Ondraaglijk blozen: ouders spreken zich uit over zoon's zelfmoord
Steve en Dawn Thomas zagen hun zoon Brandon zelden blozen, en als ze dat al deden, was dat niet zorgwekkend.
Brandon was blond en blank, net als zijn tweelingbroer, Devin, en af en toe een blosje leek niet zorgwekkend.
“We zouden er geen getuige van zijn geweest,” zei Steve Thomas. “Het gebeurde niet eens hier thuis. Ik denk dat hij zich hier op zijn gemak voelde.”
Dus waren ze stomverbaasd toen Brandon, een vriendelijke en populaire student aan de Universiteit van Washington, in de herfst van vorig jaar aan zijn moeder bekende dat hij al vier jaar lang kampte met verlammende, chronische blozen.
En ze waren er kapot van toen Brandon op 29 mei van het balkon van de 11e verdieping van zijn slaapzaal in Seattle sprong en een briefje van vijf pagina’s achterliet waarin hij zijn zelfmoord toeschreef aan wanhoop veroorzaakt door de weinig bekende aandoening.
“Toen Brandon ons eindelijk inlichtte over zijn geheime leven van kwelling, liepen we duidelijk ver achter,” zei zijn moeder.
Zes weken later spreken de Thomassen zich uit over de dood van Brandon om zijn laatste wens te eren. In de brief wilde de jongeman, die het probleem verborg voor zijn vrienden, zijn familie en zelfs zijn tweelingbroer, dat de wereld zou weten dat rood worden niet triviaal is.
“Een van de redenen dat hij zich van het leven beroofde, was dat als hij deze drastische maatregel zou nemen, dit het bewustzijn zou vergroten”, zei Dawn Thomas. “Hij wilde dat zijn dood een impact zou hebben.”
Daartoe zitten Dawn, 45, Steve, 47, en Devin, 20, op een bank in het verzorgde huis van de familie aan het meer in Renton, Wash, net buiten Seattle, stoïcijns tegenover een notitieblok van een journalist en een videocamera. Dawn, die bij het nabijgelegen Microsoft werkt, en Steve, een brandweerman, wilden de zaken rechtzetten.
“Ik heb mensen gehad die naar me toe kwamen, zelfs tijdens zijn dienst, en zeiden: ‘Ik weet het, ik bloos ook, als ik in het openbaar ben,'” zei Dawn Thomas. “Dat is niet waar dit over gaat.”
In plaats daarvan zeggen ze dat Brandon een dagelijkse strijd voerde met wat deskundigen beschrijven als pathologisch blozen, gezichtsroodheid die veel verder gaat dan de typische blos die de meeste mensen voelen bij het begaan van een sociale faux pas of het spreken voor een groep.
Naar schatting 5 tot 7 procent van de bevolking lijdt aan chronisch blozen, een oncontroleerbare reactie die wordt uitgelokt door een overactief zenuwstelsel en wordt verergerd door de neerslag van sociale schaamte. Dat is volgens Dr. Enrique Jadresic, een Chileense psychiater en ’s werelds meest vooraanstaande expert op het gebied van deze aandoening, die er zelf ook aan leed.
“Blozen, wat vermoedelijk een klein symptoom is, kan niet alleen het gevoel van eigenwaarde aantasten, maar ook de wil en het verlangen om te leven,” zei Jadresic, de auteur van een boek uit 2008 over deze aandoening, genaamd “When Blushing Hurts: Overcoming Abnormal Facial Blushing.”
Er zijn manieren om chronisch blozen te behandelen, waaronder hypnose, therapie, anti-angst medicijnen en, voor sommigen, een controversiële operatie waarbij de zenuw in de torso die het blozen controleert, wordt afgeknipt of afgeklemd. Maar net als Brandon lijden veel zogenaamde blosjes in stilte, beschaamd om toe te geven aan de aandoening die werk, romantiek en andere cruciale delen van het leven kleurt.
‘Nee, mam, je moet het gewoon opzoeken’
Toen Brandon zijn moeder afgelopen herfst in tranen opbelde, wist ze alleen dat het menens was — en dat hij wel heel hard hulp nodig moest hebben gehad.
“Ik zat daar en probeerde mijn woorden zorgvuldig te kiezen: Oké, Brandon, je weet dat we allemaal blozen,” herinnert Dawn Thomas zich. “En hij zei: ‘Mam, nee, je moet het gewoon opzoeken.’
Online ontdekte ze wat Brandon had gevonden: blogs, anekdotische verslagen en een paar wetenschappelijke studies die mensen beschreven voor wie routinematig blozen ondraaglijk was geworden.
