Media
International IDEA heeft nu twee whiteboard animatievideo’s ontwikkeld over wat federalisme is en waarom federalisme een goede optie zou kunnen zijn in bepaalde settings.
Deze video’s leggen de kerncomponenten van een federale grondwet uit en enkele van de voor- en nadelen van de keuze voor zo’n systeem. Ze zijn bedoeld om vaak complexe concepten te vereenvoudigen en begrijpelijk te maken voor het grote publiek. Enkele van de belangrijkste boodschappen in de video’s zijn:
- Federalisme biedt een manier voor verschillende groepen mensen in verschillende delen van het land om samen te leven
- Federale stelsels hebben ten minste twee bestuursniveaus, het centrale niveau en een tweede niveau dat territoriale entiteiten omvat waarin het land is verdeeld, bv. regio’s, staten, provincies.
- Federalisme biedt manieren waarop deze verschillende groepen de macht over gemeenschappelijke belangen kunnen delen, maar het biedt deze groepen ook een zekere mate van autonomie ten opzichte van de centrale staatsinstellingen
- Federaties worden beschermd door een grondwet wat betreft de manier waarop de macht wordt gedeeld in de centrale staatsinstellingen, maar ook wat betreft de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van zowel de centrale staat als de provincies, deelstaten of regio’s.
- Maar federalisme is geen panacee. Er zijn specifieke uitdagingen die niet door federalisme alleen kunnen worden opgelost, b.v. hoe minderheden kunnen worden beschermd of het feit dat federalisme duur kan zijn omdat er niet alleen instellingen op centraal niveau moeten worden opgebouwd, maar ook op het niveau van de regio’s, staten en provincies. Soms hebben de verschillende niveaus problemen met het coördineren van beleid of beleidsreacties, zoals op pandemieën of natuurrampen.
Videotranscriptie: WAT IS FEDERALISME?
1. Landen zijn er in alle soorten en maten. Ze bestaan uit veel verschillende soorten mensen met veel verschillende achtergronden.
2. Hoe zorgen we ervoor dat al die verschillende mensen voldoende politiek vertegenwoordigd zijn? Een van de oplossingen is een politiek systeem dat federalisme wordt genoemd.
3. Slechts 30 van de 195 landen in de wereld zijn federaties.
4. Toch vertegenwoordigen deze 30 landen samen 40 procent van de wereldbevolking. Met andere woorden, bijna de helft van de wereldbevolking wordt geregeerd volgens een federaal politiek systeem.
5. Maar wat is federalisme nu precies? En waarom zou een land overwegen een federaal stelsel in te voeren?
6. Het antwoord is dat federalisme een praktische manier is voor groepen mensen die een aantal dingen gemeen hebben, maar ook een aantal belangrijke verschillen, om samen te leven.
7. Zij doen dit door bevoegdheden te delen over de dingen die zij gemeen hebben – zoals bijvoorbeeld de internationale handel. Tegelijkertijd behouden deze groepen een zekere mate van zelfbestuur over die zaken die hun eigen belangen betreffen, bijvoorbeeld onderwijs, basisgezondheidszorg en omroep
8 Om die reden is federalisme vaak een keuze voor grote landen als India, de Verenigde Staten, Brazilië, Duitsland, Mexico en Nigeria. Het wordt ook vaak gekozen door landen met een zeer diverse bevolking, die in verschillende delen van het land wonen en die hun eigen identiteit wensen te behouden. Deze diversiteit kan van etnische, religieuze of linguïstische aard zijn. België, Zwitserland en Nepal zijn dergelijke landen.
9. Als antwoord op deze uitdagingen van omvang en verscheidenheid kan het federalisme verschillende vormen aannemen. En aangezien geen enkel land precies hetzelfde is als een ander, is ook geen enkel federaal systeem precies hetzelfde. Niettemin heeft het federalisme enkele duidelijke, bepalende kenmerken waardoor het zich onderscheidt van andere vormen van decentralisatie.
10. TITEL : FEDERALE STELSELS KENNEN TWEE BESTUURSLAGEN
11. Het eerste kenmerk is dat federale stelsels ten minste twee bestuursniveaus hebben.
12. Er is een centraal bestuursniveau (soms ook federaal of uniaal niveau genoemd) dat het hele land bestuurt met betrekking tot zaken die voor iedereen van belang zijn.
