Klasyfikacja naukowa
- Ssaki oddychają powietrzem za pomocą płuc.
- Ssaki są „ciepłokrwiste”, utrzymują stałą, wysoką temperaturę ciała niezależnie od otoczenia.
- Z reguły ssaki rodzą żywe młode (dwa prymitywne ssaki są wyjątkami od tej reguły: platfus kaczodzioby i mrówkojad/echidna składają jaja).
- Smaki karmią swoje młode mlekiem.
- Smaki mają włosy, przynajmniej na pewnym etapie rozwoju. Gładka skóra wieloryba jest przystosowaniem do pływania. Nowonarodzone cielę często ma kilka rzadkich włosów wokół rostrum, które są tracone w ciągu pierwszych dni życia.
Porządek – walenie
Cetacea to naukowy porządek dużych ssaków wodnych, które mają przednie kończyny zmodyfikowane w płetwy, poziomo spłaszczony ogon, jeden lub dwa nozdrza na szczycie głowy do oddychania i brak tylnych kończyn. Walenie obejmują wszystkie wieloryby, delfiny i morświny.
Słowo „walenie” pochodzi od greckiego słowa oznaczającego wieloryba, kētos.
Badania biochemiczne i genetyczne sugerują, że parzystokopytne, zwłaszcza hipopotamy (rodzina Hippopotamidae), są najbliższymi żyjącymi lądowymi krewnymi waleni. (Owce, krowy, świnie i żyrafy są również przykładami parzystokopytnych). Te zwierzęta i wieloryby prawdopodobnie mają wspólnego przodka.
Niektórzy naukowcy sugerują, że ponieważ genetycznie i morfologicznie walenie mieszczą się w kladzie artiodaktyli, powinny być włączone do rzędu Cetartiodactyla.
Żywe walenie dzielą się dalej na dwa podrzędy: Odontoceti (wieloryby zębate) i Mysticeti (wieloryby wielorybowate).
Podrząd – Odontoceti
Odontoceti to naukowy podrząd wielorybów charakteryzujący się posiadaniem zębów i pojedynczego otworu wydmuchowego. Słowo „Odontoceti” pochodzi od greckiego słowa oznaczającego ząb, odontos.
Rodzina – Delphinidae
Delfiny i ich najbliżsi krewni są włączeni do naukowej rodziny Delphinidae. Ta rodzina jest reprezentowana przez około 37 gatunków, w tym delfinów butlonosych, wielorybów pilotowych i fałszywych wielorybów zabójców. Wieloryb zabójca jest największym członkiem rodziny delfinów.
Genus, Species – Orcinus orca
Łacińska nazwa Orcinus tłumaczy się jako „należący do Orcusa”. Orcus był rzymski bóg świata podziemnego, a ta nazwa rodzaju jest prawdopodobnie odniesienie do polowania sprawność wieloryba zabójcy. W języku łacińskim, orca tłumaczy „duży brzuch garnek lub słoik”, odniesienie do kształtu ciała wieloryba.
Although obecnie tylko jeden gatunek wieloryba zabójcy jest akceptowane, wiele gatunków lub podgatunków wielorybów zabójców mogą być uznane w przyszłości. Jedno z ostatnich badań genetycznych sugeruje, że antarktyczne wieloryby zabójcy typu B i typu C tworzą odrębny gatunek, a przejściowe wieloryby zabójcy są również innym gatunkiem wielorybów zabójców. (Zobacz sekcję Ekotyp, aby uzyskać więcej informacji.)
Zespół przeglądu biologicznego NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) Fisheries stwierdził, że zamieszkujące, żywiące się rybami zabójcze wieloryby z północnego Pacyfiku tworzą odrębny (jak dotąd nienazwany) podgatunek.
Wspólne nazwy
Wieloryby zabójcy zyskały swoją wspólną nazwę, ponieważ niektóre typy żerują na innych wielorybach. Kiedyś nazywano je „wielorybnikami” przez żeglarzy, którzy byli świadkami ich ataków na większe walenie. Z czasem nazwa ta została stopniowo zmieniona na „killer whale”.
- Inna wspólna nazwa dla wielorybów zabójców w języku hiszpańskim jest ballena asesina, który tłumaczy się na „wieloryb zabójca”. Niemiecki wspólna nazwa jest schwertwal, lub „miecz wieloryba” – odniesienie do ich dużej płetwy grzbietowej. Rdzenni Amerykanie nazywają je m.in. klasqo’kapix (Makah, Półwysep Olimpijski), ka-kow-wud (Quillayute, Półwysep Olimpijski), max’inux (Kwakiutl, północna Wyspa Vancouver), qaqawun (Nootka, zachodnia Wyspa Vancouver) i ska-ana (Haida, Wyspy Królowej Charlotty). Inne nazwy zwyczajowe to blackfish i orca.
