Voorhuid 101: Hoe om te gaan met de zaken van uw baby jongen
Illustratie: Erin McPhee
Toen Catherine Groves*, haar vierjarige zoon Will*, begon te klagen dat het pijn deed als hij ging plassen, deed ze wat elke verstandige moeder zou doen: ze liet haar man naar de badkamer gaan om te kijken. Nadat hij Wills voorhuid voorzichtig had teruggetrokken, zag papa dat zijn penis er rood en ontstoken uitzag, dus nam hij hem mee naar een inloopspreekuur.
Het bleek dat Will een lichte infectie had die gemakkelijk te behandelen was met een schimmelwerende hydrocortison-crème. Bij het bezoek aan de dokter bleek ook dat Wills voorhuid van zijn penis was gescheiden. Tot dat moment wist Groves niet zeker of dat al gebeurd was. “We hadden het niet echt gecontroleerd,” zegt ze.
Dit was Groves’ (en haar zoon’s) ongemakkelijke kennismaking met voorhuidverzorging. “Het is niet dat het een echt ingewikkeld ding is, maar als je er nog nooit mee te maken hebt gehad, weet je niet wat je moet doen”, zegt Groves, eraan toevoegend dat haar man besneden is, dus, net als zij, is hij een vreemde in de zorg voor de voorhuid.
Advertentie
De losse huid die de eikel bedekt en beschermt, kan ouders veel zorgen baren, zegt Peter Metcalfe, een pediatrisch uroloog in het Stollery Children’s Hospital in Edmonton. Ze maken zich zorgen over het intrekken, het goed schoonmaken en of ze wel de juiste dingen doen, zegt hij. Een deel van het probleem is een gebrek aan kennis. Steeds meer ouders kiezen ervoor om de voorhuid van hun baby met rust te laten. In de jaren zeventig van de vorige eeuw werd naar schatting 48 procent van de jongens besneden; tegenwoordig is dat percentage gedaald tot 32 procent en het zal waarschijnlijk verder naar het zuiden blijven gaan. Maar als papa besneden is – of zelfs als je dokter dat doet – zijn er heel wat lege plekken die moeten worden opgevuld.
De Canadian Paediatric Society (CPS) heeft onlangs een paar standpuntverklaringen over besnijdenis bij mannen naar buiten gebracht. Afgelopen september herzag het zijn standpunt over routinematige besnijdenis, waarbij het opmerkte dat de voordelen niet wijdverspreid genoeg zijn om het als een standaardprocedure voor alle pasgeboren mannen te onderschrijven. In dezelfde verklaring drong de CPS er bij artsen op aan ervoor te zorgen dat ouders van onbesneden pasgeboren jongens weten hoe ze de penis van hun zoon op de juiste manier moeten verzorgen wanneer ze het ziekenhuis verlaten (toegegeven, zelfs als ze les krijgen, is de kans groot dat de kennis ergens in de postpartum nevel zal verdampen). Maar het zal tijd kosten om een generatie van besneden vaders en artsen op te voeden.
“Het is een enorme generatiewisseling,” legt Metcalfe uit. “De slinger is de andere kant op gegaan.” En hoewel het nieuwe ouders angstig kan maken, is de zorg voor de voorhuid van een jongen ongecompliceerd, en infecties zijn uiterst zeldzaam, zegt Metcalfe. “
Hier zijn de antwoorden op alle vragen die je misschien te verlegen bent om te stellen.
Hoe verzorg ik de onbesneden penis van mijn baby als hij een baby is?
Het advies dat Groves van haar huisarts kreeg toen Will een pasgeborene was – “Maak je er voorlopig geen zorgen over”- was precies goed. “Bij een onbesneden, verder gezonde baby is er eigenlijk helemaal geen speciale zorg nodig,” zegt Michael Dickinson, een kinderarts in het Miramichi Regional Hospital in New Brunswick. “Ik zeg tegen ouders dat ze het moeten vergeten en negeren, in ieder geval tot de babyfase.” In die tijd is regelmatig baden en voorzichtig wassen aan de buitenkant alles wat nodig is.
Advertentie
Wanneer trekt de voorhuid van mijn zoon zich terug?
Ergens tussen de leeftijd van twee en vijf jaar begint het bindweefsel tussen de voorhuid en de eikel op te lossen en wordt de voorhuidopening wijder. Tegen de leeftijd van vijf jaar zijn de meeste jongens (85 tot 90 procent) in staat om hun voorhuid terug te trekken, hoewel volledige terugtrekking kan duren tot de puberteit of later bij een tot twee procent, zegt Metcalfe.
