Mandat Brytyjski – Wprowadzenie
Wczesny XX wiek był punktem zwrotnym dla syjonistów, którzy dążyli do stworzenia ojczyzny dla Żydów w Palestynie. Koniec I wojny światowej, zbliżający się rozpad Imperium Osmańskiego i kilka porozumień zawartych przez Wielką Brytanię skutecznie utorowałyby drogę żydowskiej Palestynie.
W 1916 roku, porozumienie Sykes-Picot podzieliło Imperium Osmańskie między Francję i Wielką Brytanię w oczekiwaniu na jego upadek pod koniec I wojny światowej. Zgodnie z tym porozumieniem, Palestyna byłaby przeznaczona pod międzynarodową administrację, według Systemu Informacyjnego Narodów Zjednoczonych w kwestii Palestyny (UNISPAL) w „The Origins and Evolution of the Palestine Problem.”
Następnie, Anglo-Francuska Deklaracja z 1918 roku zanegowała porozumienie Sykes-Picot, stwierdzając, że Francja i Wielka Brytania miały pomóc tubylczym populacjom ustanowić ich własne rządy w Syrii i Mezopotamii. Ponieważ Palestyna została uznana za znajdującą się pod kontrolą syryjską, przeszła do brytyjskiej strefy wpływów.
Deklaracja Balfoura z 1917 roku została wydana przez Wielką Brytanię dla Światowej Organizacji Syjonistycznej i była punktem zwrotnym w staraniach syjonistów o Palestynę; stwierdzała ona, że Wielka Brytania popiera ustanowienie „narodowego domu dla narodu żydowskiego” w Palestynie i dołoży wszelkich starań, aby osiągnąć ten cel.
Palestyna była pod brytyjską okupacją wojskową od grudnia 1917 roku. Ustanowienie Ligi Narodów w 1919 roku i systemu mandatowego było instrumentalne dla syjonistycznej agendy. System mandatowy pozwalał Mocarstwu Mandatowemu rządzić pod szyldem Ligi Narodów w celu zapewnienia dobrobytu rdzennej ludności – Palestyńczyków – zamieszkującej Terytorium Mandatowe.
Mandat brytyjski zaczął obowiązywać we wrześniu 1923 roku. Deklaracja Balfoura była zawarta w dokumencie regulującym Mandat: Rząd brytyjski miał pomóc w ułatwieniu ustanowienia żydowskiego domu narodowego w Palestynie.
Mandat miał być stworzony jako narzędzie ochrony interesów rdzennej ludności – Palestyńczyków. Ale fakt, że Deklaracja Balfoura została włączona do dokumentu mandatowego stawia pod znakiem zapytania ważność samego mandatu. Jak prawa rdzennej ludności mogły być respektowane i chronione, skoro ten sam dokument wzywający do tego daje Wielkiej Brytanii władzę do ułatwienia stworzenia narodowego domu dla Żydów? Organizacja Syjonistyczna pod przywództwem jej przewodniczącego dr Chaima Weizmanna pomogła w opracowaniu dokumentu Mandatu i nalegała, aby zdanie „Uznając historyczne prawa Żydów do Palestyny” zostało włączone do preambuły. Lord George Curzon zakwestionował tę frazę i została ona zmieniona na „historyczne połączenie”, mimo że Lord Curzon nadal jej nie aprobował.
„Powiedziałem Dr. Weizmannowi, że nie mogę przyznać frazy „historyczne połączenie” w preambule. … Jest pewne, że w przyszłości stanie się ono podstawą wszelkiego rodzaju roszczeń. Ja sam nie uznaję, że związek Żydów z Palestyną, który zakończył się 1200 lat temu, daje im jakiekolwiek roszczenia…”, cytowano Lorda Curzona w raporcie UNISPAL. Jak przewidział Curzon, twierdzenie o „historycznym połączeniu” stało się stałym refrenem syjonistów.
Podczas obowiązywania Mandatu, żydowska imigracja do Palestyny i żydowski udział w ziemi i gospodarce ogromnie wzrosły. UNISPAL podaje, że 100.000 Żydów wyemigrowało do Palestyny w latach 20-tych, a około 232.000 wyemigrowało w latach 30-tych. Do 1939 roku Żydzi stanowili prawie 30 procent całej populacji Palestyny. Rosnąca populacja żydowska ścierała się z Palestyńczykami. Im dłużej trwał mandat, tym bardziej powszechna stawała się przemoc. Żydzi ostatecznie utworzyli paramilitarną grupę Haganah – prekursora dzisiejszego wojska izraelskiego – jak również grupy terrorystyczne Stern Gang i Irgun Zvei Leumi (Irgun) w przygotowaniu do ostatecznego podboju Palestyny.
Po kilku latach i kilku próbach kontrolowania napiętej sytuacji w Palestynie, rząd angielski postanowił wycofać się z tego obszaru. Wielka Brytania uznała Mandat w Palestynie za „niewykonalny” w lutym 1947 roku i Palestyna została przekazana Organizacji Narodów Zjednoczonych. ONZ próbowało rozwiązać konflikt wydając rezolucję nr 181, dzielącą Palestynę na dwa odrębne państwa w listopadzie 1947 roku. Rezolucja ta nie została zaakceptowana przez obie strony i nigdy nie weszła w życie. Wielka Brytania zdecydowała się zakończyć Mandat 14 maja 1948 r., a państwo Izrael zostało ogłoszone.