Święty Oliver Plunkett
Święty Oliver Plunkett
1 lipca 1681 roku Oliver Plunkett, arcybiskup Armagh i prymas całej Irlandii, był ostatnim i najbardziej znanym z serii irlandzkich męczenników straconych za wiarę przez angielską koronę.
Kiedy Kościół rzymskokatolicki kanonizował go 12 października 1975 roku, był pierwszym Irlandczykiem, któremu przyznano świętość od prawie 700 lat. Był to zaszczyt, za który drogo zapłacił – niebezpieczną egzystencją, silnym oporem cywilnym wobec antykatolickiej żarliwości i najbardziej makabryczną śmiercią męczeńską, jaką można sobie wyobrazić.
Oliver Plunkett urodził się w zamożnej i wpływowej anglo-normańskiej rodzinie katolickiej w Loughcrew, niedaleko Oldcastle, w hrabstwie Meath, 1 listopada 1625 roku. Jego rodzina miała powiązania między innymi z hrabiami Finglas i Roscommon, lordem Dunsany i lordem Louth. Kiedy miał 16 lat, Oliver został wysłany do Rzymu (zamiast do Anglii, gdzie uchwalano ustawy o nietolerancji wobec katolików), aby kontynuować naukę. Po studiach w Kolegium Irlandzkim w Rzymie, Oliver został wyświęcony w 1654 roku.
Jednakże, z powodu szalejących prześladowań religijnych w jego ojczyźnie, nie było możliwe, aby nowy ksiądz wrócił do Irlandii i służył swoim ludziom. Zamiast tego spędził dwanaście lat wykładając teologię w Kolegium Propaganda Fide. W Rzymie przebywał w sumie 15 lat, dając się poznać jako sprawny administrator i wykładowca teologii oraz pnąc się po szczeblach kościelnego sukcesu. Wydawało się, że jego przeznaczeniem jest celowa i spokojna egzystencja w Rzymie. To były spokojne czasy w jego życiu – spokój przed burzą, że tak powiem.
W międzyczasie, przybycie Cromwella do Irlandii w 1649 roku zapoczątkowało masakrę i prześladowania katolików i chociaż angielski ciemiężca opuścił Irlandię w następnym roku, jego spuścizna została wprowadzona w bezduszne antykatolickie ustawodawstwo, które ostatecznie zakończyło się haniebną egzekucją Plunketta.
W wieku 44 lat, Plunketts następnie przytulne życie zostało zmienione na zawsze, kiedy został niespodziewanie mianowany arcybiskupem Armagh na 21 stycznia 1669 (W tym czasie było tylko dwóch biskupów w Irlandii i pozycja również nosił tytuł Prymasa całej Irlandii). Nominacja była zaskakująca, gdyż Plunkett był administratorem i teologiem bez jakiegokolwiek doświadczenia duszpasterskiego. Mimo to, po około 23 latach nieobecności, powrócił do opustoszałej Irlandii w następnym roku. Prawa karne zostały nieco złagodzone, pozwalając katolikom na publiczne praktykowanie swojej religii, ale całe populacje rdzennych Irlandczyków zostały wypędzone ze swoich ziem na jałowe tereny Connacht i to chaotyczne duszpasterstwo odziedziczył Oliver (który wcześniej prosił o pozostanie w Rzymie, gdy zdelegalizowani księża katoliccy byli wieszani lub wysyłani do Indii Zachodnich). Po przybyciu do Irlandii, nie tracąc czasu założył Kolegium Jezuickie (szkołę dla chłopców i kolegium teologiczne dla studentów) w Drogheda (które było wówczas drugim miastem w królestwie). Rozszerzył swoją posługę o gaelickojęzycznych katolików z wyżyn i wysp Szkocji, ale wkrótce został zmuszony do przeprowadzenia tajnej operacji z powodu trwających represji wobec katolickiego duchowieństwa.
4 października 1670 roku Rada Irlandii zadekretowała, że wszyscy biskupi i księża muszą opuścić kraj do 20 listopada tego samego roku. Kiedy hrabia Essex został mianowany wicekrólem Irlandii w 1672 roku, natychmiast zakazał katolickiej edukacji i wygnał księży. Mimo że wielu starszych katolickich duchownych opuściło kraj w tym czasie, Oliver Plunkett odmówił. Zamiast tego podróżował po kraju w stroju świeckim, cierpiąc z powodu zimna i głodu, utwierdzając ludzi na otwartej przestrzeni. Jednak w końcu został aresztowany 6 grudnia 1679 roku.
Po aresztowaniu, arcybiskup Armagh był przetrzymywany przez sześć tygodni w zamku w Dublinie pod fałszywymi zarzutami, że planował sprowadzić 20.000 francuskich żołnierzy do kraju, a także miał pod swoją opieką tłum 70.000 katolików, którzy planowali powstanie i masowe morderstwa protestantów i angielskiej szlachty.
