zweren
-
Grote tekstgrootteGrote tekstgrootteReguliere tekstgrootte
“Als jullie niet stoppen met schreeuwen, krijg ik nog een maagzweer!”
“Er is zoveel stress op het werk de laatste tijd, ik weet zeker dat ik een maagzweer krijg.”
“Maak je niet zo druk. Wil je een maagzweer?”
Als mensen zo praten, klinkt het alsof maagzweren makkelijk te krijgen en te geven zijn. Het klinkt ook alsof stress de schuldige is. Maar is dat het echte verhaal?
Wat is een maagzweer?
Een maagzweer is een zweer, wat betekent dat het een open, pijnlijke wond is. Peptische zweren zijn zweren die zich vormen in de maag of het bovenste deel van de dunne darm, de twaalfvingerige darm (spreek uit: doo-uh-DEE-num).Peptische zweren komen eigenlijk heel vaak voor.
Wat veroorzaakt een maagzweer?
Bijna 100 jaar lang geloofden artsen dat stress, gekruid eten en alcohol de meeste maagzweren veroorzaakten. Nu weten we dat de meeste maagzweren worden veroorzaakt door een bepaalde bacteriële infectie in de maag en de bovenste darm, door bepaalde medicijnen, of door roken.
In 1982 ontdekten twee artsen – Barry Marshall en Robin Warren – een bepaald soort bacterie die kan leven en groeien in de maag. Beide artsen wonnen later de Nobelprijs voor hun ontdekking. De medische naam voor deze bacterie is Helicobacter pylori (of kortweg H. pylori). Tegenwoordig weten artsen dat de meeste maagzweren worden veroorzaakt door een infectie van H. pylori.
Deskundigen geloven dat 90% van alle mensen met maagzweren besmet is met H. pylori. Maar vreemd genoeg ontwikkelen de meeste mensen die met H. pylori besmet zijn geen maagzweer. Artsen weten niet precies waarom, maar denken dat het deels afhangt van de individuele persoon – degenen die zweren ontwikkelen kunnen bijvoorbeeld al een probleem hebben met het slijmvlies van hun maag.
Ook wordt gedacht dat sommige mensen van nature meer maagzuur afscheiden dan anderen – en het maakt niet uit aan welke spanningen ze worden blootgesteld of welk voedsel ze eten. Peptische zweren kunnen iets te maken hebben met de combinatie van H. pylori-infectie en de zuurgraad in de maag.
Hoe zweren zich vormen
Wanneer H. pylori-bacteriën zweren veroorzaken, is dit hoe artsen denken dat het gebeurt:
- Bacteriën verzwakken de beschermende coating van de maag en de bovenste dunne darm.
- Zuur in de maag dringt dan door tot in de gevoelige weefsels die het spijsverteringsstelsel eronder bekleden.
- Zuur en bacteriën irriteren deze bekleding direct, wat resulteert in zweren, of ulcera.
Hoewel H. pylori verantwoordelijk is voor de meeste gevallen van maagzweren, kunnen deze zweren ook om andere redenen ontstaan. Sommige mensen nemen regelmatig pijnstillers die bekend staan als niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s), zoals aspirine of ibuprofen, die ontstekingen in het lichaam bestrijden en worden gebruikt om langdurige pijnlijke aandoeningen zoals artritis te behandelen. Als NSAID’s gedurende een lange periode in hoge dagelijkse doses worden ingenomen, kunnen ze bij sommige mensen maagzweren veroorzaken.
Roken wordt ook in verband gebracht met maagzweren. Roken verhoogt iemands risico op het krijgen van een maagzweer omdat de nicotine in sigaretten ervoor zorgt dat de maag meer zuur produceert. Ook het langdurig drinken van veel alcohol per dag kan iemands risico op maagzweren vergroten, omdat alcohol na verloop van tijd de bekleding van maag en darmen kan afslijten.
In bepaalde omstandigheden kan stress maagzweren helpen veroorzaken. Maar dit gebeurt meestal alleen bij ziekte met ernstige emotionele of fysieke stress – zoals wanneer iemand langdurig te ziek is om te eten.
Ucera ontstaan door een ongecontroleerde verhoogde zuurproductie in de maag en veranderingen in het immuunsysteem (het lichaamssysteem dat infecties bestrijdt). Bij elke ziekte waarbij het vermogen van het lichaam om te genezen wordt uitgedaagd (zoals wanneer iemand ernstige brandwonden heeft door een brand), is er een risico op het ontwikkelen van zweren.
