PMC

admin 0 Comments Articles

PMC

Abu Ali Al-Hussein Ibn Abdullah Ibn Sina, in het Westen bekend als Avicenna, was een van de meest eminente Moslim artsen en filosofen van zijn tijd, wiens invloed op de Islamitische en Europese geneeskunde eeuwenlang is blijven voortduren. Hij werd door zijn studenten en volgelingen “Al Shaikh Al Ra’ees” of de meester wijze genoemd. De Europeanen noemden hem de “Prins der Geneesheren”. Als denker vertegenwoordigde hij het hoogtepunt van de Islamitische renaissance, en hij werd beschreven als iemand met de geest van Goethe en het genie van Leonardo da Vinci.1

Ibn Sina werd in 980 na Chr. geboren in het dorp Afshanah bij de stad Bukhara in Centraal-Azië, de hoofdstad van het Samani-koninkrijk in die tijd, in het huidige Oezbekistan. Zijn vader, Abdullah, was afkomstig uit de stad Balkh en werkte als plaatselijk gouverneur voor een dorp in de buurt van Bukhara. Zijn moeder was een Tadjik vrouw genaamd Sitara. Abdullah besefte dat zijn zoon een wonderkind was en was erop gebrand de beste leraren voor zijn geniale zoon te vinden. Op tienjarige leeftijd was hij klaar met het uit het hoofd leren van de Koran en was hij bedreven in de Arabische taal en haar literatuurklassiekers. In de volgende zes jaar besteedde hij zijn tijd aan het bestuderen van Islamitisch recht en jurisprudentie, filosofie, logica en natuurwetenschappen. Op dertienjarige leeftijd begon hij met de studie van de medische wetenschappen. Toen hij achttien jaar oud was, was hij een gevestigd arts en zijn reputatie werd bekend in zijn land en daarbuiten. Hij werd geciteerd toen hij zei dat: “Geneeskunde is geen harde en netelige wetenschap zoals wiskunde en metafysica, dus ik boekte al snel grote vooruitgang; ik werd een uitstekend arts en begon patiënten te behandelen met behulp van goedgekeurde remedies”.2

Toen de sultan van Bukhara, Nuh Ibn Mansour van de Samanidische dynastie, ernstig ziek werd, werd Ibn Sina ontboden om hem te behandelen. Na de genezing van de Sultan werd Ibn Sina beloond en kreeg hij toegang tot de koninklijke bibliotheek, een schatkamer voor Ibn Sina die de zeldzame manuscripten en unieke boeken las en zo zijn kennis uitbreidde. Na de dood van de sultan en de nederlaag van de Samanid dynastie door de Turkse leider Mahmoud Ghaznawi, verhuisde Ibn Sina naar Jerjan bij de Capsische Zee. Hij doceerde er over astronomie en logica en schreef het eerste deel van zijn boek “Al Qanun fi al Tibb”, in het Westen beter bekend als “Canon”, zijn belangrijkste medische werk. Later verhuisde hij naar Al-Rayy (bij het moderne Teheran) en had daar een medische praktijk. Tijdens zijn verblijf daar schreef hij ongeveer 30 boeken. Daarna verhuisde hij naar Hamadan. Hij genas de heerser prins Emir Shams al-Dawlah van de Buyid dynastie van een ernstige koliek. Hij werd de privé-arts en vertrouweling van de Emir en werd benoemd tot Groot Viser (Eerste Minister). Toen Shams al-Dawlah stierf, schreef Ibn Sina aan de heerser van Isfahan voor een positie aan diens hof. Toen de Emir van Hamadan hiervan op de hoogte kwam, nam hij Ibn Sina gevangen. Terwijl hij in de gevangenis zat, schreef hij verschillende boeken. Na zijn vrijlating ging hij naar Isfahan. Hij bracht zijn laatste jaren door in dienst van de heerser Emir Ala al-Dawlah. Hij stierf in 1037 AD op de leeftijd van 57 jaar. Hij werd begraven in de stad Hamadan. In die stad werd een monument opgericht in de buurt van de plaats waar hij was begraven.

