Rain as a Blessing
Dank God voor water! Zonder water zouden we niet kunnen overleven. Op de feestdag van Shemini Atzeret, die volgt op het festival van Sukkot, maken we een speciale zegening voor regen. We beginnen ook in de dagelijkse gebeden God te noemen als Degene die “de wind doet waaien en de regen doet neerdalen”. Wat betekent het voor ons om voor regen te bidden? Wat vraagt ons bidden om regen van ons? En welke rol spelen regen en water in ons leven?
Water voedt het leven
Zoals wij weten, is water essentieel voor het leven. Het voedt ons als we het drinken, ermee koken, of het gebruiken om onze gewassen te irrigeren. Het omringde de wereld toen God de aarde schiep, en omringt een foetus als die groeit in de baarmoeder van zijn moeder. Planten zijn afhankelijk van water om energie te produceren in fotosynthese. Daarom ontstaan er planten rond water. Kijk maar naar een satellietkaart van een willekeurige rivier en je zult veel groene vegetatie zien op beide oevers van de rivier.
Dus bidden we dat het Goddelijke regen brengt die onze gewassen voedt en onze reservoirs vult. Heilzame regen. Op de juiste tijden. Zoals de Talmoed zegt in Masehet Ta’anit, “De dag waarop regen valt is even groot als de dag waarop hemel en aarde werden geschapen” (8b). Of zoals Rabbi Levi ben Chiyata in de Midrasj zegt: “Zonder regen zou de aarde niet kunnen voortbestaan” (Bereshit Rabbah, 13:3). In het bijzonder in het semi-aride land Israël is water een teken dat het een “goed land” is (zie Deuteronomium 8:7).
Gods macht manifesteert zich in regen. De Gemara bespreekt waarom in de Misjnah de vermelding van regen in de tweede zegen van de Amidah wordt geformuleerd als “de kracht van regen” en niet gewoon als “regen” (Ta’anit 2a). De wijzen verklaren, op basis van een vergelijking tussen woordgebruik in drie verzen, dat regen met kracht naar beneden komt en de kracht van God weerspiegelt. De Midrasj citeert Rabbi Hosjaja als zeggend: “De kracht die betrokken is bij het maken van regen is even formidabel als die van alle werken van de schepping” (Bereshit Rabbah 13:4). Regen is een enorme kracht die God in de wereld heeft gebracht. Het veranderen ervan op zelfs kleine manieren kan grote gevolgen hebben voor mensen en voor de planeet.
In een aantal gevallen zond God vernietigende regen als gevolg van de acties van mensen. In de generatie van de zondvloed bracht God regenwater over de generatie van Noach om hen te straffen voor het ingaan tegen Gods wil. Het vers zegt: “Nu was de zondvloed ” (Beresjit 7:2). Rashi legt uit, “Maar toen Hij hen naar beneden bracht, bracht Hij hen naar beneden met barmhartigheid, zodat als zij zich zouden bekeren, zij regens van zegen zouden zijn. Toen zij zich niet bekeerden, werden zij een vloed.” Ook de profeet Samuel roept God op vernietigende regen te zenden om het volk te straffen (I Samuel 12:17). Deze gevallen tonen in het extreme het verband aan tussen hoe de mensen handelen en de regens die in de wereld komen.
Heden ten dage is er echter nog een ander aspect aan de vergelijking mens-God-regen. Terwijl in het verleden God regens bracht volgens de daden van de mensen, kunnen vandaag onze daden de regens beïnvloeden die God in de wereld brengt. Kortom, wij beïnvloeden hoe de regen ons beïnvloedt – op lokale, regionale en mondiale schaal.