13. Meestal gaat het om zaken als defensie, strijdkrachten, buitenlands beleid, handel, burgerschap, macro-economisch beleid, en nationale infrastructuur zoals havens en luchthavens .
14. Het tweede bestuursniveau wordt gevormd door de staten, regio’s, provincies of andere entiteiten waarin het land is onderverdeeld. Elk van deze heeft zeggenschap over bepaalde soorten beleid en wetgeving, gewoonlijk van direct belang voor de eigen bevolking.
15 Dit omvat vaak de levering van diensten zoals wegen en openbare gezondheidsdiensten en kwesties van cultureel belang – zoals onderwijs en omroep.
16. Dit zijn uiteraard slechts typische voorbeelden. De mate van decentralisatie en de precieze verdeling van bevoegdheden en verantwoordelijkheden verschilt sterk van federatie tot federatie, afhankelijk van hun behoeften en omstandigheden.
17. In Nigeria bijvoorbeeld is milieubescherming een zaak van de deelstaten, maar in Maleisië wordt dit langs federale lijnen geregeld.
18. In sommige federale stelsels zijn er bevoegdheden die niet exclusief aan een van beide bestuursniveaus toebehoren, maar tussen hen worden verdeeld.
19. In India bijvoorbeeld kunnen zowel het Indiase parlement als de deelstaatregeringen wetten aannemen op het gebied van het strafrecht en de sociale en economische planning. Maar in geval van onverenigbaarheid tussen beide heeft het centrale wetgevingsniveau voorrang.
20. TITEL: GEDEELDE HEERSCHAPPIJ: INSLUITING IN HET CENTRUM
21. Een tweede kenmerk van federalisme is dat het voorziet in processen en mechanismen waardoor de verschillende staten, provincies of regio’s van de federatie kunnen worden betrokken bij de besluitvorming op centraal (of uniaal) niveau.
22. Gewoonlijk gebeurt dit in de vorm van een Hoger Huis van het Parlement, of Senaat, waarin deze staten, provincies of regio’s vertegenwoordigd zijn.
23. In Australië en Argentinië bijvoorbeeld wordt elke deelstaat in de Senaat vertegenwoordigd door een gelijk aantal rechtstreeks gekozen senatoren; in India en Maleisië worden sommige leden van het hogerhuis indirect gekozen door de leden van de wetgevende machten van de deelstaten.
24. Machtsdeling komt ook tot stand door samenwerking tussen verschillende regeringsniveaus. In Canada komt een Raad, bestaande uit de hoofden van de provinciale regeringen, bijeen om vraagstukken van gemeenschappelijk belang te bespreken en de dienstverlening te coördineren. Hoewel de gezondheidszorg in Canada in de eerste plaats een provinciale aangelegenheid is, heeft de Raad de provinciale ministers bijvoorbeeld in staat gesteld samen te werken om de prijzen van geneesmiddelen in het hele land te verlagen.
25. TITEL: FEDERATIES WORDEN BESCHERMD DOOR EEN GRONDWET
26. Het derde kenmerk is dat in federale stelsels de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de verschillende bestuurslagen zijn vastgelegd in een grondwet, die beschermt dat deze federale overeenkomst niet gemakkelijk kan worden gewijzigd.
27. In veel federaties hebben de staten, regio’s of provincies een vetorecht over grondwetswijzigingen, zodat geen van beide bestuursniveaus het andere eenzijdig van zijn bevoegdheden kan beroven.
28. In India moet elke wijziging van de grondwet die gevolgen heeft voor de verdeling van de macht tussen de unie en de deelstaten, worden goedgekeurd door zowel het centrale parlement als de parlementen van de meerderheid van de Indiase deelstaten.
29. Om de federale regeling te beschermen, moet de grondwet een onpartijdig gerechtelijk orgaan omvatten – zoals een hooggerechtshof of constitutioneel hof – dat deze overeenkomst op een eerlijke en evenwichtige manier handhaaft.
30. In de kern is federalisme een constitutionele overeenkomst die het mogelijk maakt dat verschillende gemeenschappen van mensen, die op verschillende grondgebieden wonen, allemaal samen in één land leven.