“Waar sommige mensen in de problemen komen, is dat ze proberen om de voorhuid terug te dwingen als het nog niet klaar is om te worden teruggetrokken,” zegt Dickinson. Het is belangrijk dat ouders het met rust laten en hun zoon zelf laten ontdekken wat terugtrekken is (wat vaak in bad gebeurt, omdat de penis een favoriet badspeeltje is). Het kan je opvallen, maar het is volgens Dickinson niet iets wat ouders hoeven te controleren of waar ze met hun kind over moeten praten. Als je je zorgen maakt, vraag dan aan je arts om het bij het volgende onderzoek van je kind te controleren.
Als zijn voorhuid zich eenmaal terugtrekt, wat is dan de beste manier om de penis schoon te maken?
Na het terugtrekken, kun je met je kind praten over goed wassen als hij geïnteresseerd en verantwoordelijk is, maar Dickinson zegt dat je hem niet moet dwingen tot een hygiëneroutine voordat hij er klaar voor is. Als je kind zichzelf nauwelijks kan aankleden, is het veel gevraagd om van hem te verwachten dat hij zijn penis schoonmaakt. In dat geval is het voldoende om in bad te gaan zitten en er water omheen te laten spoelen om hem schoon te houden, zegt Dickinson.
Als hij zich achter zijn oren en overal elders heeft gewassen, moedig je je kind aan om zijn voorhuid terug te trekken en eventuele smegma – olie en dode huidcellen (het ziet er pasteus en witachtig uit) die zich daaronder verzamelen – weg te spoelen en de voorhuid weer op zijn plaats te leggen. “De meeste voorhuidsoorten keren vanzelf terug naar de niet-ingetrokken positie, maar er is een klein risico dat de voorhuid in de ingetrokken positie vast komt te zitten en dat een bezoek aan de eerste hulp nodig is om hem voorzichtig los te maken,” zegt Dickinson. Een milde zeep kan helpen als er veel smegma is (zorg er wel voor dat de zeep helemaal is afgespoeld), maar als het irritatie veroorzaakt, is water meestal voldoende.
Dit is de vaste wasroutine geworden voor de twee oudste jongens van Kerrianne Kusch, zes en vier jaar oud. “We zijn er vrij open over. Ze weten wanneer ze douchen om hun voorhuid terug te rollen en schoon te maken,” zegt de moeder van drie jongens, eraan toevoegend, “maar ze moeten er vaak aan herinnerd worden.” Haar man is ook onbesneden, dus hij weet hoe het werkt en helpt de jongens op te voeden.
Advertentie
Ik heb een aantal horrorverhalen gehoord. Hoe vaak komen infecties aan de penis of voorhuid voor?
Dickinson ziet veel baby’s en peuters met rode of ontstoken huid op hun penis of voorhuid, meestal door irritatie van de luier. Ouders denken vaak dat het om een infectie gaat, maar meestal is het gewoon een geschaafde huid die vaseline nodig heeft. Zijn ervaring is dat echte infecties – meestal veroorzaakt door een schaafwond of breuk in de huid (een zelf aangebrachte kras, of een scheur veroorzaakt door een te felle reiniging door een ouder of door het terugduwen van de voorhuid) bij een kind dat nog luiers draagt – uiterst zeldzaam zijn. Bij oudere jongens kan een infectie ook beginnen met een scheur of schaafwond, maar dat komt nog minder vaak voor omdat de bron van de infectie (bacteriën in een vuile luier) is verwijderd.
Bij zindelijke jongens kan een infectie ook worden veroorzaakt door een opeenhoping van smegma onder de voorhuid die nog moet intrekken. Het smegma trekt bacteriën aan, en uiteindelijk scheurt alles (als een puistje), waardoor het probleem vaak is opgelost. Het heeft als bijkomend voordeel dat de voorhuid losser wordt, waardoor die zich gemakkelijker kan terugtrekken. Hoewel infecties niet vaak voorkomen, zijn ze onmogelijk te missen en moeten ze door een arts worden onderzocht. De penis wordt rood, gezwollen en gevoelig – “Het lijkt wel een worst”, zegt Dickinson – en zelfs het dragen van een onderbroek of lopen kan pijn doen. Infecties verdwijnen meestal met lokale zalf of orale antibiotica.
Moet ik me zorgen maken dat de voorhuid van mijn kind zich niet heeft teruggetrokken?
