Java

Demografisch profielEdit

Jakarta, de hoofdstad van Indonesië

Historische bevolking
Jaar Bevolking. ±%
1961 63,059,575
1971 76,086,320 +20.7%
1980 91,269,528 +20.0%
1990 107,581,306 +17.9%
2000 121,352,608 +12.8%
2010 136.610.590 +12,6%
2015 145.013.583 +6,2%
Refereert naar de administratieve regio
Bronnen:

Java werd van oudsher gedomineerd door een eliteklasse, terwijl de mensen uit de lagere klassen vaak betrokken waren bij landbouw en visserij. De eliteklasse op Java is in de loop van de geschiedenis geëvolueerd, naarmate de ene culturele golf na de andere naar het eiland immigreerde. Er zijn aanwijzingen dat Zuid-Aziatische emigranten tot deze elite behoorden, evenals Arabische en Perzische immigranten tijdens de islamitische tijdperken. Meer recentelijk zijn ook Chinese immigranten deel gaan uitmaken van de economische elite van Java. Hoewel de Chinezen politiek gezien over het algemeen aan de zijlijn blijven staan, zijn er opmerkelijke uitzonderingen, zoals de voormalige gouverneur van Jakarta, Basuki Tjahaja Purnama. Hoewel Java steeds moderner en stedelijker wordt, beschikt slechts 75% van het eiland over elektriciteit. Dorpen met hun rijstvelden zijn nog steeds een alledaags gezicht. In tegenstelling tot de rest van Java blijft de bevolkingsgroei in Midden-Java laag. Midden-Java heeft echter een jongere bevolking dan het nationale gemiddelde. De trage bevolkingsgroei kan gedeeltelijk worden toegeschreven aan de keuze van veel mensen om het meer landelijke Midden-Java te verlaten voor betere kansen en hogere inkomens in de grotere steden. De bevolking van Java blijft snel toenemen ondanks het feit dat veel Javanen het eiland verlaten. Dit is enigszins toe te schrijven aan het feit dat Java het zakelijke, academische en culturele centrum van Indonesië is, dat miljoenen niet-Javanen naar zijn steden trekt. De bevolkingsgroei is het meest intens in de regio’s rond Jakarta en Bandung, wat wordt weerspiegeld door de demografische diversiteit in die gebieden.

BevolkingsontwikkelingEdit

Met een gecombineerde bevolking van 145 miljoen in de 2015, volkstelling (inclusief Madura’s 3,7 miljoen), die voor 2014 wordt geschat op 143,1 miljoen (inclusief 3,7 miljoen voor Madura), is Java het dichtstbevolkte eiland ter wereld en is het de thuisbasis van 57% van de bevolking van Indonesië. Met meer dan 1.100 mensen per km2 in 2014 is het ook een van de dichtstbevolkte delen van de wereld, op gelijke hoogte met Bangladesh. Elk deel van het eiland heeft talrijke vulkanen, en de mensen moeten het overblijvende vlakkere land delen. Hierdoor zijn veel kusten dichtbevolkt en liggen steden rond de valleien rond vulkanische pieken.

De bevolkingsgroei is meer dan verdubbeld in het economisch achtergebleven Midden-Java in de laatste periode 2010-2015 ten opzichte van 2000-2010, wat duidt op migratie of andere problemen; er waren aanzienlijke vulkaanuitbarstingen tijdens de eerdere periode. Ongeveer 45% van de bevolking van Indonesië is etnisch Javaans, terwijl ook Sundanezen een groot deel van de bevolking van Java uitmaken.

Het westelijke derde deel van het eiland (West-Java, Banten, en DKI Jakarta) heeft een nog hogere bevolkingsdichtheid, van bijna 1.500 per vierkante kilometer en is goed voor het leeuwendeel van de bevolkingsgroei van Java. Het is de thuisbasis van drie grootstedelijke gebieden, Groot-Jakarta (met buitengebieden van Groot-Serang en Groot-Soekabumi), Groot-Bandoeng, en Groot-Cirebon.