Verondersteld wordt dat Ibn Sina ongeveer 450 werken heeft geschreven, waarvan er 240 bewaard zijn gebleven.3 Sommige bibliografen vermelden slechts 21 grote en 24 kleinere werken die betrekking hebben op filosofie, geneeskunde, astronomie, geometrie, theologie, filologie en kunst. Hij schreef verschillende boeken over filosofie, het belangrijkste was “Kitab al Shifa” (Het Boek der Genezing). Het was een filosofische encyclopedie die de Aristotelische en Platonische filosofische tradities samenbracht met de Islamitische theologie door het gebied van kennis te verdelen in theoretische kennis (natuurkunde, metafysica en wiskunde) en praktische kennis (ethiek, economie en politiek). Een ander boek over filosofie was “Kitab al-Isharat wa al tanbihat” (Boek van richtlijnen en opmerkingen).

Hoewel zijn boek Al Qanun fi al Tibb of eenvoudigweg de Canon het meest invloedrijke medische boek is dat ooit door een moslim arts is geschreven. Het is een medische encyclopedie van een miljoen woorden, die een samenvatting is van de Arabische geneeskunde met haar Griekse wortels, gewijzigd door de persoonlijke observaties van Ibn Sina. Dit boek werd in de 12e eeuw door Gerard van Cremona in het Latijn vertaald. Het werd het leerboek voor het medisch onderwijs in Europa van de 12e tot de 17e eeuw. Er wordt gezegd dat de Canon in de laatste 30 jaar van de 15e eeuw 15 Latijnse edities heeft gekend en één Hebreeuwse editie. De Canon is onderverdeeld in vijf boeken, met inbegrip van medische therapeutica, waarin 760 geneesmiddelen zijn opgenomen. De boeken zijn:

• Boek I:

  • Deel 1:

    De Instituten der Geneeskunst: Definitie van geneeskunde, haar taak, haar relatie tot de filosofie. De elementen, sappen, en temperamenten. De organen en hun functies.

  • Deel 2: Oorzaken en symptomen van ziekten.

  • Deel 3: Algemene diëtetiek en profylaxe.

  • Deel 4: Algemene Therapeutica.

• Boek II: Over de eenvoudige geneesmiddelen en hun werkingen.

• Boek III: De ziekten van de hersenen, het oog, het oor, de keel en de mondholte, de ademhalingsorganen, het hart, de borst, de maag, de lever, de milt, de darmen, de nieren en de geslachtsorganen.

• Boek VI:

  • Deel 1: Over koortsen.

  • Deel 2: Symptomen en prognose.

  • Deel 3: Over sedimenten.

  • Deel 4: Over wonden.

  • Deel 5: Over dislocaties.

  • Deel 6: Over vergiften en cosmetica.

• Boek V: Over het samenstellen van geneesmiddelen.

In zijn boek heeft Ibn Sina de anatomie van het oog correct gedocumenteerd, samen met een beschrijving van oogaandoeningen zoals cataract. Hij verklaarde dat tuberculose besmettelijk was. Hij beschreef de symptomen van diabetes, en gaf beschrijvingen van de soorten gezichtsverlamming. Hij beschreef verschillende psychiatrische stoornissen, waaronder de zogenaamde liefdesstoornis, die hij beschouwde als een obsessieve stoornis die leek op een ernstige depressie. Hij beschreef een cachectische verzwakte mannelijke patiënt met koorts. Door naar zijn geliefde te grijpen, herwon hij snel zijn gezondheid en kracht.4 Acht hoofdstukken in de Canon behandelden de functionele neuroanatomie van de wervelkolom, waaronder de structuur van de wervels en de verschillende delen van de wervelkolom en de biomechanica ervan.5 Andere auteurs schreven over Ibn Sina’s bijdragen aan de perinatale geneeskunde, waaronder het inbinden van zuigelingen, hun slaapvertrekken, baden en voeden, alsmede over oorzaken van misvormingen.6 Bij het millenium van zijn geboorte in 1980 werden talrijke artikelen ter ere van hem in talrijke talen gepubliceerd, een eerbetoon aan deze grote moslimarts.