Lijdt u aan empathie-tekortstoornis?
Het is mogelijk dat u behoort tot het grote aantal mensen dat lijdt aan EDD. Nee, dat is geen typefout, ik bedoel niet ADD of ED. Het is EDD, voor “Empathie Deficit Stoornis.”
Ik heb het verzonnen, dus je zult het niet vinden in het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders van de American Psychiatric Association. Normale variaties van stemming en temperament worden steeds meer geherdefinieerd als nieuwe “stoornissen,” dus ik ben terughoudend om een nieuwe te suggereren. Maar deze is echt, en het wordt steeds meer uitgesproken in de wereld van vandaag.
Ik heb het geïdentificeerd vanuit mijn tientallen jaren ervaring als bedrijfspsycholoog, psychotherapeut, en onderzoeker naar de ontwikkeling van volwassenen. Vanuit dat drievoudige gezichtspunt, heb ik geconcludeerd dat Empathie Tekort Stoornis een alomtegenwoordige maar over het hoofd geziene conditie is. Sterker nog, onze steeds meer gepolariseerde sociale en politieke cultuur van de afgelopen jaren laat zien dat EDD ernstiger is dan ooit. Het heeft diepgaande gevolgen voor de geestelijke gezondheid van zowel individuen als de maatschappij. Toch wordt het door de meeste van mijn collega’s in de geestelijke gezondheidszorg genegeerd als een psychische stoornis.
Eerst enige uitleg over wat ik bedoel met EDD: Wanneer je eraan lijdt ben je niet in staat om buiten jezelf te treden en je af te stemmen op wat andere mensen ervaren, vooral degenen die anders voelen, denken en geloven dan jijzelf. Dat maakt het een bron van persoonlijke conflicten, van communicatiestoornissen in intieme relaties, en van vijandige houdingen, waaronder haat, tegenover groepen mensen die in hun overtuigingen, tradities of manieren van leven verschillen van die van jezelf.
Neem de man die me vertelde dat zijn vrouw altijd klaagde dat hij niet genoeg tijd aan hun kinderen besteedde; dat zij de meeste lasten droeg, ondanks het feit dat ze zelf een carrière had. “Ja, ik zie haar punt,” zei hij met een neutrale stem, “maar ik heb tijd nodig voor mijn sportactiviteiten in het weekend. Ik ben niet van plan dat op te geven. En ’s avonds ben ik moe, dan wil ik uitrusten.” Toen we verder praatten, werd het me duidelijk dat hij gewoon niet had ervaren hoe de wereld van zijn vrouw er voor haar uitzag, aan de binnenkant. Zijn eigen realiteit, zijn eigen behoeften, waren zijn enige realiteit.
Of de computer executive die er prat op ging een stabiel gezinsleven te hebben, vertelde me vervolgens terloops dat, hoewel hij de bedreigingen voor het milieu door de wereldwijde klimaatverandering erkende, het hem niet kon schelen. “Ik zal allang weg zijn als New York onder water staat,” zei hij. En toen ik hem vroeg of hij zich zorgen maakte over de gevolgen voor zijn kinderen of kleinkinderen, antwoordde hij met een grijns: “Hé, dat is hun probleem.”
Dan is er de vrouw die in de financiële sector werkt, die me vertelde dat het haar onverschillig laat hoe Amerikaanse moslims zich in het huidige klimaat zouden kunnen voelen, of dat ze worden geprofileerd als ze aan boord van vliegtuigen gaan: “Ik denk dat het allemaal terroristen zijn,” zei ze, “en ze zouden ons toch allemaal willen doden.”
Dit klinken misschien als extreme voorbeelden, maar ik hoor voortdurend variaties van deze thema’s. EDD houdt een persoon opgesloten in een egocentrische wereld, en dat kweekt emotionele isolatie, loskoppeling, en polarisatie. Dat is zeer gevaarlijk in de onderling verbonden, geglobaliseerde wereld van vandaag, en het speelt zich af op zowel kleine als grote manieren.
Je ziet het bijvoorbeeld in verstoorde intieme relaties, wanneer partners opgesloten raken in tegengestelde en oppositionele posities. In oorlogvoering tussen groepen met verschillende overtuigingen, zoals de huidige polarisatie over politieke en sociale kwesties. En in de huidige wereldwijde dreigingen: Stammen en religieuze groeperingen die elkaar uitmoorden, Palestijnen en Israëli’s die in een doodsgreep zitten. Om nog maar te zwijgen van dreigende wereldwijde rampen of voortdurende uitputting van de hulpbronnen en gezondheid van de enige planeet die we hebben.
Empathie vs. Sympathie
Empathie is iets anders dan sympathie. Sympathie weerspiegelt begrip voor de situatie van een ander, maar bekeken door je eigen lens. Dat wil zeggen, het is gebaseerd op jouw versie van waar de ander mee te maken heeft. (“Ja, ik kan meevoelen met uw probleem met je bejaarde moeder, want ik heb mijn eigen problemen met de mijne.”) De narcist kan op deze manier sympathiek zijn.
