Bitwa o jezioro Erie (Bitwa o Put-in-Bay)
Bitwa o jezioro Erie była bitwą morską stoczoną przez Marynarkę Wojenną Stanów Zjednoczonych i Brytyjską Marynarkę Królewską 10 września 1813 roku na zachodnim jeziorze Erie podczas wojny 1812 roku. Znana również jako bitwa pod Put-in-Bay, wydarzenie to było wyjątkowe w historii walk morskich, ponieważ toczyło się na śródlądowym, słodkowodnym morzu i stanowiło punkt zwrotny w sprawach dwóch konkurujących ze sobą potęg w sercu kontynentu i na wodach powyżej jeziora Erie. Miała również wpływ na Pierwszych Ludzi, zwłaszcza na nieudany sojusz panaborygeński, na czele którego stał wódz wojenny Shawnee, Tecumseh.
Siły brytyjskie pod dowództwem generała majora Isaaca Brocka zajęły Detroit na początku wojny, a tym samym zabezpieczyły swoją flankę w kraju Ohio. Dało im to ogromne korzyści, podobnie jak zdobycie fortu Michilimackinac na jeziorze Huron. Jezioro Erie było niezwykle ważne dla Brytyjczyków jako szlak zaopatrzeniowy dla ich zachodniej armii, handlu Kompanii Północno-Zachodniej oraz dla ich aborygeńskich sojuszników. Następnie Brytyjczycy i Amerykanie zbudowali eskadry morskie na jeziorze Erie. 1368>
Zaangażowanie w Put-in-Bay
Brytyjska eskadra wypłynęła ze swojej bazy w Amherstburgu w Górnej Kanadzie i znalazła amerykańską flotę o świcie na kotwicy w Put-in-Bay na Wyspach Bassa (Ohio). Mniejsza i lepiej uzbrojona flota brytyjska składała się z 6 okrętów (Detroit, Queen Charlotte, Lady Prevost, General Hunter, Little Belt i Chippeway) i była dowodzona przez komodora Roberta Barclaya. Flota amerykańska składała się z 9 okrętów (Lawrence, Niagara, Caledonia, Ariel, Somers, Porcupine, Tigress, Scorpion i Trippe) pod dowództwem komodora Olivera Hazarda Perry’ego. Kierunek i prędkość wiatru szybko nie sprzyjały Brytyjczykom. Kiedy Amerykanie wyszli w morze, byli korzystnie usytuowani pod wiatr w stosunku do okrętów brytyjskich. Floty uformowały się w taki sposób, że potężniejsze okręty po obu stronach znajdowały się naprzeciwko siebie.
Bitwa
O 11:45 rozpoczęła się akcja, gdy Barclay na Detroit otworzył z długich dział. Perry na Lawrence, wspierany przez 2 szkunery, zaatakował Detroit, a wkrótce potem zaatakował Queen Charlotte. Ciężka i długa artyleria amerykańskich brygów siała spustoszenie wśród brytyjskich jednostek. Detroit został stracony, a wszystkie pozostałe jednostki zostały uszkodzone, ich żagle zaplątały się lub w inny sposób zostały wyłączone z akcji. Lawrence również został ciężko uszkodzony, w związku z czym Perry przeniósł swoją banderę na Niagarę. Bitwa zakończyła się o 14:30. Wszystkie brytyjskie okręty zostały zdobyte, a wszyscy pozostali przy życiu oficerowie i ludzie dostali się do niewoli. Straty brytyjskie wyniosły 41 zabitych, 94 rannych i 306 wziętych do niewoli. Straty amerykańskie wyniosły 27 zabitych i 96 rannych. Zdobyte proporce brytyjskich okrętów przewieziono do Annapolis w stanie Maryland, gdzie zostały wystawione na pokaz.
Przyczyny amerykańskiego zwycięstwa na jeziorze Erie
Przyczyny amerykańskiego zwycięstwa zostały określone w sądzie wojennym Barclaya jako brak zasobów – zarówno sprzętu, jak i personelu – a także przewaga amerykańskiej eskadry i niefortunny wczesny upadek brytyjskich oficerów wyższego szczebla w akcji. Sąd wojenny odnotował wielki wysiłek Barclaya włożony w przygotowanie okrętów do akcji i stwierdził, że był on w pełni usprawiedliwiony w podjęciu działań przez swoją eskadrę. On i jego pozostali przy życiu oficerowie i ludzie zostali honorowo uniewinnieni.
Konsekwencje bitwy o jezioro Erie
Zwycięstwo dało Amerykanom dowództwo nad jeziorem Erie, a wraz z nim swobodę działania w kolejnych operacjach wojskowych. Generał major Henry Procter, starszy dowódca brytyjski, mając niewiele środków zaopatrzenia, kazał spalić Fort Amherstburg i wycofał się w górę rzeki Tamizy. Tecumseh, który był sprzymierzony z Procterem, zrozumiał, co porażka morska oznacza dla jego pan-aborygeńskiego sojuszu, i również wycofał się w towarzystwie armii brytyjskiej. Amerykański generał dywizji William Henry Harrison ruszył w pościg i spotkał się z Procterem i Tecumsehem pod Moraviantown. Podczas bitwy pod Moraviantown Brytyjczycy ponieśli kolejną klęskę, a Tecumseh zginął.
Jednostki floty amerykańskiej, silniejsze niż kiedykolwiek, popłynęły na północ do jeziora Huron i w 1814 roku podjęły tam różne operacje, wyszukując ocalałą żeglugę wroga (okręt Nancy został zniszczony na rzece Nottawasaga; patrz Nancy Island Historic Site), napadając na Sault Ste Marie i bezskutecznie próbując odzyskać Fort Michilimackinac. Okręt flagowy Niagara stał się emblematem amerykańskiej sprawności morskiej i jest obecnie częścią muzeum w Erie w Pensylwanii.