Wanneer we bidden om regen, hopen we dat het de rivieren en reservoirs zal vullen met schoon water dat we kunnen drinken. Maar met de toenemende verstedelijking in de wereld, wordt land dat ooit regenwater opnam bedekt met bestrating, wat de absorptie van het water verhindert. Bedenk eens hoeveel regenwater in onze stad daadwerkelijk in de aarde sijpelt, in vergelijking met hoeveel er in goten, stormafvoeren en vervolgens in zee terechtkomt. Deze nieuwe realiteit, die grote stedelijke gebieden als Los Angeles, Phoenix en Atlanta treft, is ook in Israël zeer uitgesproken. Zoals het Israel Environment Bulletin opmerkt: “Tegen 2020 zal de bevolking naar verwachting ongeveer 8,4 miljoen bereiken en de bevolkingsdichtheid kan oplopen tot 858 mensen per vierkante kilometer ten noorden van Beersheba. Tegen 2020 zal de vloeroppervlakte per persoon in Israël naar verwachting 40 meter per persoon bedragen – het dubbele van vandaag.” (“Open Space in Israel,” Israel Environment Bulletin, vol. 29, sept. 2005)Binnen enkele decennia zal een aaneengesloten stedelijke nederzetting zich waarschijnlijk uitstrekken van de noordkust tot de zuidkust, van Nahariya tot Ashkelon. Meer mensen en grotere huizen voor die mensen vertalen zich in stedelijke groei die een groot deel van de kustvlakte verhardt.
Het is nogal tegenstrijdig om te bidden voor heilzame regen en dan het land te verharden dat de regen zou opzuigen. De gebeden voor regen gaan specifiek over regen in het land van Israël. Wij zeggen: “God, breng ons alstublieft regen”, en God doet dat, maar de regens dalen neer op het centrale deel van Israël met een aanzienlijke hoeveelheid land dat verhard is, zodat een groot deel van de regens in afwateringssloten naar zee stroomt en niet de grondwaterlagen aanvult, die nodig zijn voor drinkwater. Israël heeft de grond nodig om deze regen te absorberen voor ons vele gebruik; de oceaan heeft al genoeg water!
Bovendien, door het klimaat te veranderen, veranderen we misschien de manier waarop sommige regens naar beneden komen en brengen we destructieve regens over onszelf. Regen die ons ooit voedde, kan ons uiteindelijk schaden. Door fossiele brandstoffen te verbranden in onze auto’s, huizen, fabrieken en vliegtuigen, verhogen wij het kooldioxideniveau in de atmosfeer. Dit veroorzaakt een “broeikaseffect” en doet de temperatuur in de oceanen stijgen. Volgens een aantal wetenschappers kunnen warmere oceanen orkanen intenser en destructiever maken, omdat orkanen warmte onttrekken aan de oceanen op diepten tot 100 meter. Dat wil zeggen, meer warmte in de oceanen betekent meer warmte die tropische stormen onttrekken bij het creëren van energie in orkanen. Voorbeelden hiervan zijn niet alleen de orkaan Katrina boven New Orleans en andere orkanen boven Florida en de Golfkust, maar ook intensere tyfoonseizoenen in Oost-Azië.
(Merk op dat het verband tussen oceaantemperatuur en orkaanintensiteit nog steeds onderwerp is van wetenschappelijk debat. Ondersteunend zijn Mann, M. E., en K. A. Emanuel, 2006: “Atlantic hurricane trends linked to climate change,” EOS, 87, 233-244. Zij stellen dat “Antropogene factoren waarschijnlijk verantwoordelijk zijn voor langetermijntrends in de tropische Atlantische warmte en de activiteit van tropische cyclonen”. Zie ook het binnenkort te verschijnen artikel in Journal of Risk Analysis van Ken Bogen van het Lawrence Livermore National Laboratory, en Webster et al, “Changes in Tropical Cyclone Number, Duration, and Intensity in a Warming Environment,” 9-16-05, Science.
Ook hier is het een beetje hypocriet om te bidden voor regen en vervolgens ons eigen mondiale klimaat en zeetemperaturen te veranderen zodat orkanen intenser worden. We zeggen: “God, breng ons alstublieft regen”, en God doet dat door een gematigde tropische storm naar Florida of China te sturen, die aan hevigheid wint, mogelijk als gevolg van warmer water, en uiteindelijk de gewassen en huizen verwoest die we wilden dat hij zou helpen.