Provincie of Speciale Regio Hoofdstad Oppervlakte
km2
Oppervlakte
%
Bevolking
telling van 2000
Bevolking
telling van 2010
Bevolking
2015 volkstelling (prelim.)
Bevolking
dichtheid in 2015
Banten Serang 9.662,92 7.1 8.098.277 10.632.166 11.934.373 1.235
DKI Jakarta 664.01 0.5 8.361.079 9.607.787 10.154.134 15.292
West-Java Bandung 35.377.76 27.1 35.724.093 43.053.732 46.668.224 1.319
West-Java
(3 gebieden boven)
45.704.69 34.7 52.183.449 63.293.685 68.756.731 1.504
Centraal Java Semarang 32.800,69 25.3 31.223.258 32.382.657 33.753.023 1.029
Yogyakarta Yogyakarta 3.133.15 2.4 3.121.045 3.457.491 3.675.768 1.173
Centraal Java Regio
(2 gebieden hierboven)
35.933.84 27,7 34.344.303 35.840.148 37.428.791 1.041
Oost-Java Surabaya 47.799,75 37.3 34.765.993 37.476.757 38.828.061 812
Regio bestuurd als Java Jakarta 129.438.28 100% 121.293.745 136.610.590 145.013.583 1.120
Madoereiland van Oost-Java 5.025.30 3.3 3.230.300 3.622.763 3.724.545** 741**
Java-eiland1) 124.412,98 96.7 118.063.445 132.987.827 141.300.000** 1.136**

1) Andere eilanden zijn in dit cijfer opgenomen, maar zijn zeer klein in bevolking en oppervlakte, Nusa Barung 100 km2, Bawean 196 km2, Karimunjawa 78 km2, Kambangan 121 km2, Panaitan 170 km2, Duizend Eilanden 8.7 km2 – met een gecombineerde bevolking van ruwweg 90.000.

2) Landoppervlakte van provincies bijgewerkt in 2010 Census cijfers, gebieden kunnen afwijken van resultaten uit het verleden.

3) 2015 Census prelim gegevens vrijgegeven alleen eerste niveau administraties, waar niet beschikbaar 2014 Min. Health schattingen worden gebruikt in hun plaats.

Van de jaren 1970 tot de val van het Suharto regime in 1998, de Indonesische regering liep transmigratieprogramma’s gericht op de hervestiging van de bevolking van Java op andere minder bevolkte eilanden van Indonesië. Dit programma heeft gemengde resultaten opgeleverd en soms tot conflicten geleid tussen de plaatselijke bevolking en de pas aangekomen kolonisten. Niettemin heeft het ertoe geleid dat het aandeel van Java in de bevolking van het land geleidelijk is gedaald.

Jakarta en zijn buitenwijken, de overheersende metropool, is ook de thuishaven van mensen uit het hele land. Oost-Java is ook de thuisbasis van etnische Balinezen, evenals grote aantallen Maduranen als gevolg van hun historische armoede.

Etniciteit en cultuurEdit

Zie ook: Cultuur van Indonesië, Muziek van Java, en Muziek van Sunda
Een tiener op Java draagt traditionele Javaanse kledij: blangkon hoofddeksel, batik sarong en kris als accessoire. 1913

Ondanks zijn grote bevolkingsaantal en in tegenstelling tot de andere grotere eilanden van Indonesië, is Java betrekkelijk homogeen qua etnische samenstelling. Slechts twee etnische groepen zijn inheems op het eiland – de Javanen en de Sundanezen. Een derde groep zijn de Madurezen, die het eiland Madura voor de noordoostkust van Java bewonen, en sinds de 18e eeuw in groten getale naar Oost-Java zijn geëmigreerd. De Javanen maken ongeveer tweederde van de bevolking van het eiland uit, terwijl de Soendanezen en Madurezen respectievelijk 38% en 10% voor hun rekening nemen. De vierde groep is het Betawi-volk dat een dialect van het Maleis spreekt. Zij stammen af van de mensen die rond de 17e eeuw rond Batavia woonden. Betawi’s zijn creoolse mensen, die meestal afstammen van verschillende etnische groepen uit de Indonesische archipel zoals Maleis, Soendanees, Javaans, Balinees, Minang, Bugis, Makassar, Ambonees, gemengd met buitenlandse etnische groepen zoals Portugezen, Nederlanders, Arabieren, Chinezen en Indiërs die naar Batavia werden gebracht of er werden aangetrokken om in de behoefte aan arbeidskrachten te voorzien. Zij hebben een cultuur en taal die zich onderscheidt van de omringende Sundanezen en Javanen.

