PMC
In mei 2006 organiseerde de voormalige U.S. Surgeon General Richard H. Carmona, in samenwerking met het National Heart Lung and Blood Institute, de Surgeon General’s Workshop on Deep Vein Thrombosis (DVT). Het doel van deze bijeenkomst was meer bekendheid te geven aan DVT en longembolie (PE) en nieuwe onderzoeksgebieden aan te wijzen met betrekking tot veneuze biologie, DVT, PE, hun complicaties en klinische interventies. Aan het einde van de workshop belastte Dr. Carmona de deelnemers met het ontwikkelen van een Surgeon General’s Call to Action over DVT en PE, met als doel niet alleen alle gezondheidswerkers te bereiken (inclusief artsen, verpleegkundigen, paramedici, medische noodteams en anderen die betrokken zijn bij de behandeling van deze multifactoriële ziekte), maar ook het grote publiek om een groter bewustzijn van en meer vraag naar de juiste preventie en behandeling van DVT te creëren.
DVT en PE resulteren in veel te voorkomen sterfgevallen per jaar. Schattingen suggereren dat ten minste 100.000 sterfgevallen direct of indirect gerelateerd zijn aan DVT en PE elk jaar, met ongeveer 350.000, en misschien wel 600.000, Amerikanen die het slachtoffer worden van DVT en PE per jaar.1-3 Deze statistieken zijn alarmerend omdat er momenteel preventieve maatregelen beschikbaar zijn om deze aantallen te verlagen. Veel mensen zijn niet op de hoogte van de schadelijke gevolgen van DVT en PE, en het is van vitaal belang dat dit volksgezondheidsprobleem in ons hele land bekend wordt gemaakt.
DVT is de vorming van een bloedklonter, of trombus, in een diepe ader – meestal in het onderbeen. De bloedklonter beperkt de bloedcirculatie door het geblokkeerde gebied, wat kan leiden tot symptomen zoals pijn, zwelling, roodheid van het been en verwijding van de oppervlakkige aderen. Een derde van de DVT-patiënten ontwikkelt een PE, wat een levensbedreigende gebeurtenis kan zijn. Een PE treedt op wanneer een deel van de bloedklonter afbreekt en zich via de bloedsomloop naar het hart en de longen verplaatst, waardoor een longslagader geheel of gedeeltelijk wordt geblokkeerd. Symptomen van een PE kunnen pijn op de borst bij het ademen, instabiliteit van de bloedsomloop en ademhalingsmoeilijkheden zijn.
Veel factoren verhogen de waarschijnlijkheid dat een individu een DVT zal ervaren, waaronder recente chirurgie en ziekenhuisopname. Andere risicofactoren voor DVT omvatten, maar zijn niet beperkt tot, leeftijd, zwaarlijvigheid, infectie, immobilisatie, hormoontherapie, tabaksgebruik, zwangerschap en vliegreizen.
DVT en PE treffen onevenredig de ouderen; de incidentie van DVT en PE is veel lager voor kinderen dan voor volwassenen. Het aantal mensen jonger dan 50 jaar dat wordt getroffen door DVT en PE is ongeveer één per 100.000 mensen per jaar. Zodra mensen de leeftijd van 50 bereiken, neemt de incidentie snel toe tot ongeveer 1.000 gevallen per 100.000 mensen per jaar op 85-jarige leeftijd.2 Na de leeftijd van 50 lopen mannen een groter risico op DVT dan vrouwen.2 Afro-Amerikaanse mannen en vrouwen hebben om onbegrijpelijke redenen 30% meer kans op het krijgen van een DVT dan Kaukasiërs.4
Naast leeftijd en geslacht speelt ook genetica een rol bij de kans op het krijgen van een DVT of PE. Trombofilie, de neiging om bloedstolsels te ontwikkelen, is een genetische aandoening die vaak wordt aangetroffen bij mensen die herhaaldelijk DVT’s hebben. Vijfendertig procent van de DVT-patiënten hebben een van de vijf genetische factoren die verband houden met DVT. Deze factoren omvatten tekortkomingen in de antistollingsfactor genen proteïne C, proteïne S, antitrombine, protrombine, en factor V. Factor V Leiden is een genetische mutatie die wordt aangetroffen in 15% tot 20% van alle DVT gevallen. De Factor V Leiden mutatie leidt tot factor V die niet gemakkelijk geïnactiveerd wordt door proteïne C, wat resulteert in hypercoagulabiliteit en een verhoogde incidentie van bloedklonters.