Die egocentrische focus is vergelijkbaar met wat sommige mensen denken dat liefde is als ze echt in de ban zijn van hun eigen gevoelens van “verliefd” zijn, in plaats van verliefd te zijn op de realiteit van wie hun partner is, zoals ik schreef in een eerdere post.
In tegenstelling daarmee is empathie wat je alleen voelt als je buiten jezelf kunt treden en de interne wereld van de andere persoon kunt betreden. Daar, zonder je eigen perspectief te verlaten of te verliezen, kun je de emoties, conflicten of aspiraties van de ander ervaren vanuit het gezichtspunt van de wereld van die persoon. Dat is geen telepathie; het is een hard-wired capaciteit in ieder van ons, zoals ik hieronder uitleg. En dat soort verbinding bouwt gezonde, wederzijdse relaties op – een essentieel onderdeel van geestelijke gezondheid.
Hoe ontwikkel je EDD?
De meeste mensen zijn sociaal geconditioneerd om te geloven dat het verwerven en bereiken van dingen een “normale,” zelfs “gezonde,” manier van leven is. EDD groeit wanneer mensen zich te veel richten op het verwerven van macht, status en geld voor zichzelf. Bijna elke dag horen of lezen we over extremere voorbeelden: Mensen die over de rand gaan in hun streven naar geld, macht of erkenning, en uiteindelijk ontslag nemen, in rehab of achter de tralies belanden.
Maar veel van de mensen die ik elke dag zie, of het nu in psychotherapie of executive consulting is, worstelen met hun eigen versies van hetzelfde door een te grote nadruk op het verwerven, zowel dingen als mensen. Dat bevordert ijdelheid en zelfoverschatting. Dan raak je steeds meer vervreemd van je eigen hart en stel je wat je hebt gelijk aan wie je bent.
En dat is een killer voor empathie omdat je dan rijp bent voor de waan dat je volledig onafhankelijk en zelfvoorzienend bent. Je verliest het contact met de ware realiteit, dat alle mensen met elkaar verbonden en van elkaar afhankelijk zijn. Je gevoel deel uit te maken van een grotere, onderling verweven gemeenschap, die absoluut noodzakelijk is om te overleven in de wereld van vandaag, vervaagt. En zo ook je besef dat we samen moeten zinken of zwemmen, elkaar moeten helpen en de planeet die we bewonen in stand moeten houden, of anders zitten we allemaal diep in de problemen.
Soms geeft het plotselinge ontwaken van iemands onderlinge verbondenheid een impuls aan zijn empathie. Op zulke momenten reageren mensen automatisch vanuit hun hart. Kijk bijvoorbeeld naar de reactie van burgers op de enorme aardbeving in Haïti, of op de orkaan Katrina. Of wat ik onlangs meemaakte toen enkele voorbijgangers stopten om de slachtoffers van een auto-ongeluk te helpen.
Wanneer empathie wordt opgewekt, laat je je gebruikelijke gehechtheid aan jezelf los en wil je helpen en je op de een of andere manier verbinden. Ik stel vaak voor aan mensen om dit als een voorbeeld te zien: Als je in je vinger snijdt, zeg je niet: “Dat is het probleem van mijn vinger, niet van mij.” Je maakt ook geen kosten-batenanalyse voordat je beslist of je actie onderneemt. Je reageert onmiddellijk omdat je de pijn voelt. Het is een deel van jou.
Empathie Is Hard-Wired
Het overwinnen van EDD is makkelijker dan je misschien denkt. In feite toont aanzienlijk onderzoek aan dat het vermogen om te voelen wat een ander voelt “hard-wired” is via wat “spiegelneuronen” worden genoemd. Functionele magnetische resonantie beeldvorming (fMRI) laat zien dat delen van de hersenen die te maken hebben met zowel emoties als lichamelijke sensaties oplichten bij iemand die de pijn of het verdriet van een ander observeert of zich daarvan bewust wordt. Letterlijk, je voelt dus de pijn of andere emoties van een ander. Vergelijkbaar onderzoek toont aan dat vrijgevigheid en altruïstisch gedrag de pleziercentra van de hersenen oplichten die gewoonlijk worden geassocieerd met eten of seks.
Net zoals je EDD kunt ontwikkelen door te veel zelfabsorptie, kun je EDD ook overwinnen door je hersenen te “hertrainen”. Dat wil zeggen, onderzoek toont ook aan dat je hersenen in staat zijn om te worden getraind en fysiek gewijzigd door bewuste praktijken. Dit staat bekend als neuroplasticiteit. Je kunt specifieke emoties “kweken” en nieuwe hersenpatronen creëren die deze versterken. Als je je gedachten, gevoelens en gedrag heroriënteert en heroriënteert in de richting die je wenst, worden de hersengebieden die daarmee verbonden zijn versterkt. Wat meer is, het veranderen van je hersenactiviteit versterkt de veranderingen die je maakt in je gedachten en emoties. Het resultaat is een zichzelf versterkende lus tussen je bewuste houdingen, je gedrag, en je hersenactiviteit.
