Lezers raden aan: liedjes met diepe stemmen
Ik herinner me de eerste keer dat ik het raakte. Niet zozeer een duidelijk gezongen noot, als wel een gros rammelend, een geschraap, meer een keelachtig sputterende cementmolen gevuld met zand en kiezels. Ik was 13, mijn stem was al een paar maanden gebroken, maar mijn strottenhoofd kon nog steeds ongecontroleerd in een kortstondige Mickey Mouse springen. Mijn maat Michael, die naast me stond, deed me bijna in lachen uitbarsten, maar de schijnbare ernst van het moment en de blik van een oudere collega tegenover ons weerhielden het grijnzen. En zo werd de noot vastgehouden, voor een paar foutieve seconden. Het was mijn debuut in de bassectie van het plaatselijke kerkkoor – mijn eerste hoorbare lage E in Edward Bairstow’s I Sat Down Under His Shadow … “with great delight”.
diepe stemmen zijn niet zo in trek in de wereld van het populaire lied, waar het vaker de hoge stemmen zijn die in de schijnwerpers staan. Mijn aandacht ging halverwege mijn tienerjaren ook die kant op – weg uit mijn kerkelijke wereld waar rock’n’roll en meisjes bepaald niet aan de orde waren en je daarvoor bij een band moest gaan. Maar diepgestemde artiesten, of het nu mannen of vrouwen zijn, kunnen een nog krachtiger optreden neerzetten, misschien wel vanwege hun relatieve zeldzaamheid in pop, soul en rock. En sommige van de grootste sekssymbolen in de muziekgeschiedenis hadden diepe stemmen.
Maar hoewel de nominaties voor liedjes deze week niet beperkt hoeven te blijven tot die genres, hoeven ze ook niet beperkt te blijven tot zangers met de allerlaagste noten. Zangers met lage stemmen vallen vaak op en het is niet zozeer de toonhoogte, maar de context waarin ze zulke noten zingen die hen kan kwalificeren in uw nominaties. Nina Simone bijvoorbeeld, die Nick Cave en vele anderen inspireerde, zingt niet zo laag als een mannelijke bas, maar haar contraltobereik en haar manier van zingen zouden haar meer dan geschikt maken voor de kanshebbers van deze week.
Maar hoe laag kunnen we gaan? De officiële Guinness Record houder voor de laagste stem en inderdaad een verbazingwekkende bereik van 10 octaven is de Amerikaanse zanger en componist Tim Storms – de meeste mensen hebben moeite om een volledige twee octaven te bereiken. Voor mijn geld creëert zijn bereik niet noodzakelijk geweldige muziek, maar wie wel? Hier zijn een paar suggesties van zangers, maar geen liedjes, ter overweging:
Een van de eerste supersterbassen van de 20e eeuw was Paul Robeson. Knap, slim, gebouwd als een stier, en zoals veel grote zangers geboren in de kerk – zijn vader was een predikant – was hij sterk betrokken bij de burgerrechtenbeweging, was een politiek activist tegen het fascisme in de Spaanse burgeroorlog, en stond op de zwarte lijst in het McCarthy-tijdperk. Maar naast zijn zangwerk maakten zijn acteerrollen hem beroemd, met name Show Boat en Othello.
Teruggrijpend op het gospelthema, maar in een andere demografie, zou je ook de in Florida geboren zanger JD Sumner kunnen beluisteren, die vóór Storms een wereldrecord had voor het zingen van de laagste noot (een gorgelende G bijna twee octaven onder mijn basis E) en die niet alleen optrad met het Stamps Quartet, maar ook de achtergrond verzorgde van Elvis Presley. Misschien wel het meest betoverend van alles is zijn bewegende haarlijn.
Het klassieke genre zit vol met sterke bassen, maar een van de allergrootsten moet toch wel de Russische basso profundo Vladimir Miller zijn. Zijn stem is rijker dan welke olievelden ook en lager dan de temperaturen in Siberië, waar hij is geboren.
Op zoek naar iets ongebruikelijkers? Vrouwelijke vocalisten komen zeker in aanmerking als ze relatief laag zingen in vergelijking met hun collega’s, of de muziek die hen begeleidt, en dan is er nog een heel andere klasse in de vorm van de IJslandse Hallbjörg Bjarnadóttir Nielsen, die in deze clip uit 1960 niet alleen laat zien waartoe de vrouwenstem in staat kan zijn, maar ook dat cheesy tv-programmaformats helemaal niets nieuws zijn.
De acteerwereld zit vol rijke, diepe stemmen, variërend van Orson Welles (luister hoe hij een reclame voor diepvrieserwten maakt) tot Ving Raimes, gladjakkers als George Clooney en Morgan Freeman, tot de horror-hype-stem van koning van de filmpromo’s Don LaFontaine. Dan is er nog de stem van Darth Vader zelf James Earl Jones (hoewel ik nog steeds meer bewondering heb voor zijn boosaardige slangenkoning in Conan the Barbarian). Hoe zouden ze klinken als ze zongen? Zijn er liedjes waarin een diepe stem een belangrijke rol speelt? Zijn er dichters of opmerkelijk diep-stemmige hip-hop artiesten te nomineren? Chuck D? Michael Franti? Er zijn er genoeg.
Mensen hebben diepe stemmen, maar olifanten kunnen nog dieper gaan. Terwijl het menselijke oor een bereik tot 20 Hz kan opvangen, zouden olifanten gerommel tot 12 Hz of zelfs rond 5 Hz kunnen maken, en hun voeten en slurf kunnen de blaasbalgen van andere olifanten van kilometers ver oppikken, zowel door trillingen als door geluid. Als je liedjes hebt waarin hun stemmen voorkomen, of andere wezens met diepe stemmen, laat dan de bas van de natuurlijke wereld maar horen.
Ten slotte, deze week is er diep, en dan is er waar de kaken van de hel beginnen open te gaan. Probeer, als je durft, een beetje Ken Turner die Rainbow of Love zingt.
Dus graaf in de ondergrondse dieptes van je muziekcollecties naar vocale prestaties in het lagere bereik die opvallend, expressief en bijzonder zijn, en zet ze voorzichtig in de commentaren hieronder. De diep geëngageerde goeroe van deze week is de geweldige Mnemonic. Welkom terug! Zet uw nummers in de commentaren, of optioneel in Spotify, door laatste orders (11pm BST) op maandag 18 mei voor publicatie volgende week donderdag 21 mei. Tijd om de diepte in te gaan …
Om de kans te vergroten dat uw nominatie in overweging wordt genomen, verzoeken wij u: