Ik ben niet altijd erg gehecht aan in leven zijn
Ik wou dat er een mooiere manier was om dit te zeggen, maar ik wil niet altijd in leven zijn. Op dit moment wil ik niet actief zelfmoord plegen – ik heb geen plan, ik vink de meeste vakjes op lijsten met waarschuwingssignalen van zelfmoord niet aan, ik heb een leven waarvan ik geniet en ik ben nieuwsgierig naar de toekomst – maar het feit blijft, ik voel me niet altijd sterk over in leven zijn en soms, op bijzonder slechte dagen, wil ik echt sterven.
Het is lang geleden dat die verklaring iets anders dan alledaags aanvoelde. Op de middelbare school, waren er de morbide gedichten, de zelfbeschadiging, de overweldigende emoties die iedereen plichtsgetrouw bestempelde als tienerangst. Op de universiteit waren er nachten dat ik te veel dronk en de beschermende barrières die mijn depressie op afstand hielden vervaagden tot niets en de gedachte kwam onverbiddelijk in me op, even verleidelijk als beangstigend. Ik wil sterven. Uiteindelijk kwam ik strompelend in behandeling. Daarna vierde ik elke verjaardag met verrassing, want elke leeftijd die ik bereikte was er een waarvan ik aannam dat ik die niet zou bereiken.
Op mijn 27ste heb ik me gesetteld in een comfortabele coëxistentie met mijn suïcidaliteit. We hebben vrede gesloten, of in ieder geval een tijdelijk akkoord door therapie en medicatie. Het is soms nog steeds moeilijk, maar niet zo moeilijk als je zou denken. Wat het moeilijker maakt is dat ik er niet vrijuit over kan praten: de zwaarte van de bekentenis, de onmogelijkheid om uit te leggen dat het zowel wel als niet zo ernstig is als het klinkt. Ik wil niet altijd in leven zijn. Ja, ik meen het. Nee, je hoeft niet bang voor me te zijn. Nee, ik ben niet in gevaar om mezelf te doden op dit moment. Ja, ik meen het echt.
Hoe verklaar je dat?
In de Verenigde Staten sterven elk jaar bijna 45.000 mensen door zelfmoord, waarmee het de tiende doodsoorzaak in het land is. Gemiddeld, zijn er 123 zelfmoorden per dag. Dat is niet meegerekend degenen die pogingen overleven – geschat op ongeveer 1,4 miljoen in 2017.
En dat zijn slechts de statistieken die we kunnen bijhouden.
Wat we niet weten is hoeveel mensen leven in de nevelachtige grijze ruimte tussen vluchtige gedachte en poging – degenen die te maken hebben met passieve, niet actieve, suïcidale ideatie. “Onderzoek naar mensen die passieve zelfmoordgedachten hebben is beperkt door het aangeboren stigma dat het iets slechts en verkeerds is, waardoor mensen minder geneigd zijn het te melden,” zegt Eric Beeson, gediplomeerd counselor en lid van de faculteit aan de Northwestern University’s Counseling@Northwestern, wiens onderzoek onder meer attitudes over zelfmoord omvat. Zonder zelfrapportages, en in afwezigheid van ziekenhuisbezoeken of pogingen die ons helpen actieve ideatie te volgen, is het bijna onmogelijk te meten.
Zeg zelfmoord en mensen stellen zich je onverschilligheid ten opzichte van het leven, je passieve fantasieën niet voor.
Er is geen enkele oorzaak voor suïcidaliteit. Het is een symptoom van borderline persoonlijkheidsstoornis en wordt geassocieerd met stemmingsstoornissen zoals depressie en bipolair, hoewel niet iedereen met die stoornissen automatisch wil sterven. Maar dat is nog niet alles – suïcidaliteit komt ook veel voor bij mensen met autistische stoornissen, chronische pijnklachten, middelenmisbruik en gemarginaliseerde identiteiten zoals LGBT-jongeren. En hoewel dat goed is voor zowel passieve als actieve ideatie, is het de laatste die de meeste gesprekken over het onderwerp overschaduwt.
Neem hoe we reageren op zelfmoorden in het nieuws, vooral van beroemdheden of publieke figuren. De uitbarsting van schok en verwoesting is altijd voelbaar. We hadden geen idee dat ze het moeilijk hadden, had er maar iemand ingegrepen, je weet nooit waar iemand mee te maken heeft. Er zijn oproepen tot actie: Ga naar iemand toe, zoek hulp, bel dit nummer. Een paar dagen lang overspoelen we Twitter met herinneringen dat niemand immuun is voor zelfmoord, zelfs niet beroemdheden wier levens voor ons perfect lijken.
Dit is waar; niemand is immuun. Tegelijkertijd geeft het gevoel van alarm en urgentie in deze sentimenten de indruk dat suïcidaliteit alleen op de rand van de afgrond staat, centimeters verwijderd van de dood, wanhopig wachtend tot iemand het opmerkt en ingrijpt. En zo is het voor sommige mensen.
Maar voor mij, en ik vermoed voor talloze anderen zoals ik, is de dreiging van zelfmoord niet als over een waterval worden gedragen – het is als leven in de oceaan. Niet zoals zeedieren doen, inheems en uitgerust met veerachtige kieuwen om zuurstof voor mijn bloedbaan op te lossen, maar alleen, met een uitgestrektheid van water aan alle kanten. Sommige dagen zijn onopmerkelijk, drijvend onder een heldere hemel en glad water; andere dagen zijn tumultueuze stormen waarvan je niet weet of je ze zult overleven, maar je bent altijd, altijd in de oceaan.
En als je in de oceaan leeft, al trappend om te blijven drijven, krijg je uiteindelijk het gevoel dat je op een dag, onvermijdelijk, nergens anders heen kunt dan naar beneden.
Ik ben bedreven geraakt in het trappelen. Ik weet – of ik vermoed, of ik vrees – dat mijn benen uitgeput zullen raken en ik onder de oppervlakte zal glijden, maar ik wil niet dat het snel zal zijn. Voorlopig kan en wil ik mijn hoofd boven water houden. Maar wil is nooit genoeg, en dus heb ik geleerd mezelf te omringen met manieren om te blijven drijven.
Sommigen zijn als passerend drijfhout: Leven om de serie finale van Crazy Ex-Girlfriend zien. Dat boek afmaken dat al jaren hersendomein in beslag neemt. Het vooruitzicht dat ik vanavond misschien iemand ontmoet die half deftig is op Tinder. Het zijn oppervlakkige motivatoren, nauwelijks ankers van het leven, maar soms heb je gewoon iets nodig dat je door de maand heen helpt. Of de week. Of de nacht.
Anderen – medicatie, mijn crisis veiligheidsplan. Mijn katten die van me afhankelijk zijn. De vreselijke gedachte om mijn lijden over te dragen aan mijn dierbaren – zijn steviger. Dit zijn de reddingsboeien. Chronische zelfmoordgedachten nemen zoveel vormen aan. Het kan fantaseren zijn over overlijden tijdens de slaap, het ontwikkelen van een terminale ziekte, sterven in een tragisch ongeval. Of het is achtergrondlawaai, een statische zender die hoon fluistert die je bijna, maar nooit helemaal, kunt negeren. Het treft sommige mensen alleen in het holst van de nacht of wanneer ze hebben gedronken; anderen volledig willekeurig als een flitsstorm die ze moeten afwachten.
“Suïcidaliteit bestaat op een continuüm en eerlijk gezegd, we zijn allemaal op dat continuüm ergens,” Beeson vertelde me. “Sommigen van ons staan dichter bij een zelfmoorddood dan anderen. Maar in veel opzichten zijn we allemaal een paar levenservaringen verwijderd van een grote psychische crisis, of we dat nu willen toegeven of niet.”
Bovendien is dat woord op zijn eigen manier geladen. Zeg zelfmoord en de mensen stellen zich je onverschilligheid tegenover het leven, je passieve fantasieën niet voor. Er is het alarm en de onhandige gemeenplaatsen, hetzij te serieus of te lichtvaardig gegeven. En iedereen die het onderwerp ooit in therapie heeft aangesneden, kent de daarop volgende vragen van risico-evaluatie:
“Heeft u in de afgelopen weken gewenst dat u dood was?”
“Wenste u dat u niet verder hoefde te leven?”
“Heeft u gedachten om uzelf iets aan te doen?”
“Heb je gedachten om zelfmoord te plegen?”
Soms maak ik me zorgen dat dat is wat de mensen om me heen zouden doen als ik eerlijk zou zijn tegen iemand anders dan mijn therapeut en een paar goede vrienden, over dit gebrek aan gehechtheid aan het leven en het soms-verlangen om ervan af te zijn. Als ze mijn standaard toestand kennen, zal ik dan zelfbewust zijn? Zal ik er spijt van krijgen? Zullen ze het ooit vergeten, of zal het elke beweging die ik maak en elk gesprek dat we hebben overschaduwen? Zullen ze zich er te bewust van worden, me te nauwlettend in de gaten houden?
Maar dan denk ik: is er niet een middenweg tussen waakzaamheid en volledige geheimhouding?
Vrijuit spreken hoeft niet alleen het gewicht van preventie te dragen. Het kan gewoon gaan over het comfort van sociale verbondenheid en weten dat je niet alleen bent.
Wat als we de mogelijkheid van suïcidaliteit overal om ons heen zouden erkennen, het vragen en controleren zouden normaliseren? Als mensen over zelfmoord zouden praten – geen grapjes maken, zoals we allemaal online zijn gaan doen, maar echt praten – net zo vaak als ze praten over depressieve of angstige gevoelens, zouden we dan eindelijk gedwongen worden om in te zien hoe gewoon het is en ruimte beginnen te scheppen voor deze gesprekken? Zou het het ergste in de wereld zijn als we begonnen te praten over het niet in leven willen zijn, en wat ons zou kunnen helpen om ons hier te houden?
Natuurlijk heeft zelfs dat geen eenduidig antwoord.