Practices For Building Empathy
Het recente grote boek van schrijver Jeremy Rifkin, The Empathic Civilization, biedt een sterk argument voor een opkomende empathische beschaving in het menselijk bewustzijn. Hij presenteert bewijzen die de gebruikelijke veronderstelling dat eigenbelang en hebzucht dominante krachten zijn onder de mensen, tegenspreken. In het licht van al het nieuwe onderzoek zijn hier een paar oefeningen om je te helpen je EDD in het dagelijks leven te overwinnen – of het nu met je intieme partner, vrienden, vreemden of vijanden is:
Empathie voor je intieme partner:
- Stel je een eigenschap of gedrag van jezelf voor waarvan je weet dat je partner er een hekel aan heeft. Stel u voor dat u uw bewustzijn verplaatst naar het perspectief en de mentaliteit van uw partner, ook al bent u het niet eens met dat perspectief of bent u ervan overtuigd dat het “verkeerd” is.
- Dompel uzelf onder in de perceptie die uw partner van u heeft. Probeer ze volledig te ervaren. Houd tegelijkertijd vast aan uw eigen opvattingen. Laat geen van beide de ander ontkennen.
- Probeer vervolgens de gevoelens of houdingen van uw partner te begrijpen als een weerspiegeling van wie hij of zij is, gebaseerd op alle krachten en invloeden en keuzes die hem of haar hebben gevormd. Oordeel niet.
Empathie voor iemand die je niet mag:
Het is vooral een uitdaging om empathie op te brengen voor iemand die je ronduit niet mag, misschien zelfs haat. Of, met wie je grote conflicten hebt gehad: misschien een ex-echtgenoot, of iemand op het werk. Maar u kunt het doen door bovenstaande oefening uit te breiden.
- Beleg uzelf hoe of waarom die persoon een negatieve houding of gevoelens ten opzichte van u zou kunnen hebben ontwikkeld. Stel u voor hoe het conflict vanuit zijn of haar perspectief aanvoelt.
- Benoem het idee dat u slechts gedeeltelijk gelijk hebt; misschien hebt u het helemaal bij het verkeerde eind.
- Stel uzelf vervolgens open om uzelf door de ogen van die persoon te zien. Observeer gewoon, zonder hem of haar te veroordelen, jezelf te verdedigen of het ergens mee eens te zijn.
Empathie voor vreemden die je tegenkomt:
Je kunt je vermogen tot empathie uitbreiden door het te oefenen ten opzichte van mensen die je niet eens kent:
- Benoem een situatie of een ontmoeting met iemand die een vreemde is, vooral iemand die heel anders kan zijn dan jijzelf. Probeer je te verplaatsen in het bewustzijn van die vreemdeling. De caissière in de supermarkt kan een voorbeeld zijn.
- Bedenk hoe hij of zij waarschijnlijk op jou lijkt, iemand die naar liefde verlangt, die waarschijnlijk een soort verlies of teleurstelling heeft meegemaakt, of die aspiraties heeft die hij of zij hoopt te vervullen.
- Leg de nadruk op de overeenkomsten die aantonen dat deze persoon veel op u lijkt
Empathie voor mensen uit vreemde culturen of met een levenswijze die vreemd is aan de uwe:
Een manier is om een directe persoonlijke band met iemand tot stand te brengen via een liefdadigheidsinstelling die u koppelt aan een specifieke ontvanger van uw bijdrage, of een microfinancieringsorganisatie die leningen voor kleine bedrijven verstrekt aan specifieke personen in ontwikkelingslanden die daar anders niet voor in aanmerking kunnen komen
Empathie voedt uw geestelijke gezondheid
Vanuit empathie groeit tolerantie. Tolerantie voor verschillen is een van de meest essentiële elementen van psychische gezondheid. Door empathie te ontwikkelen, kunt u uw begrip en acceptatie verdiepen van hoe en waarom mensen doen wat ze doen, en een groter respect voor anderen opbouwen.
Dit betekent niet dat u de verschillen die u met andere mensen hebt, witwast of dat u over u heen laat lopen. Integendeel, empathie geeft je een sterkere, wijzere basis voor het oplossen van conflicten als je ze hebt. Je bent in staat verschillen effectiever en met minder destructiviteit te overbruggen.
En verder maakt empathie je bewust van je gemeenschappelijkheid en verbondenheid met medemensen, mensen die lijden en worstelen met het leven op veel van dezelfde manieren als jij dat doet. Het overtroeft egocentrische, voorspelbare reacties op oppervlakkige verschillen zoals religie, ras, of ideologie. Dat is de weg naar een gezond leven en een gezonde wereld.