het meest effectief zal zijn, is de waarheid dat het afhangt van het verhaal dat je vertelt. Terwijl thrillers de neiging hebben snel en vol actie te zijn, werken romances en andere karaktergedreven verhalen soms het best wanneer ze de tijd nemen.
Om te zien wat “snel” betekent, bekijk deze 23 psychologische thrillers die je hoofd doen tollen.
Dat gezegd hebbende, het belangrijkste om in gedachten te houden wanneer je je roman schetst en nadenkt over het tempo, is evenwicht. Een verhaal kan (en mag) niet alleen maar snel of langzaam zijn. In plaats daarvan moet er een afweging tussen die twee zijn. Dit zorgt voor afwisseling, maakt het verhaal interessant, en houdt de lezers geboeid.
Bedenk het als muziek: het is de combinatie van pieken en dalen die een lied aantrekkelijk maakt voor het oor. Als het uit één enkele, vlakke noot zou bestaan, zou het behoorlijk saai zijn, nietwaar?
Met dat in gedachten gaan we nu over op manieren om het tempo van je verhaal te veranderen.
10 technieken om het tempo van je verhaal te regelen (met voorbeelden)
Van het simpelweg veranderen van de formulering van een zin tot het opnemen – of juist uitsluiten – van hele subplots, er zijn een aantal manieren om het tempo van je verhaal te regelen. Als je verhaal te snel is, loop je het risico lezers te vermoeien, maar als het te traag is, zou je ze kunnen vervelen. Dus, hoe los je dat op?
Laten we eens kijken naar 5 technieken om het tempo te vertragen:
Leng je zinnen
Lange zinnen en langere alinea’s helpen het tempo te vertragen, omdat ze langer duren om te lezen en vaak worden geassocieerd met formeel schrijven en de uitleg van meer ingewikkelde ideeën. Dit betekent niet dat je Purple Prose gaat schrijven en onnodige woorden gaat toevoegen, maar wel dat je bewust met je woordkeus omgaat – hierdoor kun je je ideeën volledig uitwerken, meer introspectie tonen en meer beschrijven. Maar daarover later meer!
Lange zinnen worden meestal geassocieerd met meer klassieke schrijvers – denk aan de 19e eeuw en vroeger. Neem dit voorbeeld uit A Christmas Carol, een van Dickens’ beste werken aller tijden. Daarin beschrijft Dickens zijn denkproces achter het gezegde: “Zo dood als een pier:”
“Let wel! Ik wil niet zeggen dat ik uit eigen wetenschap weet wat er zo dood is aan een deurspijker. Ik zou zelf geneigd zijn geweest een kistnagel te beschouwen als het doodste stuk ijzerwaren in de handel. Maar de wijsheid van onze voorouders zit in de gelijkenis; en mijn ongewijde handen zullen die niet verstoren, anders is het gedaan met het land. U zult me daarom toestaan met klem te herhalen dat Marley zo dood was als een pier.”
De alinea staat helemaal aan het begin van het verhaal in de expositie. Het karakter van de verteller wordt erin vastgelegd als iemand die geneigd is af te wijken – als iemand die bij het vuur een verhaal vertelt. De lengte van de zinnen betekent dat het verhaal traag op gang komt, maar dat wordt gecompenseerd door zijn vreemde observaties.
Op dezelfde manier kun je de lengte van je hoofdstukken verlengen of verkorten om het tempo te beïnvloeden. Nieuwsgierig naar meer? Lees dit bericht om te leren hoe lang een hoofdstuk moet zijn.
Beschrijvingen toevoegen
Met andere woorden, stop en ruik de rozen. Laat niet te snel zien wat er is gebeurd: laat zien hoe het is gebeurd en in detail. Zeker, het is nuttig om beknopt te zijn – maar als het je doel is om je lezers even op adem te laten komen, dan zijn bijvoeglijke naamwoorden je vrienden.
Tolkien staat erom bekend dat hij zijn landschappen tot in detail beschrijft en veel informatie over zijn wereld geeft. Hoewel er veel actie is tijdens gevechtsscènes, gebruikt hij vaak beschrijvende passages om zijn personages een pauze te geven van alle tegenslagen en uitdagingen waarmee ze te maken krijgen. Neem bijvoorbeeld dit gedeelte uit The Two Towers, waarin het boslandschap wordt beschreven dat Merry en Pippin tegenkomen nadat ze aan de orks zijn ontsnapt:
“De grond ging nog steeds steil omhoog, en het werd steeds steniger. Het licht werd breder naarmate ze verder liepen, en al snel zagen ze dat er een rotswand voor hen stond: de zijkant van een heuvel, of het abrupte uiteinde van een lange wortel die door de bergen in de verte was gestoken. Er groeiden geen bomen op, en de zon scheen vol op de steenachtige zijde. De twijgen van de bomen aan de voet strekten zich stijf en stil uit, alsof ze reikten naar de warmte. Waar alles er eerst zo armoedig en grijs uitzag, glom nu het rijke bruin van het hout en het gladde zwartgrijze van de schors als gepoetst leer. De stammen van de bomen gloeiden met een zacht groen als jong gras: de vroege lente of een vluchtig visioen daarvan was over hen.”