Vrouwen die hormoontherapie gebruiken, vooral oestrogeen, lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van bloedklonters. Met name orale anticonceptiemiddelen die zowel oestrogeen als progestageen bevatten, verhogen het risico op een bloedstolsel met een factor twee tot acht. Daarom is het belangrijk dat vrouwen die deze orale anticonceptiemiddelen gebruiken, zich bewust zijn van de verhoogde risico’s. Ook kan het in sommige gevallen gunstig zijn voor vrouwen om zich te laten testen op genetische mutaties die verband houden met trombofilie voordat zij met hormoontherapie beginnen.
Diegenen die een operatie ondergaan, moeten zorgvuldig worden gecontroleerd op de ontwikkeling van een DVT; het daarmee gepaard gaande gebrek aan ambulante beweging verhoogt het risico op DVT en PE. Patiënten moeten worden geëvalueerd voor het gebruik van geschikte preventieve maatregelen. Een preventiemethode die kan worden gebruikt voor chirurgische patiënten is het toedienen van laag-moleculair-gewicht heparine (LMWH). LMWH is een antistollingsmiddel dat trombine inactiveert – een van de belangrijkste enzymen in de stollingscascade – wat leidt tot de onderbreking van de vorming van bloedklonters.
Een andere profylactische maatregel is het verhogen van de hoeveelheid ambulante beweging voor postoperatieve patiënten. Lopen verhoogt de hoeveelheid bloedstroom in patiënten, wat leidt tot een verminderde waarschijnlijkheid van bloedstolselvorming. Daarnaast kan intermitterende pneumatische compressie (IPC) worden gebruikt voor patiënten die rolstoel- of bedgebonden zijn. IPC-machines maken gebruik van een luchtblaas die rond de dij of kuit wordt gewikkeld en die wordt opgeblazen en leeggelaten, waardoor de spier wordt samengedrukt om de bloedstroom te verhogen. Voor sommige patiënten is het nemen van maximaal 150 mg aspirine per dag een goede preventieve maatregel, omdat het werkt als een bloedverdunner, waardoor het bloed vloeibaar door het lichaam kan stromen.
Door een relatief gebrek aan mobiliteit en uitdroging, kunnen DVT en PE voorkomen bij mensen die lange vliegreizen maken. Mensen die lange reizen maken in vliegtuigen, treinen en auto’s moeten hun onderste ledematen trainen door op te staan en regelmatig rond te lopen om de bloedstroom door hun benen te verhogen.
Een ander belangrijk aspect van preventie is het aanmoedigen van patiënten om hun familiegeschiedenis met hun zorgverleners te delen. De familiegeschiedenis kan helpen bij het identificeren van personen met een hoog risico op DVT, zodat preventiemaatregelen kunnen worden geïdentificeerd en ingevoerd. Omdat er veel genetische predisposities zijn die de kans op DVT kunnen verhogen, stelt het kennen van de familiegeschiedenis van een patiënt, inclusief eventuele genetische mutaties, artsen in staat om het risico van een individu op het ontwikkelen van een DVT beter te beoordelen.
De gevolgen op lange termijn en de economische effecten van DVT zijn andere overwegingen met betrekking tot dit volksgezondheidsprobleem. Degenen die een DVT of PE overleven, kunnen leven met chronische aandoeningen die vaak leiden tot herhaalde episodes, extra ziekenhuisopnames en complexe behandelingsplannen. Bijvoorbeeld, ongeveer 30% van degenen die voor het eerst door een DVT worden getroffen, zullen waarschijnlijk binnen acht jaar opnieuw een gebeurtenis meemaken.5 Veel DVT-patiënten lijden ook aan het post-trombotisch syndroom, dat optreedt wanneer een bloedklonter binnen 10 tot 20 jaar na de eerste episode een of meer van de veneuze kleppen in de diepe aderen van het been vernietigt. Beschadiging van de kleppen leidt tot pijn in het been, huidafbraak, zweren, bruinverkleuring van de huid en chronische branderigheid.
De economische tol is verstrekkender dan de directe medische kosten die het gevolg zijn van een DVT of PE. De getroffenen kunnen moeite hebben om productieve leden van de beroepsbevolking te blijven, waardoor financiële problemen ontstaan ten gevolge van oplopende medische rekeningen en gederfde inkomsten door gemiste werkdagen. In het algemeen kunnen er langetermijneffecten zijn die voortvloeien uit het eerste optreden van een DVT. Daarom is het noodzakelijk dat artsen en patiënten zich bewust zijn van DVT en PE en wat zij kunnen doen om deze te voorkomen.
Ik moedig u aan om u bewust te worden van de risicofactoren voor en de ernstige gevolgen van DVT en PE. Vroegtijdige preventie, diagnose en behandeling van DVT en PE zijn van vitaal belang om het aantal mensen dat elk jaar door deze aandoeningen wordt getroffen of eraan overlijdt, te verminderen.