Natychmiast po egzekucji, Elizabeth Shelton, która pochodziła z wysoko cenionej katolickiej rodziny, zdołała złożyć petycję do króla o szczątki. Większość czczonego ciała jest dziś pochowana w Downside Abbey w Anglii, ale głowa i dwa przedramiona zostały ocalone i poświadczone. Powierzono je klasztorowi Dominikanów w Droghedzie i obecnie można je oglądać, spoczywają w kościele katolickim św. Piotra w Droghedzie, razem z drzwiami celi, którą Oliver Plunkett zajmował w Newgate. Pielgrzymi z całego świata odwiedzają sanktuarium św. Olivera Plunketta, aby czcić relikwie ich chwalebnego męczennika, a wiele cudów zostało odnotowanych.
Oliver Plunkett jest najbardziej znanym męczennikiem Kościoła irlandzkiego i jest nazwiskiem najłatwiej kojarzonym z okresem prześladowań religijnych zapoczątkowanych przez despotycznego Olivera Cromwella. W Kolegium Irlandzkim w Rzymie został uznany za wybitnego studenta filozofii, teologii i matematyki, powszechnie cenionego za talent, pracowitość i zaangażowanie, a także za łagodność, prawość i pobożność. Podczas pobytu w Rzymie w okresie uzurpacji Cromwelliana i w pierwszych latach panowania Karola II, bronił sprawy cierpiącego Kościoła w Irlandii.
Kiedy został konsekrowany na arcybiskupa Armagh, dr Plunkett zatrzymał się w Londynie w drodze do Irlandii i spędził dużo czasu próbując załagodzić antykatolickie prawa w Irlandii. Od momentu rozpoczęcia apostolatu w Armagh w połowie marca 1690 roku, był gorliwy w wykonywaniu świętej posługi. W ciągu pierwszych sześciu miesięcy bierzmował około 10.000 osób, a w ciągu pierwszych czterech lat aż 48.655. Aby przynieść ten sakrament wiernym, Oliver Plunkett wykazał się niezwykłym poświęceniem i poddał się najcięższym trudom, często żyjąc z trudem, za niewiele więcej niż owsiany chleb i szukając swojej trzody w górach i lasach, aby udzielić sakramentu. Kiedy burza prześladowań skierowana przeciwko irlandzkiemu Kościołowi wybuchła z nową furią w 1673 r., w wyniku czego szkoły zostały rozproszone, a kaplice zamknięte, Plunkett odmówił opuszczenia swojej trzody. Oznaczało to niezwykle ciężkie czasy dla dr Plunketta i jego towarzysza, arcybiskupa Cashel, którzy byli teraz poszukiwanymi ludźmi i odtąd przebywali w chatach krytych strzechą w odległych częściach diecezji.
Rząd angielski ciągle wydawał pisma o aresztowanie Olivera Plunketta, aż w końcu został schwytany w 1679 roku. Mnóstwo fałszywych informatorów wymyśliło, by pozbawić go życia. Świadkowie ci byli tak znani ze swojej zdrady, że żaden sąd w Irlandii nie chciał ich wysłuchać; stąd przeniesienie procesu do Londynu, gdzie Oliver miał zagwarantowane niesprawiedliwe przesłuchanie. Historie o zbliżającej się rebelii były barwnie wymyślone, a częste wizyty Plunketta u torysów w Ulsterze zostały misternie wplecione w kłamstwa (najwyraźniej dowodząc, że coś knuł!). Twierdzono, że arcybiskup wyczarterował obcą flotę (francuską lub hiszpańską, szczegóły były cudownie niejasne), która miała wylądować z armią w zatoce Carlingford. Został uznany winnym zdrady stanu na podstawie fałszywych zeznań dwóch niezadowolonych franciszkanów.
Oczywiście jedynym „przestępstwem” dr Plunketta było bycie biskupem katolickim, ale wyrok śmierci został wydany jako oczywistość. Odnosząc się do katolicyzmu podczas procesu, przewodniczący sędzia Chief Justice Pemberton powiedział „nie ma na świecie nic bardziej niemiłego Bogu lub bardziej zgubnego dla ludzkości”. Występ Pembertona na rozprawie został od tego czasu oceniony przez Lorda Broughama jako hańba dla angielskiej palestry.
W przeciwieństwie do tego, godność i gracja, z jaką Oliver Plunkett nosił się w dniu swojej egzekucji, była niczym innym jak zdumiewająca. W piątek, 11 lipca 1681 roku, zaprowadzono go do Tyburn na egzekucję. Ogromne tłumy, które zebrały się po drodze, były pełne podziwu dla skazańca. Z rusztowania Plunkett wygłosił mowę godną męczennika i apostoła. Publicznie przebaczył wszystkim tym, którzy bezpośrednio lub pośrednio byli odpowiedzialni za jego egzekucję. Jego heroizm w śmierci był zwycięstwem dla jego sprawy.
Nazwisko arcybiskupa Plunketta pojawia się na liście 264 bohaterskich sług Bożych straconych za wiarę przez Anglików w XVI i XVII wieku. Lista ta została oficjalnie przedłożona Stolicy Apostolskiej do zatwierdzenia i w 1886 r. papież Leon XIII podpisał dekret zezwalający na złożenie ich spraw beatyfikacyjnych w Kongregacji Obrzędów. Papież Benedykt XV beatyfikował Olivera Plunketta w 1920 roku, a papież Paweł VI kanonizował go 55 lat później. W chwili niesprawiedliwej egzekucji miał zaledwie 55 lat. Jego święto przypada 11 lipca (data jego śmierci).
Zdjęte z Royal County
Grudzień 2003
.