Cavour, Camillo Benso, Conte di (1810-1861)
Cavour, Camillo Benso, conte di (1810-1861), włoski mąż stanu. Cavour poświęcił się wyzwoleniu północnych Włoch spod dominacji austriackiej. Błyskotliwy i niezłomny dyplomata, odegrał wiodącą rolę w zjednoczeniu Włoch.
Camillo Benso di Cavour urodził się 1 sierpnia 1810 r. w Turynie. Jako młodszy syn w rodzinie szlacheckiej, został wyszkolony na oficera armii. Ale poruszony niezadowoleniem z włoskich warunków społecznych i politycznych, zrezygnował ze stanowiska w 1831 roku, mając zaledwie 21 lat. Poświęcił się pracy na rzecz poprawy rolnictwa w rodzinnym majątku. Następnie, poszerzając zakres swojej działalności, założył Piemonckie Towarzystwo Rolnicze i stał się jednym z głównych promotorów kolei i statków parowych we Włoszech. Liberalny Cavour stawał się coraz bardziej nieufny wobec reakcyjnej polityki obowiązującej w całej Europie, szczególnie jej przejawów w represyjnych rządach Austrii nad dużym obszarem Włoch.
Dziennikarz. Cavour wierzył, że liberalizm i miłość do kraju mogą być połączone, aby wywołać rewoltę przeciwko austriackiemu panowaniu na północy, a następnie ustanowić włoską monarchię konstytucyjną. Aby rozpowszechnić swoje poglądy, w 1847 roku w Turynie założył gazetę Il Risorgimento (odrodzenie, nazwa nadana włoskiemu ruchowi na rzecz zjednoczenia i wolności).
W styczniu 1848 roku rewolucja rzeczywiście wybuchła, ale na Sycylii, przeciwko starożytnemu i dekadenckiemu reżimowi Burbonów, a nie na północy. Cavour jednak uznał to za okazję do wywarcia nacisku w publicznych przemówieniach i w Il Risorgimento na konstytucję dla Piemontu. Karol Albert, król Piemontu, uległ tym naciskom i 8 lutego przyznał swojemu królestwu kartę swobód. W ciągu 6 tygodni od tego pamiętnego dnia główne nadzieje Cavoura zostały zrealizowane, gdy Mediolańczycy powstali przeciwko Austriakom. Wówczas rzucił całą swoją dziennikarską moc w przekonanie króla do przystąpienia do wojny. Cavour, bardziej niż ktokolwiek inny, był odpowiedzialny za wypowiedzenie wojny Austrii przez Piemont 25 marca. Wybory odbyły się w czasie działań wojennych, a Cavour został członkiem Parlamentu, rozpoczynając karierę w służbie publicznej, która zakończyła się dopiero wraz z jego śmiercią. 23 marca 1849 roku, prawie dokładnie rok po rozpoczęciu wojny, Piemontczycy zostali zdecydowanie pokonani. Król Karol Albert abdykował na rzecz swojego syna Wiktora Emanuela II, który nie miał innego wyjścia, jak tylko zawrzeć przegrany pokój z Austrią. Mimo, że wysiłki zrzucenia obcego jarzma zakończyły się niepowodzeniem, Cavour nie zaprzestał starań o niepodległość Włoch.
Dyplomatyczna działalność. Do 1851 roku Cavour pełnił funkcję ministra rolnictwa, przemysłu, handlu i finansów. 4 listopada został premierem. Rozmyślał nad austriackimi represjami w Lombardii w odwecie za nieudaną rewoltę w tym kraju. Czekał na sytuację, w której mógłby skutecznie przeciwstawić się Austrii, a jego szansa nadeszła wraz z wojną krymską (1853-1856). Konflikt ten pozwolił piemonckiemu mężowi stanu na użycie dyplomacji na szeroką skalę międzynarodową i zmuszenie wielkich mocarstw do wzięcia pod uwagę trudnej sytuacji Włoch. Zdecydował się przystąpić do wojny z Rosją i 10 stycznia 1855 r., przy poważnym sprzeciwie rządu piemonckiego, podpisał traktat z Francją i Anglią. Kontyngent piemonckich żołnierzy został wysłany na Krym, a wybitne osiągnięcia bojowe tych oddziałów pozwoliły Cavourowi na zajęcie ważnego stanowiska na Kongresie Paryskim po zakończeniu wojny. Dzięki swoim dyplomatycznym umiejętnościom na tym spotkaniu udało mu się uczynić kwestię włoską głównym tematem dyskusji i sprawić, że Austria pojawiła się w niekorzystnym świetle.
Przewidując wojnę z Austrią, Cavour zaczął wzmacniać piemoncką armię i negocjować sojusz z cesarzem Francuzów, Napoleonem III. Zgodził się oddać Niceę i Sabaudię Francji w zamian za francuską pomoc w wyparciu Austrii z północnych Włoch. Do 1859 roku plany zostały ukończone, a ochotnicy pod przewodnictwem Cavoura i Giuseppe Garibaldiego byli gotowi ruszyć do akcji w całych Włoszech. Ale Napoleon III doprowadził Cavoura do rozpaczy, akceptując rosyjską propozycję zwołania kongresu w celu rozwiązania kwestii włoskiej. Austriacy popełnili jednak błąd, odrzucając ten plan i 23 kwietnia 1859 roku wysłali ultimatum do Piemontu. Efektem tego było przypieczętowanie sojuszu między tym państwem a Francją, a Cavour z radością poprowadził Piemontczyków do wojny. Gdy 8 lipca Francuzi niespodziewanie podpisali zawieszenie broni z Austrią, Wiktor Emmanuel II, przy sprzeciwie Cavoura, zakończył piemonckie działania wojenne, odnosząc tylko częściowe zwycięstwo. Lombardia miała zostać scedowana na Piemont, a Wenecja pozostać austriacka.
Nie chcąc, aby tak dobry początek poszedł na marne, Cavour potajemnie zachęcał do rewolucji przeciwko drobnym tyranom w środkowych Włoszech. Pozostawał też w łączności z Garibaldim. W maju 1860 roku, działając w imieniu króla Wiktora Emanuela, którego Cavour przekonał do współpracy, Garibaldi i jego siły „Czerwonych Koszul” popłynęli na Sycylię i w ciągu kilku dni zburzyli chwiejące się struktury rządu Burbonów. Kiedy Garibaldi przeprawił się na stały ląd i zajął Neapol, Cavour obawiał się, że Czerwone Koszule mogą skomplikować sprawy atakując państwa papieskie. Aby tego uniknąć, wysłał wojska, by zaanektowały papieskie posiadłości. Cavour wierzył w wolny Kościół, ale nie w taki, którego terytoria przecinały Włochy na pół.
Cavour dożył chwili, gdy Wiktor Emmanuel II został ogłoszony królem zjednoczonych Włoch w 1861 roku. Ale siły męża stanu słabły i 6 czerwca 1861 r. zmarł. Wiele problemów we Włoszech wciąż pozostawało nierozwiązanych, ale błyskotliwość Cavoura przekształciła jego kraj ze zbioru feudalnych księstw w nowoczesne państwo.
EWB
.