“We weten echt niet of we meer ongedwongen gesprekken over zelfmoord kunnen voeren,” vertelde April Foreman, gelicentieerd psycholoog en uitvoerend bestuurslid bij de American Association of Suicidology, me. “Het stigma is lager dan het ooit is geweest en de zelfmoordcijfers zijn even hoog als tijdens de Grote Depressie. Als het verminderen van stigma alleen al levens redt, zouden de zelfmoordcijfers omlaag moeten gaan.”
Maar vrijuit spreken hoeft niet alleen het gewicht van preventie te dragen. Het kan gewoon gaan over het comfort van sociale verbondenheid en weten dat je niet alleen bent. Zoals Beeson me vertelde, het grote plaatje is niet zozeer over het voorkomen van zelfmoord als het is over het plannen van het leven en het bevorderen van sociale verbondenheid – die, in en van zichzelf, zijn belangrijke preventieve factoren.
Wat betreft de inherente ongemakkelijke hoeken en scherpe kantjes van het praten over zelfmoord, ik denk dat als ik kan leven met het ongemak van het willen sterven soms, mensen kunnen leven met het ongemak van het kennen van het.
Als het klinkt alsof ik heb mijn lot aanvaard, berustte ik in de aantrekkingskracht van de oceaanbodem, ik heb niet. Maar als ik dat wel had gedaan, zou dat niet zijn omdat ik het niet heb geprobeerd. Buiten anekdotisch bewijs, weten wetenschappers gewoon niet veel over passieve zelfmoordgedachten – wat betekent dat ze ook niet veel weten over hoe het te behandelen.
“Mensen denken dat we meer begrijpen over zelfmoord dan we eigenlijk doen,” zei Foreman. “We hebben heel, heel weinig geïnvesteerd in onderzoek naar zelfmoord, vooral naar chronisch suïcidaal voelen. Maar op een gegeven moment, als je de hele tijd die stemming hebt, gebeurt er iets in je lichaam. Er is iets mis, en we begrijpen nog niet wat.”
Er zijn enkele extremere behandelingen die effectief kunnen zijn – zoals elektroconvulsietherapie en ketamine – maar zelfs daarmee is het onderzoek voorlopig en weten wetenschappers niet precies waarom ze werken, alleen dat ze het soms doen. Er is hoop op een effectievere behandeling… alleen niet zonder geld voor onderzoek of wetten die een bepaalde standaard van zorg eisen voor mensen met zelfmoordgedachten.
Het blijkt, dat mijn methode om ermee om te gaan blijkbaar behoorlijk effectief is. Bij gebrek aan goede wetenschap, een van de meest nuttige dingen die je kunt doen voor chronische suïcidaliteit is het cureren van uw collectie van drijfmiddelen. Volgens Foreman, als de geestelijke gezondheidszorg slechts zo veel kan doen om onze gevoelens van suïcidaliteit te verminderen en ons uit te rusten met de hulpmiddelen die we nodig hebben om water te blijven drijven, dan is het van cruciaal belang om een leven te voeden vol met dingen waarvoor we willen blijven drijven.
Ik dacht dat ik hier niet over mocht schrijven totdat ik de mythische andere kant had bereikt. Je hoort het de hele tijd: Als je schrijft over een persoonlijke ervaring, vooral een die donker en onsmakelijk is, moet je ver, ver verwijderd zijn van die tijd in je leven om het schriftelijk te verwerken. Je moet een les hebben, een realisatie, een moraal, een triomf. Een einde.
Maar misschien wil ik wel voor altijd sterven. Dat is gewoon hoe het is. Maar in de tussentijd, moet ik praten over het treden. Hoop ik dat ik me op een dag niet meer zo zal voelen? Natuurlijk. Maar volgens Foreman is het misschien niet zo dat we suïcidale gedachten en gevoelens helemaal kunnen uitbannen – nog niet of nooit – en ik ben er klaar mee om te doen alsof dit een gevecht is dat ik gegarandeerd win als ik maar hard genoeg mijn best doe, in plaats van iets dat ik op zijn minst kan beheersen.
Omdat ik het kan beheersen, en de oceaan is soms fijn. De zon komt tevoorschijn en de stroming kalmeert, en ik kan rust vinden in het drijven. Misschien is er geen hoop op land in de verte, misschien soms wel. Misschien is dat niet het punt.
Misschien is wat ik zoek helemaal geen land, maar andere mensen die hier met mij zijn. Proberen en betreden, en leren in het water te leven.
In de tussentijd, wat reddingsvesten, voor het geval je ze nodig hebt:
Als je aan zelfmoord denkt of gewoon iemand nodig hebt om nu mee te praten, kun je steun krijgen van een van de onderstaande bronnen.
National Suicide Prevention Lifeline
1-800-273-TALK (8255)
Crisis Text Line
Text HOME naar 741-741
Internationale zelfmoordhotlines
Een uitgebreide bronnenlijst voor mensen buiten de VS.
IMAlive
Klik op Chat Now om toegang te krijgen tot een live online netwerk van vrijwilligers via instant messaging.
TrevorLifeline, TrevorChat, and TrevorText (LGBTQ+ crisis support)
1-866-488-7386
Text “Trevor” naar 1-202-304-1200
Trans Lifeline
US: (877) 565-8860