De CPS zegt dat een normale voorhuid zich pas in de puberteit kan terugtrekken. Iets om wel op te letten is phimosis, dat optreedt bij pasgeboren en tienerjongens wanneer een te strakke voorhuid het terugtrekken verhindert. De meeste jongens hebben een zekere mate van phimosis bij de geboorte, maar dit verdwijnt geleidelijk naarmate de voorhuid losser wordt. Phimosis komt zelden voor en is niet echt een probleem, tenzij de jongen last heeft van de strakke voorhuid, hij niet kan plassen of de voorhuid zich niet terugtrekt in de puberteit – Dickinson raadt aan om in dat geval naar de dokter te gaan. Een voorgeschreven cortisonencrème helpt in ongeveer 80 procent van de gevallen de voorhuid los te maken. Als dat niet lukt, of als de voorhuid zo strak zit dat hij de urine blokkeert, verwijst Dickinson het gezin door naar een kinderuroloog die zal beslissen over meer definitieve maatregelen, zoals een uitgestelde besnijdenis.
Wat als mijn kind moet worden besneden als hij ouder is?
De slechte verhalen doen de ronde, maar besnijdenis op latere leeftijd komt eigenlijk vrij zelden voor, bij ongeveer één procent van de jongens, zegt Dickinson.
Het overkwam de zoon van Lauren West*, Sam*, wiens voorhuid vanaf zijn geboorte extreem strak was. Het was zelfs zo opmerkelijk strak dat de dokter van West haar waarschuwde toen Sam nog maar zes maanden oud was, dat het problemen kon veroorzaken bij het plassen, waaronder een “balloneffect” (waarbij de voorhuid zich vult met plas omdat de opening zo klein is dat het de stroom belemmert). Hoewel Sam nog luiers droeg en West nooit een ballonvorming had gezien, nam ze een proactieve aanpak met cortisonecrème. Na een paar jaar gebruik van de crème zonder blijvend resultaat (zijn voorhuid trok weer strak als ze stopte met het gebruik), kreeg Sam een vreselijke infectie.
Advertentie
“Zijn penis zwol als een gek op. Hij kon niet eens meer lopen,” herinnert West zich. “Dat was de laatste druppel voor mij. Ik wilde niet de ene infectie na de andere krijgen, en ik wilde niet het risico lopen dat het nog langer zou duren en dat ik hem dan nog later zou moeten besnijden.” Haar uroloog versnelde de besnijdenis van Sam, nu vier, op driejarige leeftijd.
Hoewel uitgestelde besnijdenis ongewoon is, kan het de enige oplossing zijn voor jongens met terugkerende infecties of phimosis die niet reageert op cortisonecrème – hoewel artsen het oneens lijken te zijn over de vraag of het nodig is voor een strakke voorhuid tenzij het het kind leed veroorzaakt, omdat veel gevallen uiteindelijk oplossen.
Een andere uiterst zeldzame aandoening (het treft minder dan een procent van de jongens, zegt Metcalfe, hoewel sommige artsen geloven dat het ondergediagnosticeerd is) die kan leiden tot een operatie is lichen sclerosus, dat is wanneer een atypisch litteken zich vormt op het uiteinde van de voorhuid. Artsen weten niet zeker wat de oorzaak van het litteken is (vandaar “atypisch”) – het is niet bacterieel, en het is niet te wijten aan slechte hygiëne. Het is meestal pijnlijk en verbetert niet vanzelf, dus besnijdenis is de meest voorkomende behandeling.
Ik moet me ontspannen, toch?
Ja. De meeste jongens zullen zonder problemen door hun kindertijd komen. Na verloop van tijd, als besnijdenis van pasgeborenen nog minder gebruikelijk wordt, zal die extra huid niet meer zo’n angst veroorzaken. “Ik denk dat er al bij de geboorte informatie kan worden gegeven, zodat je er vanaf het begin van bewust bent,” zegt Groves. Ze vindt dat artsen het voortouw moeten nemen, bij controles moeten kijken of er iets is ingetrokken en met ouders over hun zorgen moeten praten. En ouders moeten op hun beurt ook niet te verlegen zijn om erover te praten. Het is tenslotte maar huid.
* namen zijn veranderd
Advertentie
Zijn er symptomen die erop wijzen dat de penis van mijn zoon geïnfecteerd kan zijn of een ander probleem kan hebben?
Weet u niet zeker of de voorhuid van uw zoon alleen geïrriteerd is of medische aandacht nodig heeft? Bel een arts als de genitale gevoeligheid gepaard gaat met een van de volgende symptomen:
– Koorts
– Pijn bij het plassen
– Roodheid of zwelling
– Duidelijke afscheiding of pus
– De voorhuid trekt zich terug en komt vast te zitten achter de eikel
Problemen daar beneden: 7 veelvoorkomende redenen voor het ongemak van uw kind
De voordelen van besnijdenis wegen zwaarder dan de risico’s, aldus CDC
Bekentenis: Ik heb spijt van de besnijdenis van mijn zoon