Klimaatverandering kan regenpatronen ook op andere manieren veranderen. Wereldwijde klimaatmodellen voorspellen dat klimaatverandering de neerslag op hoge breedtegraden met zeven tot vijftien procent kan doen toenemen, waardoor in die gebieden sterkere en mogelijk destructievere stormen kunnen ontstaan. Klimaatverandering kan de neerslag op midden- en lage breedten verminderen, wat kan bijdragen tot ernstiger regionale droogtes. (“Drought and Climate Change,” 2006, National Drought Mitigation Center.)
Helpful Tips on Water Use
Er zijn een aantal stappen die we kunnen nemen om Gods zegen van regen niet te dwarsbomen. Ten eerste, wanneer God ons van water voorziet, kunnen we proberen het verstandig te gebruiken. Rabbi Shmuel Simenowitz geeft een aantal nuttige tips in zijn stuk over watergebruik en Joodse bronnen:
-Overweeg de overstap naar een low flow toilet, dat alleen al enkele duizenden liters water per jaar kan besparen.
-Wanneer je de afwas met de hand doet, probeer dan de kraan (of de sproeier) niet te gebruiken als een krachtige wasmachine-gebruik de spons om dit te doen.
-Overweeg de gootsteen of een afwasbak met water te vullen, de afwas te doen en deze vervolgens voorzichtig af te spoelen.
-Kijk naar douchekoppen met een laag debiet en overweeg korter te douchen.
Ten tweede, als u van plan bent een huis te bouwen met een oprit, probeer dan doorlaatbaar beton te gebruiken in plaats van gewoon beton. De eerste laat regenwater sijpelen in de grond, in plaats van weg te lopen in afwateringskanalen en vervolgens de oceaan. Ten derde, we kunnen bedachtzaam zijn op de manieren waarop we energie gebruiken, om niet onnodig bij te dragen aan de klimaatverandering en zo de regens niet te beïnvloeden.
Een van de uitdagingen van het leven van een Torah-leven is consequent zijn. Vandaar dat Mozes het Joodse volk beveelt om “Wees volhartig met de Heer, uw God” (Deuteronomium: 18:13). De Ramban begrijpt dit als een positief gebod, één van de 613 mitzvot. Rav Shimshon Rafael Hirsch merkt op dit vers op dat: “We mogen ons niet van God losmaken met zelfs maar de kleinste vezel van ons leven; we moeten in ons geheel bij God zijn.” Bidden om heilzame regen en dan het klimaat veranderen is als bidden om een goede gezondheid en dan junkfood eten, of als bidden om een trein die aankomt en dan het spoor laten ontsporen. We handelen in wezen tegen onze eigen belangen in. Dus, bid intens voor regen, en probeer je uiterste best te doen om ervoor te zorgen dat als God ons zegent met goede regen, deze de grond en de planten die het nodig hebben kan bereiken, zachtjes en in de juiste hoeveelheden.
Maar al te vaak denken we groot en doen we weinig. We bidden voor veel, alleen om onze eigen gebeden te ondermijnen. Het is betrekkelijk moeiteloos om een vijf minuten durend gebed om heilzame regen uit te spreken. Het vergt aanzienlijk meer inspanning om een leven te leiden dat heilzame regenbuien niet verandert in vernietigende stormen. Onze gebeden voor heilzame regen zijn uiterst belangrijk, en onze daden zouden in overeenstemming moeten zijn met de nadruk van onze gebeden. Onze daden mogen de gewenste regens en de relatie met God die wij voor onszelf en onze kinderen willen, niet ondermijnen. Ik wil ons zegenen dat wij deze enorme uitdaging moeten aangaan om een Goddelijk-bewust en Goddelijk-consistent leven te leiden, met inbegrip van een bewustzijn van ecologisch evenwicht. Wij en de wereld zullen er allemaal beter van worden.
Gedrukt met toestemming uit Canfei Nesharim.