Ferritine & Haargezondheid
Geschreven door Philip Kingsley Tricholoog, Zoe Passam.
U weet wellicht dat ijzer een belangrijk mineraal is voor het haar, maar het is interessant om te weten waarom dit zo is.
Wanneer we het hebben over het belang van ijzer in relatie tot haar, dan hebben we het specifiek over ferritine, de naam die gegeven wordt aan de hoeveelheid ijzer die in ons lichaam is opgeslagen. Vaak komen patiënten naar ons toe voor een consult nadat ze al bloed hebben laten prikken en te horen hebben gekregen dat hun ijzergehalte ‘normaal’ is. Ten eerste kan het zijn dat de arts alleen het ijzer heeft getest en niet de ferritine, en ten tweede kan het zo zijn dat zelfs als de ferritine binnen het ‘normale’ bereik ligt, het niveau nog steeds niet voldoende is voor een optimale haargroei. Iemand kan een laag ferritinegehalte hebben zonder bloedarmoede te hebben.
Een ferritinewaarde aan de lage kant van het bereik zal vrijwel zeker een nadelig effect op het haar hebben. Dit komt omdat het een direct effect heeft op de haargroeicyclus. Haarfollikels produceren niet voortdurend haren gedurende ons hele leven, maar gaan door fasen van haargroei en haarrust. Wanneer een follikel zich in de groeifase bevindt, wordt dit anageen genoemd, en wanneer het zich in de rustfase bevindt, wordt dit telogeen genoemd. Gemiddeld groeit een haar 5 jaar voordat het uitvalt en vervangen wordt. Als we niet over voldoende opgeslagen ijzer beschikken, zal de duur van de groei van een individuele haar korter worden.
Haaruitval door een laag ferritinegehalte is een van de meest voorkomende vormen van haaruitval bij vrouwen. In zeldzame gevallen kan het ook bij mannen voorkomen, maar het zijn vooral menstruerende vrouwen die er last van hebben, omdat door bloedverlies de ijzervoorraad uitgeput raakt. Patiënten die met dit soort problemen komen, klagen meestal dat ze te veel haar verliezen. Het normale dagelijkse haarverlies kan oplopen tot 80-100 lokken per dag, maar van cruciaal belang is een toename van wat voor u normaal is.
Soms zullen patiënten met een laag ferritine klagen dat hun haar ‘niet wil groeien’. In werkelijkheid komt het maar zelden voor dat het haar niet groeit en bij vrouwen met gekleurd haar kan het voorkomen dat de haarwortels zichtbaar zijn, ook al lijkt het haar niet langer te worden! Omdat de anagene fase wordt verkort, kan het haar niet zo lang groeien als normaal en valt het voortijdig uit zonder de maximale lengte te bereiken. In het uiterste geval kan iemand een paar korte haartjes overeind zien staan en denken dat het haar afbreekt, maar voor de ervaren tricholoog zijn die haartjes gemakkelijk van afbreken te onderscheiden.
Het goede nieuws is dat haaruitval door een laag ferritinegehalte volledig omkeerbaar is, en relatief gemakkelijk te corrigeren. Als het ferritinegehalte met behulp van een bloedtest is vastgesteld, kan de tricholoog op basis van de persoonlijke voorgeschiedenis adviseren wat de beste suppletie voor de betreffende persoon is. Hoewel het nuttig is om ijzerrijke voedingsmiddelen in het dieet op te nemen, zoals rood vlees, donkergroene groenten en gedroogde abrikozen, zal bij een bekend tekort suppletie nodig zijn om voldoende ijzer binnen te krijgen om het ferritinegehalte te verhogen. De patiënt wordt dan gedurende een aantal maanden nauwlettend in de gaten gehouden, en het supplement wordt zo nodig aangepast.