Integreer subplots
Het verleggen van de focus van je verhaal naar een secundaire verhaallijn zal het tempo waarin de hoofdverhaallijn vordert doen afnemen. Hoe meer verschuivingen en subplots je opneemt, hoe langer het zal duren om de oplossing van de hoofdverhaallijn te bereiken.
In Anna Karenina zijn er twee hoofdverhaallijnen: Die van Anna en die van Levin. Deze verhalen spelen zich tegelijkertijd af, met constante heen-en-weer-verschuivingen maar weinig kruisbestuivingen. Hierdoor kunnen lezers een pauze nemen van het ene verhaal en in het andere springen, waardoor het tempo waarin elke verhaallijn wordt opgelost, wordt vertraagd.
Een waarschuwing: ga niet te ver met zijplotten. Anna Karenina werkt omdat de verhalen parallel lopen, omdat de trajecten van hun respectieve hoofdpersonen uiteindelijk volledig tegengesteld zijn. Terwijl Anna alleen eindigt en zelfmoord pleegt, zet Levin zijn gedachten aan de dood opzij en eindigt gelukkig getrouwd met een zoon.
Gebruik flashbacks en backstory
Een goede manier om de focus van het huidige verhaal te doorbreken is terug te gaan en de lezers te laten zien wat er in het verleden is gebeurd. Op deze manier kunt u tegelijkertijd het verhaal stilzetten en extra informatie en context aan uw lezers geven. Denk er echter aan dat deze middelen niet moeten worden gebruikt om van tempo te veranderen. In plaats daarvan moeten ze altijd een doel vervullen binnen het verhaal zelf.
Meer introspectie
Meer dan alleen de acties van je personage beschrijven, laat zien wat ze denken en hoe ze zich voelen. Laat de lezer het denkproces zien dat een personage ertoe brengt een bepaalde beslissing te nemen.
Nemen we bijvoorbeeld De Boekendief. Deze passage speelt zich af vlak nadat de Dood een vijandelijke piloot heeft gepakt die betrokken was bij het bombardement op München, en daarin leren we het perspectief van de Dood op mensen en de Tweede Wereldoorlog kennen:
“Het is waarschijnlijk eerlijk om te zeggen dat in alle jaren van Hitlers bewind, geen mens in staat was om de Führer zo loyaal te dienen als ik. Een mens heeft niet zo’n hart als ik. Het menselijk hart is een lijn, terwijl het mijne een cirkel is, en ik heb het eindeloze vermogen om op het juiste moment op de juiste plaats te zijn. Het gevolg hiervan is dat ik altijd mensen vind op hun best en op hun slechtst. Ik zie hun lelijkheid en hun schoonheid, en ik vraag me af hoe hetzelfde beide kan zijn. Toch hebben ze één ding waar ik jaloers op ben. Mensen hebben, als er niets anders is, het verstand om te sterven.”
Gaat het langzamerhand vervelen? Laten we eens kijken naar 5 technieken om dingen te versnellen:
Kort je zinnen
Zoals je zou verwachten, versnellen kortere zinnen het tempo. Ze geven meestal een gevoel van urgentie omdat ze minder tijd kosten om te lezen. Ze komen ook direct ter zake, zodat u onnodige beschrijvingen en processen die geïmpliceerd kunnen worden, kunt overslaan. Kijk eens naar deze zin uit Hitchhiker’s Guide to the Galaxy:
“Waterkoker, stekker, koelkast, melk, koffie. Yawn.”
In plaats van de lezers door het hele proces van het zetten van een kop koffie te leiden, koos Douglas Adams simpelweg de woorden die bij de actie hoorden, zodat de lezers de lege plekken konden invullen.
Gebruik meer dialoog
Een vlotte dialoog zal het tempo van je verhaal flink opvoeren. Maak in plaats van lange beschrijvingen een boeiende dialoog waarin je personages de confrontatie met elkaar aangaan en hun persoonlijkheden en eigenaardigheden laten zien.