Ekotypy (Formy)
Naukowcy uznają obecnie co najmniej 10 odrębnych ekotypów wielorybów zabójców w oceanach świata. Wszystkie ekotypy są uważane za jeden gatunek, ale wielu naukowców uważa, że aktualizacja taksonomiczna jest potrzebna. Ekotypy te mają nakładające się zasięgi geograficzne w niektórych obszarach, ale mają niewielkie różnice genetyczne i wyraźne różnice w wielkości, siedlisku, wzorze ubarwienia, kształcie płetwy grzbietowej, wokalizacjach, diecie i strategiach łowieckich.
Na półkuli północnej istnieje 5 uznanych ekotypów:
- Wieloryby zabójcy typu 1 i typu 2 zamieszkują wschodni północny Atlantyk.
- W wschodnim północnym Pacyfiku obserwatorzy uznali, że różne grupy wielorybów zabójców wykazują różnice fizyczne i behawioralne. Kategoryzują oni strąki wschodnich północnych wielorybów zabójców na Pacyfiku w trzy ekotypy: „przejściowy”, „rezydent” i „przybrzeżny”.
- Badacze przeanalizowali próbki zebrane od 73 wielorybów we wschodniej części północnego Pacyfiku i znaleźli znaczące różnice genetyczne wśród wielorybów przejściowych (określanych również jako „Bigg’s killer whales” na cześć wczesnego badacza wielorybów zabójców Michaela Biggsa) i dwóch oddzielnych grup wielorybów rezydentów.
- Ekotyp przybrzeżny został zidentyfikowany, ale nie jest tak dobrze zbadany jak ekotypy rezydentów i przejściowe. Wydaje się, że jest on bliżej spokrewniony z ekotypem rezydenta niż z ekotypem przejściowym.
- Czwarty potencjalny ekotyp wieloryba zabójcy w Pacyfiku zamieszkuje Wschodni Tropikalny Pacyfik (ETP).
Na półkuli południowej istnieje pięć uznanych ekotypów.
- Antarktyczny typ A killer whales.
- Mały typ B – ten ekotyp może być również nazywany „Gerlache killer whales”, ponieważ są one regularnie spotykane wokół Cieśniny Gerlache u zachodniego Półwyspu Antarktycznego.
- Duży typ B – ten ekotyp jest czasami określany jako „pack ice killer whales”.
- Typ C – określany również jako „Ross Sea killer whales”.
- Typ D – ten ekotyp może być również nazywany „Subantarctic killer whales”.
Eksperci identyfikują populacje zabójczych wielorybów na podstawie wzorców wywoływania wielorybów, zachowania, kształtu ciała i ubarwienia. Obecne i przyszłe badania analizujące cechy biochemiczne i chromosomalne mogą pomóc wyróżnić związki genetyczne wśród strąków i regionalnych populacji wielorybów zabójców.
Rejestr kopalny
Najwcześniejsze kopalne wieloryby zostały oszacowane na około 50 milionów lat. Naukowcy teoretyzują, że przodkami wielorybów były starożytne (obecnie wymarłe) ssaki lądowe.
Choć zapis kopalny jest ubogi w odniesieniu do współczesnych waleni, większość współczesnych form zarówno odontocetes, jak i mysticetes pojawia się w zapisie kopalnym pięć do siedmiu milionów lat temu. Ostatnie analizy mitochondrialnego i jądrowego DNA wspierają teorię, że walenie są dalekimi kuzynami parzystokopytnych (artiodaktyli) i że hipopatamidy są najbliższym żyjącym krewnym waleni.
Szczątki jednego z takich starożytnych hipopatamidów odkryte w Kaszmirze w Indiach – Indohyus – umieszczono w wymarłej rodzinie Raoellidae. Przypuszcza się, że Indohyus wyruszył do wody jako sposób na ucieczkę przed drapieżnikami, w przeciwieństwie do poszukiwania nowych źródeł pożywienia, około 48 milionów lat temu. Przestrzeń ucha środkowego u Indohyus posiada grubą kostną powłokę zwaną involucrum. Wcześniej, tylko inne zwierzęta znane mają involucrum były cetaceans.
We Włoszech, eksperci odkryli Pliocene (dwa do pięciu milionów lat) skamieniałości, które wydają się być związane z nowoczesnymi wielorybów zabójców. Skamieniała czaszka wieloryba, który został nazwany Orcinus citoniensis miał mniejsze zęby – i więcej z nich – niż nowoczesne wieloryby zabójcy. Naukowcy zidentyfikowali duże, kopalne zęby delfickie, głównie z Pliocenu, jako te z gatunku Orcinus.
.