Sundanese Gamelan spelers

De Javaanse prozatekst Tantu Pagelaran (circa 15e eeuw) verklaarde de mythische oorsprong van het eiland en zijn vulkanische aard.

Er zijn vier grote cultuurgebieden op het eiland: het centrale deel van Java of Yogyakarta is het Javaanse volkshartland en de noordkust van de pasisir regio, de Sunda-landen (Sundanees: ᮒᮒᮁ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ, Tatar Sunda) in het westelijk deel van Java en Parahyangan als het hartland, de oostelijke salient van java ook bekend als Blambangan. Madoera vormt een vijfde gebied dat nauwe culturele banden heeft met de oostkust van Java. De kejawen van de Javaanse cultuur is het meest dominant op het eiland. De overgebleven aristocratie van Java is hier gevestigd, en het is de regio van waaruit de meerderheid van Indonesië’s leger-, zaken-, en politieke elite afkomstig is. De taal, de kunsten en de etiquette worden beschouwd als de meest verfijnde en voorbeeldige van het eiland. Het gebied strekt zich uit van Banyumas in het westen tot Blitar in het oosten en omvat Indonesië’s meest vruchtbare en dichtbevolkte landbouwgrond.

Lakshmana, Rama en Shinta in het Ramayana ballet bij Prambanan, Java.

In het zuidwestelijk deel van Midden-Java, dat gewoonlijk de Banyumasan-regio wordt genoemd, vond een culturele vermenging plaats; het samenbrengen van de Javaanse cultuur en de Sundanese cultuur tot de Banyumasan-cultuur. In de centraal Javaanse hofsteden Yogyakarta en Surakarta gaan de koningen van nu terug op de pre-koloniale Islamitische koninkrijken die de regio regeerden, waardoor deze plaatsen bijzonder sterke bewaarplaatsen zijn van de klassieke Javaanse cultuur. Klassieke kunsten van Java omvatten gamelan muziek en wayang poppenshows.

Java was de plaats van vele invloedrijke koninkrijken in de Zuidoost-Aziatische regio, en als gevolg daarvan zijn veel literaire werken geschreven door Javaanse auteurs. Hiertoe behoren Ken Arok en Ken Dedes, het verhaal van de wees die zich zijn koning toeëigende en trouwde met de koningin van het oude Javaanse koninkrijk; en vertalingen van Ramayana en Mahabharata. Pramoedya Ananta Toer is een beroemde hedendaagse Indonesische auteur, die veel verhalen heeft geschreven gebaseerd op zijn eigen ervaringen van het opgroeien in Java, en veel elementen uit de Javaanse folklore en historische legenden overneemt.

TalenEdit

Talen gesproken in Java (Javaans wordt in het wit weergegeven). “Maleis” verwijst naar Betawi, het plaatselijke dialect als een van de Maleise creoolse dialecten.

De drie belangrijkste talen die op Java worden gesproken zijn Javaans, Soendanees en Madurees. Andere gesproken talen zijn Betawi (een Maleis dialect uit de regio Jakarta), Osing, Banyumasan en Tenggerese (nauw verwant aan het Javaans), Baduy en Bantenese (nauw verwant aan het Sundanees), Kangeanese (nauw verwant aan het Madurees), en het Balinees. De overgrote meerderheid van de bevolking spreekt ook Indonesisch, vaak als tweede taal.

ReligieEdit

Godsdienst op het eiland Java

Islam (95%)
Protestantisme (2.71%)
Rooms-katholiek (1,28%)
Boeddhisme (0,6%)
Hindoeïsme (0,33%)
Confucianisme en andere (0,04%)

>

Java is een smeltkroes van religies en culturen geweest, waardoor een breed scala aan geloofsovertuigingen is ontstaan.