Tekenen en symptomen
Maagpijn is het meest voorkomende symptoom van een maagzweer. Het voelt meestal aan als scherpe pijn tussen het borstbeen en de navel. Deze pijn komt vaak een paar uur na het eten. Het kan ook ’s nachts of ’s ochtends vroeg gebeuren, als de maag leeg is. Door iets te eten of een maagzuurremmer in te nemen, gaat de pijn soms een tijdje weg.
Andere symptomen van maagzweren kunnen zijn:
- verlies van eetlust
- plotselinge, scherpe maagpijn
- misselijkheid
- frequent boeren of hikken
- gewichtsverlies
- overgeven (als er bloed in het braaksel zit of als het braaksel op koffiedik lijkt, wat alleen gebeurt bij ernstige zweren, bel dan meteen een arts)
- bloedige of zwartachtige stoelgang (dit kan wijzen op een ernstig probleem, dus bel meteen een arts als u dit ziet)
Iedereen die denkt dat hij of zij een maagzweer heeft, moet naar een arts gaan. Na verloop van tijd worden onbehandelde zweren groter en dieper en kunnen ze leiden tot andere problemen, zoals bloedingen in het spijsverteringsstelsel of een gat in de wand van de maag of twaalfvingerige darm, waardoor iemand erg ziek kan worden.
Hoe worden maagzweren gediagnosticeerd?
Naast een lichamelijk onderzoek zal de arts een medische geschiedenis afnemen door te vragen naar eventuele zorgen en symptomen die u hebt, uw gezondheid in het verleden, de gezondheid van uw familie, eventuele medicijnen die u gebruikt, eventuele allergieën die u mogelijk hebt, en andere kwesties. Als u maagpijn of andere symptomen van een maagzweer heeft, zal de arts een aantal tests uitvoeren om de diagnose te helpen stellen.
Een test wordt een bovenste gastro-intestinale (GI) serie genoemd. Dit is een soort röntgenfoto van de maag, de twaalfvingerige darm en de slokdarm, de gespierde buis die de mond met de maag verbindt. Een persoon drinkt een witachtige vloeistof genaamd barium tijdens het krijgen van een röntgenfoto, en als hij of zij een maagzweer heeft, moet deze te zien zijn op de röntgenfoto.
Een andere veel voorkomende procedure om te kijken naar een maagzweer heet een endoscopie (spreek uit: en-DOSS-kuh-pee). Tijdens dit onderzoek gebruikt de arts een endoscoop, een dunne, verlichte buis met een speciale camera aan het uiteinde.
Een persoon die een endoscopie krijgt, krijgt narcose en zal zich niets van de procedure herinneren. Bij een endoscopie leidt de arts de endoscoop voorzichtig in de keel, naar de slokdarm en uiteindelijk naar de maag en de bovenste darmen. De arts kan de binnenkant van deze organen bekijken met de camera op een televisiescherm en kan zelfs foto’s nemen. Tijdens een endoscopie kan weefsel worden weggenomen en vervolgens worden getest op H. pylori-bacteriën.
Een arts kan ook een bloedtest op H. pylori-bacteriën doen. Dit kan van belang zijn als er een maagzweer wordt gevonden in de bovenste GI-reeks. Het bloedonderzoek kan direct in de spreekkamer van de arts worden gedaan. Soms kan een stoelgang of iemands adem ook speciaal worden getest om te controleren op de H. pylori-bacterie.
Hoe worden zweren behandeld?
Zweren veroorzaakt door de H. pylori-bacterie worden over het algemeen behandeld met een combinatie van medicijnen:
- Normaal gesproken worden elke dag twee antibiotica genomen om de H. pylori-bacterie te doden, gedurende ongeveer 2 weken.
- Antaciden – zuurblokkers of protonpompremmers – worden gedurende 2 maanden of langer gegeven om de hoeveelheid zuur in de maag te verminderen en de maagwand te helpen beschermen zodat de maagzweer kan genezen.
Preventie van zweren
Dokters zijn er niet helemaal zeker van hoe de H. pylori-bacterie van persoon tot persoon wordt overgedragen. De bacteriën zijn aangetroffen in speeksel, dus zoenen kan één manier zijn. Ze kunnen ook worden verspreid via voedsel, water, of contact met braaksel (kots) dat besmet is met de bacterie.
Het beste advies in de preventie van maagzweren is om altijd je handen te wassen nadat je de badkamer hebt gebruikt en voordat je eet en om goed voor je lichaam te zorgen door regelmatig te bewegen en niet te roken of te drinken.