Jak Czarna Śmierć zmieniła świat
W każdy poniedziałek ta kolumna przewraca stronę w historii, aby zbadać odkrycia, wydarzenia i ludzi, którzy nadal mają wpływ na historię tworzoną dzisiaj.
Siedem tysięcy ludzi umierało dziennie w Kairze. Trzy czwarte mieszkańców Florencji zostało pochowanych w prowizorycznych grobach w ciągu zaledwie jednego makabrycznego roku. Jedna trzecia Chin wyparowała, zanim reszta świata dowiedziała się, co nadchodzi.
Do czasu, gdy przypominające tornado zniszczenie XIV-wiecznej dżumy w końcu się rozwiało, prawie połowa ludzi w każdym z regionów, które dotknęła, uległa makabrycznej, bolesnej śmierci.
Czarna Śmierć – jak się ją powszechnie nazywa – szczególnie spustoszyła Europę, która była w połowie wieku naznaczonego już wojnami, głodem i skandalami w Kościele, który przeniósł swoją siedzibę z Rzymu do Awinionu we Francji, aby uniknąć sporów między kardynałami.
W końcu, jak się szacuje, zmarło około 75 milionów ludzi. Minęło kilka stuleci, zanim ludność świata otrząsnęła się ze spustoszeń spowodowanych przez dżumę, ale pewne zmiany społeczne, których źródłem było oglądanie trupów piętrzących się na ulicach, były trwałe.
Szybki zabójca
Choroba występowała w dwóch odmianach, jednej zarażonej przez ukąszenie owadów i drugiej przenoszonej drogą powietrzną. W obu przypadkach ofiary rzadko przeżywały więcej niż trzy do czterech dni między początkowym zakażeniem a śmiercią, okresem intensywnej gorączki i wymiotów, podczas którego ich węzły chłonne puchły w niekontrolowany sposób i w końcu pękały.
Bakterie dżumy pozostawały w uśpieniu przez setki lat, zanim w latach dwudziestych XIII wieku ponownie się rozwinęły na azjatyckiej pustyni Gobi, skąd szybko rozprzestrzeniały się we wszystkich kierunkach we krwi pcheł, które podróżowały z żywicielami gryzoni.
Podążając bardzo dokładnie średniowiecznymi szlakami handlowymi z Chin, przez Azję Środkową i Turcję, zaraza ostatecznie dotarła do Włoch w 1347 roku na pokładzie statku handlowego, którego załoga już umarła lub została zarażona do czasu dotarcia do portu. Gęsto zaludniona Europa, w której nastąpił niedawny wzrost liczby ludności w miastach, była pożywką dla choroby.
Czarna Śmierć pustoszyła kontynent przez trzy lata, zanim dotarła do Rosji, zabijając w upiorny sposób jedną trzecią do połowy całej populacji.
Dżuma zabijała masowo – młodych i starych, bogatych i biednych – ale szczególnie w miastach i wśród grup, które miały bliski kontakt z chorymi. Całe klasztory pełne zakonników zostały wymazane, a Europa straciła większość swoich lekarzy. Na wsi całe wsie zostały opuszczone. Choroba dotarła nawet do odizolowanych przyczółków Grenlandii i Islandii, pozostawiając jedynie dzikie bydło włóczące się swobodnie bez żadnych rolników, według kronikarzy, którzy odwiedzili je wiele lat później.
Nowy krajobraz
Społeczne skutki dżumy były odczuwalne natychmiast po wygaśnięciu najgorszych epidemii. Ci, którzy przeżyli, skorzystali z ogromnego niedoboru siły roboczej, więc chłopi pańszczyźniani, niegdyś przywiązani do ziemi, mieli teraz wybór, dla kogo pracować. Panowie musieli uczynić warunki lepsze i bardziej atrakcyjne lub ryzykować pozostawienie ich ziemi bez opieki, co doprowadziło do wzrostu płac na całym świecie.
Smak lepszych warunków życia dla ubogich nie zostanie zapomniany. Kilkadziesiąt lat później, gdy panowie próbowali powrócić do starych zwyczajów, w całej Europie wybuchły bunty chłopskie, a niższe klasy utrzymały swoje nowe swobody i lepsze płace.
Kościół katolicki i ludność żydowska w Europie nie radziły sobie tak dobrze.
Nieufność do Boga i kościoła, już i tak słabo umocowana z powodu ostatnich skandali papieskich, rosła, gdy ludzie zdawali sobie sprawę, że religia nie może nic zrobić, aby powstrzymać rozprzestrzenianie się choroby i cierpienia ich rodzin. Zmarło też tak wielu księży, że w wielu miejscach nabożeństwa po prostu ustały.
Populacje żydowskie, w międzyczasie, były często celem jako kozły ofiarne. W niektórych miejscach oskarżano ich o zatruwanie wody, ponieważ ich śmiertelność była często znacznie niższa, co historycy przypisują lepszej higienie. Uprzedzenia te nie były niczym nowym w ówczesnej Europie, ale nasiliły się podczas Czarnej Śmierci i doprowadziły wielu Żydów do ucieczki na wschód, do Polski i Rosji, gdzie pozostali w dużej liczbie aż do XX wieku.
Badania przeprowadzone na początku tego roku wykazały, że pomimo swojej reputacji masowego niszczenia, Czarna Śmierć obrała sobie za cel słabszych, zbierając większe żniwo wśród tych, których systemy odpornościowe były już osłabione.
- Ostatni tydzień: Jak Magna Carta zmieniła świat
- Następny tydzień: How the Wealthy Medici Changed the World
- Top 10 Mysterious Diseases
- Video: Flu Myths and Truths
Recent news
.