Syd Barrett: How LSD Created and Destroyed His Career With Pink Floyd

Syd Barrett: How LSD Created and Destroyed His Career With Pink Floyd

In de lente van 1967 stond Pink Floyd in de voorhoede van de psychedelische rockbeweging die zich een weg baande in de mainstream populaire cultuur.

Gestuurd door leadgitarist en songwriter Syd Barrett, en met bassist Roger Waters, drummer Nick Mason en organist Richard Wright, brak de band de Top 20 in het Verenigd Koninkrijk met hun aanstekelijke debuutsingle, “Arnold Layne.” In mei 1967 maakten ze een onuitwisbare indruk met het Games for May-concert in de Londense Queen Elizabeth Hall, met een quadrafonisch geluidssysteem, een duizelingwekkende lichtshow en een zeepbelgenererende machine.

Zoals beschreven in Crazy Diamond: Syd Barrett and the Dawn of Pink Floyd, werd de band aangewakkerd door de creativiteit van zijn frontman, bekend om zijn cryptische teksten die mystiek en woordspelingen mengden, en een experimentele gitaarstijl die gebruik maakte van echomachines en andere vervormingen.

Helaas leidden dezelfde krachten die Barrett naar artistieke doorbraken dreven hem ook op het pad van zelfvernietiging, waardoor hij kort na hun aankomst in de hitlijsten uit de groep werd verbannen en hij een waarschuwend voorbeeld werd toen Pink Floyd een van de grootste bands ter wereld werd.

Barrett vond inspiratie door LSD-gebruik

In 1965, toen het viertal dat Pink Floyd zou worden hun muzikale houvast aan het zoeken waren tussen de lessen door aan de Londense Regent Street Polytechnic en Camberwell College of Arts, had Barrett de geestverruimende effecten van LSD ontdekt.

De keuze voor psychedelica had een enorme invloed op de richting die de groep insloeg. In navolging van hun frontman, begon Pink Floyd af te stappen van de R&B covers die werden geïmiteerd door talloze andere bands uit die tijd en omarmde originele geluiden. En de zeer intelligente Barrett, die al bekend stond om het marcheren op zijn eigen eigenaardige beat, begon zwaar LSD in te nemen en songteksten te produceren die schijnbaar afkomstig waren uit onbekende sferen van de kosmos.

Het was die combinatie van originele muziek, podiumpresentatie en lyrische dapperheid die in de eerste plaats de aandacht van platenmaatschappijen trok, maar tegen de tijd dat Pink Floyd werd gepresenteerd als het volgende grote ding in de Britse rock, was Barrett zijn ijle greep op de werkelijkheid al aan het verliezen door zijn onophoudelijke drugsgebruik.

Zijn oude vriend en uiteindelijke vervanger David Gilmour merkte dit toen hij in mei 1967 bij de Chelsea Studios langskwam voor de opname van de tweede single van de band, “See Emily Play.”

“Syd leek me niet te herkennen en staarde alleen maar terug,” herinnerde Gilmour zich in Crazy Diamond. “Ik leerde die blik vrij goed kennen en ik zal officieel zeggen dat dat het moment was waarop hij veranderde. Het was een schok. Hij was een ander mens.”

Het aanvankelijke succes van de band maakte plaats voor ongerustheid over Barrett’s gedrag

Ondanks de toenemende zorgen over de geestelijke gezondheid van hun vriend, bloeide Pink Floyd op. “See Emily Play” werd een grotere hit dan “Arnold Layne”, en bereikte nummer 6 in de Britse hitlijsten.

Daarnaast had Barrett een reeks briljante nummers afgeleverd voor het debuutalbum van de groep, The Piper at the Gates of Dawn. “Chapter 24” was geïnspireerd door de I Ching, de oude Chinese tekst, “Astronomy Domine” en “Interstellar Overdrive” werden emblematisch voor het atmosferische geluid van de groep en “Bike” toonde de bereidheid van de schrijver om het absurde te omarmen.

Het was echter niet lang nadat Piper begin augustus 1967 in de platenwinkels belandde dat Barrett’s verslechterende toestand hoofdpijn begon te veroorzaken voor zijn bandgenoten. Later die maand werd gemeld dat de drugsverslaafde frontman leed aan “nerveuze uitputting”, waardoor de groep gedwongen werd zijn geplande optreden op het National Jazz and Blues Festival te annuleren.

Tegen de tijd dat de band vertrok voor een tournee in de VS in de herfst, was het duidelijk dat Barrett’s publieke aanwezigheid een groot probleem begon te worden. Hij stond op het podium, zijn gitaar ontstemmend, tijdens een optreden in de Fillmore West in San Francisco, en staarde catatonisch naar de gastheren tijdens optredens op Dick Clark’s American Bandstand en The Pat Boone Show. De managers van de band maakten zich zorgen en braken de tournee af om nog meer gênante incidenten te voorkomen.

Barrett’s voortdurende onvoorspelbaarheid dwong de band om hem te vervangen

Tussen stond Barrett onder druk om een succesvolle opvolgsingle te produceren voor “See Emily Play.” “Scream Thy Last Scream” en “Vegetable Man” werden te donker bevonden om uit te brengen, en terwijl “Apples and Oranges” eindelijk het groene licht kreeg medio november, miste het de catchiness van zijn voorgangers en flopte.

De groep ging rond deze tijd op tournee in het Verenigd Koninkrijk, waarbij Barrett voor meer spanningen zorgde door ofwel te weigeren de tourbus te verlaten bij optredens of weg te lopen voor het begin van een show. Na een rampzalig optreden tijdens een kerstconcert, nam de band contact op met Gilmour, die toen een andere worstelende groep genaamd Jokers Wild.

Toen Pink Floyd 1968 inging met de intentie om door te gaan als een vijfkoppige band, probeerde Pink Floyd een regeling waarbij Barrett aan boord zou blijven als een achter de schermen songwriter, voordat het idee om met hem om te gaan helemaal werd opgegeven. Tegen maart 1968 was Barrett niet langer bij de band die hij mede had opgericht en naar bekendheid had gestuwd.

Binnen een paar jaar werden de overgebleven leden van Pink Floyd gevierd als arena rockgoden terwijl Barrett’s eigen muzikale carrière was beëindigd, en hij bracht de rest van zijn leven door weg van het publieke oog. Zijn aanwezigheid op de eigenzinnige vroege platen van de groep diende als een herinnering aan wat een lange en succesvolle carrière had kunnen zijn voor een unieke, begaafde artiest.

Ondanks dat hij geen lid meer was, had Barrett nog steeds een impact op Pink Floyd, en het negende studioalbum van de band, Wish You Were Here, werd opgenomen als een eerbetoon aan hun mede-oprichter.