“Het grootste ding voor hem en het grootste ding voor alle mensen die lijden aan chronisch blozen is de schaamte,” zei ze. “Mensen zien het als triviaal omdat we allemaal blozen. En wat is het probleem?”
In het begin is het probleem niet eens het blozen zelf, zei Jadresic in e-mails aan msnbc.com. Rond de puberteit lijken sommige mensen met een verhoogd sympathisch zenuwstelsel, het netwerk dat onwillekeurige acties zoals zweten en blozen controleert, meer te gaan blozen, maar zonder de sociale signalen zoals verlegenheid die normaal gesproken een blos uitlokken.
Blozen ontstaat wanneer de kleine bloedvaten in het gezicht, haarvaten genaamd, wijder worden, waardoor er meer bloed doorheen kan stromen, waardoor de huid rood wordt. Het verwijden gebeurt als reactie op signalen die vanuit de hersenen via de zenuwen worden uitgezonden. Het is een onwillekeurige actie die vaak wordt aangewakkerd door sterke emoties, zoals schaamte of woede, maar ook kan worden veroorzaakt door gekruid eten en alcohol. Bij chronische blosjes kan er echter geen duidelijke aanleiding zijn.
Dat was het geval bij Brandon, die rond zijn 15e begon te blozen. Zonder waarschuwing bloosde hij felrood van zijn nek tot zijn oren.
“Hij lachte met mensen en iemand wees hem op: ‘Oh, kijk eens hoe rood Brandon wordt,'” zei Dawn Thomas, terwijl ze vertelde wat Brandon haar had verteld. “En hij dacht dan: ‘Ik?’ Want hij besefte niet dat hij rood werd.”
De kleur was opvallend, zei Troy Colyer, 20, die al sinds de middelbare school bevriend was met Brandon en met hem naar de universiteit van Washington ging. Maar Brandon was zo’n grappige, energieke jongen die bij iedereen in de smaak viel, dat het niet al te veel aandacht trok.
“Hij bloosde wel eens, maar we dachten er niet veel bij na,” herinnerde Colyer zich, die een wake organiseerde na Brandon’s dood die door minstens 100 mensen werd bijgewoond. “Mensen dachten dat het schattig en grappig was.”
‘Hij was de laatste persoon in de wereld waarvan je zou denken dat hij dit zou doen.’
Sommige vrienden hebben misschien grapjes gemaakt over het blozen, maar het was nooit gemeen bedoeld; niemand maakte Brandon belachelijk, zei Colyer. Hij en anderen waren stomverbaasd toen ze hoorden dat Brandon leed.
“Hij was de laatste persoon in de wereld waarvan je zou denken dat hij dit zou doen,” zei Colyer.
Wat niemand wist, zei de moeder van Brandon, was dat Brandon zich schaamde als iemand hem erop wees dat hij bloosde. En toen begon hij het blozen te vrezen dat hij niet kon beheersen, wat leidde tot wat deskundigen “erythrofobie” noemen, of angst om te blozen.
“Omdat het zichtbaar en oncontroleerbaar is en vaak voorkomt, ben je altijd op je hoede. Je vreest blozen of de mogelijkheid dat het gebeurt,” legde Jadresic uit.
Dokters, psychiaters en anderen hebben lang gedebatteerd over de bron van chronisch blozen. Jarenlang dachten professionals dat het een psychologisch probleem was.
“De opvatting was dat het belangrijkste probleem in het hoofd van de bloser zat, in de manier waarop de bloser over de blos dacht,” zei Jadresic.
Recenter onderzoek heeft gesuggereerd dat het eigenlijk is gebaseerd op biologie, zei Jadresic.
“Het is duidelijk dat we niet allemaal hetzelfde blozen, in dezelfde mate en ernst,” merkte hij op.
Wanneer mensen vaker en intenser blozen dan normaal, kan dit ernstige psychologische en sociale reacties teweegbrengen, zei Jadresic. Zestig procent van de blosjes in één studie en 90 procent in een andere studie voldeden aan de diagnostische criteria voor sociale angststoornis, of SAD, voegde hij eraan toe.
‘Ik ben moe van het blozen.’
Wat de oorzaak ook is, chronisch blozen kan het leven van een lijder verlammen. In zijn laatste brief aan zijn ouders probeerde Brandon uit te leggen hoe de aandoening hem beheerste.
“Ik bloos meerdere keren per dag. Het hoeft ook niet te zijn wanneer ik me schaam,” schreef hij.
