Mental Health
Author: Mood Disorders Association of BC
Bipolaire stoornis is een klasse van stemmingsstoornissen die wordt gekenmerkt door dramatische veranderingen in stemming, energie en gedrag. Het belangrijkste kenmerk is dat mensen met een bipolaire stoornis afwisselend episoden van manie (extreem opgewekte stemming) en depressie (extreme droefheid) doormaken. Deze episoden kunnen van uren tot maanden duren. De stemmingsstoornissen zijn ernstig genoeg om een duidelijke belemmering in het functioneren van de persoon te veroorzaken.De ervaring van manie is niet prettig en kan zeer beangstigend zijn voor de persoon. Het kan leiden tot impulsief gedrag dat ernstige gevolgen heeft voor de persoon en zijn gezin. Een depressieve episode maakt het moeilijk of onmogelijk voor een persoon om in zijn dagelijks leven te functioneren.
Mensen met een bipolaire stoornis verschillen in hoe vaak ze een episode van ofwel manie ofwel depressie ervaren. Stemmingswisselingen bij bipolaire stoornis treden gewoonlijk geleidelijk op. Bij sommige mensen kunnen er perioden van welbevinden zijn tussen de verschillende stemmingsperioden. Sommige mensen kunnen ook meerdere episoden binnen een periode van 12 maanden, een week, of zelfs een enkele dag ervaren (aangeduid als “rapid cycling”). De ernst van de stemming kan ook variëren van mild tot ernstig.
Het vaststellen van het specifieke type bipolaire stoornis kan enorm helpen bij het bepalen van de beste soort behandeling om de symptomen te beheersen.
Top
Soorten bipolaire stoornis
De verschillende typen bipolaire stoornis zijn gebaseerd op de ernst en de duur van de veranderde stemming.
-
Bipolaire stoornis type I wordt gekenmerkt door ten minste één manische episode of gemengde episoden en één of meer grote depressieve episoden. Deze episoden duren ten minste een week, maar kunnen maanden aanhouden. Bipolaire stoornis type I is de ernstigste vorm van de ziekte.
-
Bipolaire stoornis type II wordt gekenmerkt door overwegend depressieve episoden die gepaard gaan met incidentele hypomane episoden. Hypomane episoden zijn milder dan manische episoden, maar kunnen het functioneren nog steeds belemmeren. Tussen de episoden door kunnen er perioden van normaal functioneren zijn. Het risico op suïcide is bij dit type bipolaire stoornis hoog.
-
Cyclothymische stoornis wordt gekenmerkt door chronisch wisselende stemmingen met perioden van hypomanie en depressie. De perioden van zowel depressieve als hypomane symptomen zijn korter, minder hevig, en worden gescheiden door perioden van normale stemming. Deze stemmingswisselingen kunnen echter het leven van een persoon belemmeren en chaos veroorzaken, omdat hij zich de ene dag op en top van de wereld voelt en de volgende dag neerslachtig en depressief is. Sommige mensen met cyclothymie ontwikkelen een ernstiger vorm van bipolaire ziekte, terwijl het bij anderen een chronische (voortdurende) aandoening blijft.
-
Bipolaire Stoornis Niet Anderszins Gespecificeerd: Sommige mensen hebben de symptomen van een manische episode en een depressieve episode, maar hun symptomen passen niet in de hierboven genoemde typen bipolaire stoornis. Dit staat bekend als Bipolaire Stoornis Niet Anderszins Gespecificeerd. Bijvoorbeeld, iemand die snel wisselt tussen manische en depressieve episoden zou gediagnosticeerd worden met dit type bipolaire stoornis. Net als de andere typen bipolaire stoornis is Bipolaire Stoornis Niet Anderszins Gespecificeerd een behandelbare stoornis.
-
Gemengde episoden zijn episoden waarin iemand tegelijkertijd kenmerken van zowel manie als depressie ervaart. Iemand kan bijvoorbeeld de opwinding en gejaagdheid van manie ervaren in combinatie met depressie en prikkelbaarheid. Deze combinatie van energie, opwinding en depressie maakt een gemengde episode het gevaarlijkst voor het risico op zelfmoord.
De DSM
-
De Diagnostic Statistical Manual (DSM-IV-TR) is een handleiding die door artsen wordt gebruikt om het specifieke type bipolaire stoornis vast te stellen. De diagnose is gebaseerd op de ernst van de symptomen en de duur van de periode waarin de symptomen zich manifesteren.
Top
Bipolaire stoornis beheersen
Mensen met een bipolaire stoornis kunnen een gezond en bevredigend leven leiden als de ziekte effectief wordt behandeld en beheerst.
Zonder behandeling heeft de ziekte de neiging te verergeren. Na verloop van tijd kan iemand vaker en heviger last krijgen van episoden. Behandeling kan helpen om de frequentie en de ernst van de episoden te verminderen en een goede levenskwaliteit te behouden.