Indiase invloeden kwamen het eerst: het shaivisme en boeddhisme drongen diep door in de samenleving en vermengden zich met de inheemse traditie en cultuur. Een kanaal hiervoor waren de asceten, resi’s genaamd, die mystieke praktijken onderwezen. Een resi leefde omringd door studenten, die zorgden voor de dagelijkse behoeften van hun meester. De autoriteiten van de resi waren slechts ceremonieel. Aan de hoven legitimeerden Brahmaanse geestelijken en pudjangga (heilige literatoren) de heersers en koppelden zij de Hindoe-kosmologie aan hun politieke behoeften. Kleine Hindoe-enclaves liggen verspreid over Java, maar er is een grote Hindoe-bevolking langs de oostkust bij Bali, vooral rond de stad Banyuwangi.

De komst van de Islam, versterkte de statusstructuur van dit traditionele religieuze patroon. Meer dan 90 procent van de bevolking van Java is moslim, op een breed continuüm tussen abangan (meer traditioneel) en santri (meer modernistisch). De moslimgeleerde van het geschrift (Kyai) werd de nieuwe religieuze elite naarmate de Hindoe-invloeden afnamen. De Islam kent geen hiërarchie van religieuze leiders noch een formeel priesterschap, maar de Nederlandse koloniale regering stelde een uitgebreide rangorde in voor moskeeën en andere islamitische predikscholen. In Javaanse pesantren (islamitische scholen) bestendigde de Kyai de traditie van de resi. Leerlingen rondom hem voorzagen in zijn behoeften, zelfs boeren rondom de school.

  • Een hindoeïstisch heiligdom gewijd aan koning Siliwangi in Pura Parahyangan Agung Jagatkarta, Bogor.

  • Mendut Vihara, een boeddhistisch klooster bij de Mendut tempel, Magelang.

  • Masjid Gedhe Kauman in Yogyakarta, gebouwd in traditioneel Javaans meerlagig dak.

  • Ganjuran Kerk in Bantul, gebouwd in traditionele Javaanse architectuur.

Voor-islamitische Javaanse tradities hebben de islam in een mystieke richting gestimuleerd. Er ontstond op Java een losjes gestructureerde maatschappij van religieus leiderschap, rond kyais, die verschillende graden van bekwaamheid bezaten in pre-islamitische en islamitische overlevering, geloof en praktijk. De kyais zijn de voornaamste bemiddelaars tussen de dorpsmassa’s en het rijk van het bovennatuurlijke. Deze losse structuur van het kyai leiderschap heeft echter schisma’s in de hand gewerkt. Er waren vaak scherpe scheidslijnen tussen orthodoxe kyais, die slechts onderricht gaven in de islamitische wet, met degenen die mystiek onderwezen en degenen die streefden naar een hervormde islam met moderne wetenschappelijke concepten. Als gevolg hiervan is er een scheiding tussen santri, die menen dat zij orthodoxer zijn in hun islamitische geloof en praktijk, en abangan, die pre-islamitische animistische en Hindoe-Indiase concepten hebben vermengd met een oppervlakkige aanvaarding van het islamitische geloof.

Er zijn ook christelijke gemeenschappen, meestal in de grotere steden, hoewel sommige plattelandsgebieden van zuid-centraal Java sterk rooms-katholiek zijn. Boeddhistische gemeenschappen bestaan ook in de grote steden, voornamelijk onder de Chinese Indonesiërs. De Indonesische grondwet erkent zes officiële godsdiensten.

Een breder effect van deze verdeling is het aantal sekten. Medio 1956 maakte het Departement van Religieuze Zaken in Yogyakarta melding van 63 andere religieuze sekten op Java dan de officiële Indonesische godsdiensten. Daarvan waren er 35 in Midden-Java, 22 in West-Java en zes in Oost-Java. Hiertoe behoren Kejawen, Sumarah, Subud, enz. Hun totale ledental is moeilijk te schatten, omdat veel van hun aanhangers zich met een van de officiële godsdiensten identificeren. Sunda Wiwitan is een traditionele Sundanese godsdienst, waarvan de aanhangers nog in verschillende dorpen bestaan.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.