Je kunt dialoog ook gebruiken om het achtergrondverhaal van je personage te laten zien – of erop te zinspelen – in plaats van de stroom van het verhaal te onderbreken met flashbacks of ellenlange beschrijvingen. Neem deze uitwisseling tussen Robin en Strike, de hoofdpersonen van The Cuckoo’s Calling.
“Het is een doodsbedreiging,” zei ze. “O ja,” zei Strike. “Niets om je zorgen over te maken. Ze komen ongeveer één keer per week. “Maar…” “Het is een ontevreden ex-cliënt. Een beetje doorgedraaid. Hij denkt dat hij me op een dwaalspoor zet door dat papier te gebruiken.” “Maar de politie zou het toch moeten zien? “Om ze te laten lachen, bedoel je?” “Het is niet grappig, het is een doodsbedreiging!” zei ze, en Strike besefte waarom ze het, met de envelop, in de plastic zak had gestopt. Hij was lichtelijk ontroerd. “Berg het maar op bij de anderen,” zei hij, wijzend naar de archiefkasten in de hoek.
Subplots van secundair belang verwijderen (of beperken)
De snelste route is een rechte lijn – dus als je direct tot de oplossing wilt komen, kun je het beste alle onnodige plotpunten schrappen die de lezer van het hoofdverhaal afleiden.
Om een eerder voorbeeld te gebruiken: als Tolstoj Anna Karenina had beperkt tot haar verhouding met Vronsky, zouden we een veel kortere romance hebben, in plaats van de ruim 800 bladzijden Russische samenleving, politiek, theologie en filosofie die we kregen.
Gebruik cliffhangers
Niets houdt een lezer meer verslaafd dan te willen weten wat er daarna gebeurt, en daarom zijn cliffhangers zo’n populair hulpmiddel. Ze creëren een gevoel van spanning en onzekerheid dat het verhaal voortstuwt – als je een hoofdstuk eindigt op een hoge noot, maar de actie niet oplost, is er weinig andere optie voor de lezer dan door te gaan.
Laten we eens zien hoe het wordt gebruikt in Harry Potter en de Gevangene van Azkaban:
“Wat?” Zei Ron opnieuw, terwijl hij Scabbers angstig tegen zich aan hield. “Wat heeft mijn rat ermee te maken?” “Dat is geen rat,” kermde Sirius Black plotseling. “Wat bedoel je – natuurlijk is hij een rat -” “Nee, dat is hij niet,” zei Lupin zachtjes. “Hij is een tovenaar.” “Een Animagus,” zei Zwart, “met de naam Peter Pettigrew.”
Op dit punt wisten we allemaal wie Peter was en hoe hij twaalf jaar eerder was “vermoord” door Sirius Zwart, maar dat alles werd plotseling veranderd toen deze bom werd gedropt aan het einde van hoofdstuk zeventien – wie kon daarna nog stoppen met lezen?
Versterk de actie
Een achtervolging. Een vechtscène. Een race tegen de klok. Er zijn maar weinig dingen die het tempo van een verhaal zo opvoeren als een gevoel van urgentie en gevaar! Zelfs als u een verhaal schrijft met een lager tempo, zijn spannende plotpunten nodig om uw lezers te blijven boeien. Dus, of het nu gaat om een gevecht van verstand of een vuistgevecht, zorg ervoor dat er actie in zit. (En vergeet niet om een paar uitstekende werkwoorden te gebruiken om het te laten knallen.)
Hier volgt een voorbeeld uit Miss Peregrine’s Home for Peculiar Children.
“Er brak chaos uit. Paniekerige dieren kaatsten op elkaar af en gooiden ons zo vaak tegen de muur dat ik er duizelig van werd. Het hol liet een oorverdovend gekrijs horen en begon het ene schaap na het andere naar zijn slaafse kaken te tillen, nam van elk een bloedspuwende hap en gooide ze vervolgens opzij als een vraatzuchtige koning die zich tegoed doet aan een middeleeuws feestmaal.”
De kinderen worden achtervolgd en opgejaagd en hun enige optie is om te vluchten. In de laatste twee hoofdstukken van het boek proberen ze dit te doen, wat uiteindelijk leidt tot hun ontsnapping van Cairnholm Island.
Er is geen formule voor een goed verhaal: het kan snel of langzaam zijn, afhankelijk van hoe het wordt verteld. Wees dus niet bang om met het tempo van je verhaal te spelen en verschillende manieren te verkennen waarop een scène kan worden vertraagd of versneld, totdat je de juiste pasvorm vindt. Onthoud vooral dat het tempo een kwestie van balans is.