Hij zou blozen in de klas, aan de telefoon, tijdens het rijden in zijn auto, ’s avonds laat als hij zich herinnerde dat hij overdag bloosde. Hij zou de trap nemen in plaats van de lift van de 11e verdieping om te voorkomen dat hij iemand tegenkwam die hij kende en die de lift instapte op weg naar beneden, waarvan hij wist dat het een blos zou uitlokken.
Al deze kwelling werd geheim gehouden, zeggen Brandon’s vrienden en familie. De handelsingenieur die net als zijn vader brandweerman hoopte te worden, was extravert en dol op sport, vooral basketbal en voetbal. Hij en zijn broer hadden een langdurige rivaliteit over de Huskies vs. de Cougars, de mascottes van de strijdende universiteitsteams van de staat. Toen Devin naar school ging aan de Western Washington University in Bellingham, een paar uur ten noorden van Seattle, hadden de broers veel contact. “We sms’ten veel,” zei Devin.
Met vrienden was Brandon een soort vredestichter, herinnerde zijn vriend Troy Colyer zich.
“Hij was de lijm die iedereen bij elkaar hield,” zei hij.
Naar buiten toe was er geen teken van de jongeman wiens laatste brief meldde dat hij zichzelf bijna elke nacht in slaap huilde.
“Ik ben moe van het blozen,” schreef Brandon. “Het is vermoeiend om elke dag wakker te worden en kleine manieren te moeten vinden om blozen te vermijden.”
Desperate pogingen
Toen ze eenmaal van het probleem afwisten, probeerde Brandons familie wanhopig om hulp voor hem te krijgen. In april gingen ze met hem naar de dokter, vonden een consulent en kregen recepten voor lage doses anti-angstmedicijnen en bètablokkers, die met succes zijn gebruikt om blozen te behandelen. Ze bespraken de mogelijkheid van endoscopische thoracale sympathectomie, of ETS, de controversiële operatie die soms wordt gebruikt om zowel overmatig zweten, of hyperhidrosis, als pathologisch blozen te behandelen.
Jadresic, die de operatie zelf onderging, gelooft dat het een effectieve remedie kan zijn. Hij leidde een studie van meer dan 300 patiënten die vorig jaar werd gepubliceerd en waarin chirurgie, medicamenteuze behandelingen en geen behandeling werden vergeleken. Van degenen die met ETS werden behandeld, meldde 90 procent “tamelijk tevreden” of “zeer tevreden” te zijn met de resultaten.
Toch is de operatie omstreden. Sommige patiënten hebben ernstige bijwerkingen gemeld, waaronder ongewoon zweten of zwakte, soms zonder de blozen onder controle te krijgen.
“Gezondheidsdeskundigen moeten ervoor zorgen dat chirurgie alleen als laatste redmiddel wordt gebruikt,” zei Jadresic.
Brandon wilde de operatie, maar stemde er met tegenzin mee in om eerst medicijnen en therapie te proberen, zeiden zijn ouders. Tijdens een angstige ontmoeting in Seattle vertelde een arts Brandon dat de operatie slechts 50 procent kans van slagen had. Als reactie daarop plande de familie om deze zomer een nieuwe arts in New York te bezoeken, een die meer bekend was met de operatie. Als dat niet werkte, waren ze van plan een expert in Ierland te bezoeken die beweert chronische blozen te genezen.
Voordat ze die stappen konden nemen, was Brandon echter verdwenen.
“Hij was tegen die tijd zo hopeloos ,” zei zijn moeder. “Hij geloofde in zijn hoofd dat hij nooit een succesvolle carrière zou hebben, en dat hij hierdoor nooit een succesvolle relatie zou hebben.”
Nu spreken ze zich uit over chronisch blozen, in de hoop een website te maken die informatie over de aandoening op één plek verzamelt, met links naar het boek van Jadresic, dat Brandon misschien hoop had kunnen bieden als hij het eerder had gezien. De website is nog in aanbouw. Mensen die meer willen weten – of contact willen opnemen met de ouders van Brandon – kunnen een e-mail sturen naar [email protected].
Met meer informatie had Brandon het misschien lang genoeg volgehouden om hulp te krijgen, zeiden zijn ouders. Zoals het nu is, zullen ze nooit precies weten waarom Brandon niet kon wachten, of welke specifieke gebeurtenis zijn uiteindelijke actie zou kunnen hebben aangezet.
“Dat is het moeilijke deel,” zei Steve Thomas. “Er zijn gewoon zoveel onbeantwoorde vragen.”
Meer op Vitals:
- Rapport: 16 procent van tieners heeft zelfmoord overwogen
- Depressieve mensen besteden meer tijd aan online chatten
- Aanhoudend tekort aan ADHD-medicijnen ontrafelt levens